تکتم جاوید
روزنامه نگار
لحن کلامش قاطع است و محکم؛ همانی که سبب شده هم در سایت ها تبلیغ کند و هم پیج اینستاگرامش پر باشد از نمونه کار: «می تونین به پیجمون سر بزنین کارها رو ببینین. خیالتون هم از بابت مواد تزریقی راحت باشه. همه به روز خریداری و تزریق می شن.» و برای اینکه شک و تردید لحظه آخری ام را بریزد یادآوری می کند: «مشتری های من ثابت هستن. هرروز دوست داشتین هماهنگ کنم موقع حضورتون تو آرایشگاه بمونن تا از کار ما مطمئن بشین.» این ها کلماتی هستند از جنس بازاریابی نه برای یک نوع پوشاک یا خوراک بلکه برای آنچه به سلامتی جسم ربط دارد و صدای پشت تلفن خانمی است در سالن یک آرایشگاه زنانه.
مدت هاست بعضی مشاغل هم زمان با تقاضای جامعه برای اعمال زیبایی پا را از حوزه کاری خود فراتر گذاشته اند و با استفاده از آشفته بازار کنترل و رسیدگی، از عرضه هرآنچه مخاطب علاقه دارد، دریغ نمی کنند. این گزارش اما به بهانه مصوبه ای است که چندروز پیش از سوی اتاق اصناف کشور منتشر شد و دلگرممان کرد به اینکه بالاخره عده ای برای مقابله با اقدامات سودجویانه و به بازی گرفتن سلامت مردم، تصمیم برخورد جدی گرفته اند. یعنی طرح «سامان دهی توزیع، عرضه و فروش ژل های تزریقی زیر پوستی» که براساس قانون باید در مراکز معتبر دارویی عرضه شوند.
بازار عرضه داغ است
به جز مواردی که این و آن معرفی می کنند، کافی است به سایت های تبلیغاتی سری بزنید. کلید واژه بوتاکس را جست و جو کنید تا دلتان بخواهد تبلیغات در حوزه خدمات زیبایی جلوی رویتان می آید. خدمات به ادعای خودشان تخصصی ژل، بوتاکس، پلکسر برای از بین بردن پف پلک، کوچک کردن بینی، رفع خط اخم و خنده و خیلی های دیگر. بیشترشان قیمت ها را هم ضمیمه آگهی شان کرده اند با آدرس های متفاوت جای جای شهر. برای اینکه از چند وجون کارشان اطلاعاتی به دست بیاورم گوشی را برمی دارم و با چند شماره تماس می گیرم. اولی حوالی شهرک غرب است. سرش حسابی شلوغ است لابه لای صحبت هایش برای جلب مشتری از چند نوع ژل و بوتاکس نام می برد که بهترین نتیجه و بیشترین تقاضا را دارد و منتظر می شود که وقت بگیرید: «برای امروز دو نفر بوتاکس دارم برای پس فردا وقت بگذارم برایتان؟» قیمت 450 هزار تومان بوتاکس آرایشگاه درحالی که یک پزشک عمومی همان را در مطبش کمتر از یک میلیون و 200 هزار تومان تزریق نمی کند برای خیلی ها وسوسه کننده و دلیلی کافی است. علت این ارزانی را تخفیف فصلی بیان می کند. آنکه سالن آرایشش حوالی شهرک غرب است: «قیمت هایمان خیلی خوب است، چون تا آخر ماه تخفیف داریم بعد کمی گران تر می شود.» 200 هزارتومان برای تزریق «چشم گربه ای» هرچقدر هم مدت کوتاهی اثر داشته باشد به شدت جذب کننده مشتری است. به ویژه اینکه آدم پشت خط خودش را حرفه ای معرفی کند: «از کارم مطمئن باشید. من چند ماه در کلینیک پزشک کار کرده ام و حرفه ای هستم. خودم داروی خوب و باکیفیت را می شناسم و از شرکت معتبر خریداری می کنم. براساس اینکه مشتری مصپورت بخواهد یا دیسپورت. یک بار که بیایید مشتری ثابتم می شوید.»
از میان آن ها تعدادی به شکلی گنگ و مبهم از حضور متخصص هم نام برده اند که خیال مشتری ازهرجهت آسوده باشد که « چه خوب! هم ژل ارزان پیدا کردم و هم پزشک تزریق می کند.» سالن دیگر نامی از تزریق «توسط پیراپزشک» را در آگهی اش آورده است. آدرس ذکرشده در آگهی بولوار معلم است و پاسخگوی تلفن می گوید: «پرستار در سالن حضور دارد و تزریق را انجام می دهد.» همین که سالن آرایشگاه است و محیط غیراستریل برای هر خدمت درمانی غیرمجاز است، حتی اگر پزشک متخصص هم تزریق کند. اصلا چه منفعتی در کار آن پزشک یا پرستار است که بااین همه کلینیک و مطب زیبایی در سالن آرایشگاه کار کند؟
البته یکی دو سالن دیگر هم بااینکه تلفنی ادعا می کنند در مطب پزشک کارمی کنند اما چندان قابل اعتنا نیستند. شاهدش نمونه مهساست: تا به حال دو بار بوتاکس پیشانی تزریق کرده‌ام. اسمش مطب دکتر است اما یک خانه است که پزشک عمومی اجاره اش کرده است. پروانه مطبش روی دیوار است اما خودش هیچ وقت نیست. خانمی که به او می گویند دکتر تزریقات را انجام می دهد. تا به حال که برای من مشکلی پیش نیامده است. حتما تزریقش کار سختی نیست که همه می توانند انجام بدهند. چون باید دو بار در سال تزریق کرد هزینه برای خیلی ها اولویت اول است.
این درحالی است که نرگس به عنوان کسی که در مطب یک پزشک معروف بوتاکس تزریق کرده دچار عوارضش شده است: یک بار سال گذشته تزریق انجام دادم و مشکلی نبود ولی دوماه پیش که مراجعه کردم طوری تزریق کرد که پلک چشم راستم افتاده بود. دوباره رفتم و هزینه هم دادم تا اصلاحش کرد. بماند که برای دوستم تقریبا اثری نداشت و دوماهه همه خطوط صورتش برگشت. ما که متوجه نمی شویم چه دارویی تزریق می کنند.تبلیغات شرکت های توزیع کننده داروهای تزریقی هم کم نیست. تماس با یکی از آن ها مشخص می کند برایشان تفاوتی ندارد چه کسی خریدار باشد. فروشنده هستند و بس. وقتی به عنوان متصدی سالن آرایشی قیمت می گیریم حاضر است ثبت کند و به محض تأیید، داروها را به آدرسمان بفرستد. این ها البته در شرایطی است که شرکت توزیع دارو معتبر باشد که از پشت تلفن قابل ارزیابی نیست و کار مشتری ها زار است.
سؤال های بی جواب
باید در پاسخ به این ادعاها و حجم فراوان تزریق ژل و بوتاکس در سالن زیبایی پاسخ رئیس اتحادیه صنف بانوان آرایشگر مشهد را جویا می شدیم تا هم از نحوه اطلاع رسانی میان اعضای صنف خود بگوید و هم شیوه بازرسی که ظاهرا خلأ بزرگ این ماجراست اما فاطمه سالارزاده با لحن تند حاضر به گفت و گو با روزنامه نشد و همه پاسخگویی را به مسئولان اتاق اصناف محول کرد با این جمله که « اتحادیه ها بدون مجوز اجازه گفت و گو ندارند.»
مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد در گفت و گو با شهرآرا :
مجازات در انتظار متخلفان
امیر دلداری، مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد، از جلساتی می گوید که به صورت مشترک با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار کردند برای هماهنگی، تعیین مجازات ها و مواردی از این قبیل و یادآور می شود: فروش و تزریق هر دارویی دخالت در امور پزشکی محسوب می شود و برای اصناف تخلف است. اتاق اصناف مشهد به دنبال مصوبه کشوری همراهی های لازم را انجام داده و علاوه بر همه اعضای زیرمجموعه به چند صنف خاص همچون بانوان آرایشگر، لوازم آرایشی بهداشتی و گیاهان دارویی به طور ویژه نامه زده ایم. البته اتحادیه ها مرتبط هم همین ها هستند.وی این نامه ها را اتمام حجت با اتحادیه ها اعلام می کند که از این پس مشاهده هیچ تخلفی پذیرفتنی نیست: در صورت مشاهده موارد تخلف، پرونده تشکیل و به تعزیرات ارسال خواهد شد و براساس رأی دانشگاه علوم پزشکی مجازات تعیین می شود. البته بعید است در صنف های دارای مجوز خود چنین رفتارهایی ببینیم و این موارد تخلف در مراکز غیرمجاز و زیرزمینی انجام می شود.دلداری این را هم یادآورمی شود که افراد متخلف به هر شکل و در هر مکانی حضور دارند و به سودجویی خود ادامه می دهند اما شهروندان باید این داروها را از داروخانه یا مراکز توزیع داروی مورد تأیید وزارت بهداشت تهیه یا در مطب پزشک مورد تأیید دانشگاه علوم پزشکی تزریق کنند.
آغاز ممنوعیت از پاییز
اطلاعیه اتاق اصناف ایران تاریخ آغاز ممنوعیت را ابتدای مهرماه اعلام می کند و بناست براساس این برنامه که از سوی سازمان غذا و دارو اجرا می شود، «هر گونه توزیع، عرضه و فروش انواع فراورده های تزریقی دارای کاربرد در حوزه زیبایی شامل انواع فیلترهای زیرپوستی، فراورده های مزوتراپی و مزوژل ها فقط از مسیر شرکت های پخش سراسری و داروخانه ها انجام شود.» و معنا و مفهوم آن این است که هیچ یک از واحدهای صنفی اجازه فعالیت در این حوزه را ندارند و بازرسان تشکل های صنفی قرار است افراد متخلف را شناسایی و به مراجع معرفی کنند.
علیرضا شهریاری، رئیس انجمن داروسازان خراسان رضوی:
آرایشگاه ها حق تهیه و فروش دارو را ندارند
فیلر یا ژل نوعی پرکننده و حجم دهنده است که جهت جوان سازی به قسمت های مختلف پوست تزریق می شود. موادی که برای این کار استفاده می شوند با بدن سازگاری دارند و به طور معمول از ترکیبات طبیعی بدن به دست می آیند. به همین دلیل کمترین عوارض را به دنبال دارند و رفته رفته توسط بدن جذب می شوند؛ برای همین نیاز به تکرار دوره ای دارند. اما به گفته پزشکان انتخاب دارو و روش تزریق مهم است؛ زیرا تزریق نادرست می تواند باعث برخی آسیب های موقت و گاه عوارض طولانی مدت و جدی شود. برخی از آن ها صدمه جدی بافت ها، آسیب عصبی، خونریزی شدید، گلوله شدن ژل در زیر پوست، ناموزون شدن بافت تحت درمان به دلیل مهارت نداشتن اپراتور یا پزشک، به نتیجه نرسیدن هدف فرد، ماندگاری پایین، درد غیرعادی در ناحیه تزریق، ثابت نشدن ژل در جای خود و حرکت کردن آن، بروز واکنش آلرژیک و عفونت در محل تزریق هستند.
از آنجا که در مصوبه اتاق اصناف نامی از داروخانه ها آورده شده سؤالات دیگر را از دکتر علیرضا شهریاری، رئیس انجمن داروسازان، می پرسیم. او با شرح اینکه سابقه این حکم از ابتدا بوده اما اجرایی نمی شده است توضیح می دهد: دارو و لوازم پزشکی که به هر ترتیبی در بدن استفاده می شود به هیچ وجه نباید جز از سوی شرکت های رسمی دارویی توزیع و جز از داروخانه ها خریداری شود. متأسفانه این روزها مد شده است که همه ژل و بوتاکس تزریق می کنند اما برای خیلی ها مهم نیست مواد داخل آن چیست، استاندارد کجاست، چه کسی تزریق می کند و .... باعث تأسف است که بسیاری از خدمات درمانی هنوز از سوی غیردرمانگران انجام می شود و مشتری هم دارد.
وی ادامه می دهد: به هیچ وجه آرایشگاه ها و در مجموع اصناف حق تهیه و فروش دارو را ندارند و این موارد حتما باید به داروخانه تحویل داده شود. حتی هر شرکتی هم نمی تواند توزیع کننده باشد و طرف قرارداد ما شرکت های رسمی مورد تأیید وزارت بهداشت هستند. هر مرکز مرتبط با تهیه و توزیع دارو باید طبق قانون در سامانه «تیتک» سازمان غذا و دارو ثبت شده باشد که همه کالاها با مجوز وزارت بهداشت ایران و داروی کشورهای دیگر مجوز سازمان اف دی ای را داشته باشد.
عوارض طولانی مدت است
رئیس انجمن داروسازان استان از حجم فراوان تخلفات خبر دارد و درباره عوارض آن ها هشدار می دهد: اینکه هرکس به صرف دسترسی به دارو و درآمد آن اقدام کند، عملش خلاف قانون است. شک نکنید که این مراکز غیرمجاز داروها را به شکل غیرقانونی، بدون رعایت زنجیره سرما و تاریخ انقضا به کشور وارد و عوارض جسمی فراوانی را برای شهروندان ایجاد می کنند.
دکتر شهریاری در پاسخ به تأکید آن افراد مبنی بر بدون عوارض بودن و رضایت مشتریان این جملات را اضافه می کند: عوارض این داروها طولانی مدت است و قرار نیست به محض تزریق خودش را نشان بدهد. داروی رانیتیدین را هم سال ها مصرف کرده بودیم ولی بعد از مشخص شدن عوارضش جمع آوری شد. داروی مسکن دردهای عضلانی هم به محض تزریق اثر می کند غافل از اینکه داروی مخدر و کورتون است که عوارض خودش را دارد. داروهایی که به عنوان پروتئین در باشگاه های ورزشی توزیع می شود حاوی آمفتامین هاست و برای سلامتی بسیار خطرناک است و فرد را دچار عوارض جسمی و بیماری های روانی خواهد کرد اما در کوتاه مدت به نظر نمی آید.وی از مصوبه اتاق اصناف ایران حمایت و ابراز امیدواری کرد که این برخوردها بتواند قانونی را که سال هاست مصوب شده است اجرایی کند و توزیع و فروش دارو را به اصل خود برگرداند.