محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ مدت‌هاست که خودروها و صنایع و نیروگاه‌ها به‌عنوان متهم ردیف اول آلودگی هوا معرفی می‌شوند و کمتر کارشناسی از نقش موتورسیکلت‌ها در آلوده‌کردن هوای شهر‌ها صحبت می‌کند. این در حالی است که براساس آمار‌ها هر موتورسیکلت کاربراتوری معادل ۵ خودرو آلودگی تولید می‌کند و در کلان‌شهر‌ها بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از آلودگی هوا معمولا سهم موتورسیکلت‌هاست.
معاینه‌فنی سبب کاهش ۱۰ درصدی آلودگی می‌شود و طبق قانون هوای پاک، این امر برای موتور‌ها هم باید اجرا شود، اما نه‌تن‌ها اجباری برای معاینه‌فنی موتورسیکلت‌ها وجود ندارد، بلکه حتی در کلان‌شهری مثل مشهد هنوز خط معاینه‌فنی موتورسیکلت راه‌اندازی نشده است.
آن‌طور که در سیاهه آلودگی هوای شهر مشهد آمده، سن فرسودگی موتورسیکلت کاربراتوری ۶ سال و انژکتوری ۸ سال تعیین شده است. براساس آمار این سیاهه، ۹۸ درصد از ۴۰۰ هزار موتوری که در شهر رفت‌وآمد می‌کنند، کاربراتوری و ۴۲/۷ درصد از این تعداد، فرسوده و از رده خارج هستند و طبق نظر کارشناسان، موتور‌های کاربراتوری ۱۸ برابر یک خودرو آلودگی تولید می‌کنند.
آماروارقامی که مرکز پایش آلاینده‌های زیست‌محیطی شهرداری مشهد جمع‌آوری کرده نشان می‌دهد که نزدیک به ۱۱/۵ درصد از آلودگی هوای مشهد سهم موتورسیکلت‌هاست.
ماجرای اجباری‌شدن معاینه‌فنی موتورسیکلت‌ها از سال ۱۳۹۶ آغاز شد و بعد از تصویب قانون هوای پاک جدی شد.
مسئولان محیط‌زیست همان زمان اعلام کردند موتورسیکلت‌هایی که در اواخر این سال و ابتدای سال ۱۳۹۷ تولید شده‌اند، باید معاینه‌فنی داشته باشند، در غیر این صورت مشمول جریمه ۵۰هزار تومانی خواهند شد.
دراین‌میان، مدیران شهری هم از توافق با راهور دراین‌زمینه خبر دادند. جریمه‌ای که البته چندی بعد پلیس راهور گفت امکان ثبتش وجود ندارد، چون پلاک موتور‌ها در پشت این وسیله نقلیه نصب شده است و دوربین‌های پلیس قابلیت ثبت و ضبط آن را ندارند.
براساس ماده۲۹ قانون هوای پاک، تولید هرگونه آلودگی صوتی به‌وسیله منابع ثابت و متحرک ممنوع است و متخلفان باید جریمه نقدی شوند. محیط‌زیست و راهور نیز بار‌ها اعلام کرده‌اند که موتورسیکلت‌ها می‌توانند تا ۴ برابر یک خودرو آلودگی تولید کنند، اما هیچ عزم جدی‌ای برای اجباری‌کردن معاینه‌فنی موتورسیکلت‌ها دست‌کم در کلان‌شهر‌ها وجود نداشت تا آنجا که بعد از گذشت ۴ سال از تصویب قانون هوای پاک و الزام معاینه‌فنی برای همه وسایل نقلیه در میان همه کلان‌شهر‌های آلوده کشور، فقط در تهران ۵ خط معاینه‌فنی برای موتور‌ها افتتاح شد که آن‌هم براساس آمار‌هایی که خود تهرانی‌ها اعلام کرده‌اند، از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا دی همین سال فقط ۳۴ موتور سیکلت برای دریافت معاینه‌فنی به آن مراجعه کرده‌اند.
رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد نیز در گفتگو با شهرآرا و با اشاره به لزوم انجام معاینه‌فنی برای موتورسیکلت‌ها در شهر مشهد گفت: آلودگی هوا از مسائل جدی به حساب می‌آید که مشهد با آن درگیر است.
وضعیت آلودگی هوای مشهد نسبت به شهر‌های دیگر بسیار جدی‌تر است. اگر بخواهیم این مسئله را کنترل کنیم، اول از همه باید عوامل تولیدکننده آلاینده مانند خودروها، موتورسیکلت‌ها و نیروگاه‌ها کنترل شوند که معاینه‌فنی یکی از این راه‌های کنترل است.
ایمان فرهمندی با تأکید بر اینکه اجباری‌کردن معاینه‌فنی در اختیار مدیریت شهری نیست، ادامه داد: با این حال، اما به‌دنبال این هستیم که خط معاینه‌فنی موتورسیکلت را به مشهد بیاوریم و به‌شدت پیگیر این موضوع هستیم.
چون هنوز اجبار و پشتوانه قانونی برای الزام دریافت معاینه‌فنی موتورسیکلت‌ها وجود ندارد، تنها راهی که برای ترغیب موتورسواران به انجام این کار پیش پای ما می‌ماند، استفاده از طرح‌های تشویقی برای مراجعه مردم به مراکز معاینه‌فنی موتورسیکلت است که در آینده به مشهد خواهد آمد.