محمد کاملان - شهردار منطقه 8 از پایان کار بهسازی و افتتاح بازار تاریخی سرشور تا پایان سال خبر داد و گفت: متأسفانه برخی اتفاقات پیش بینی نشده از قبیل شیوع کرونا و تعطیلی برخی پروژه های عمرانی باعث شد این پروژه با چندماه تأخیر به پایان برسد.
حسین عبدا... زاده در گفت وگو با خبرنگار ما افزود: عملیات بازسازی این گذر و بازار تاریخی که از مهرماه سال گذشته آغاز شده بود، قرار بود یک ساله به اتمام برسد. اکنون کارِ نصب ستون هایی که قرار است روی آن ها سقف احداث یا چادرهای غشایی نصب شود تقریبا به اتمام رسیده است؛ ضمن اینکه بازسازی برخی از بناهای تاریخی هم در این گذر به زودی آغاز می شود.
وی افزود: طبق طرحی که از قبل به تصویب رسیده است این سقف تا مسجد باب الحوائج با پارچه غشایی پوشیده می شود و بعد از آن تا مسجد ذوالفقار که قرار است میدان گاهی برای تجمعات مذهبی باشد، سقفی گنبدشکل و آجری خواهد بود.
همه مشکلات بازسازی بازار
وی ادامه داد: خیابان سرشور یکی از معابر پرتردد و پرترافیک است که همین موضوع کار را برای بازسازی بسیار سخت می کند. از طرف دیگر خُرده کاری هایی مثل بازسازی سردر تک تک مغازه ها، بازسازی و جانمایی این سردرها، پنهان کردن کرکره های برقی، طوری که به نمای تاریخی بازار لطمه نزند و بعضی کارهای دست وپاگیر دیگر باعث شده است روند بازسازی بازار سرشور با تأخیر همراه شود اما باوجود همه این مشکلات و به شرط اینکه اتفاق پیش بینی نشده دیگری رخ ندهد، بازسازی بازار تاریخی سرشور تا انتهای سال 1399 به پایان خواهد رسید.
شهردار منطقه 8 در ادامه به وجود برخی از املاک معارض در مسیر بازار سرشور اشاره کرد و افزود: متأسفانه مشکل املاک معارض همچنان در خیابان سرشور وجود دارد. املاکی که طبق طرح باید از این مسیر جمع شوند، ولی بعضی از مالکان حاضر به همکاری با شهرداری در این زمینه نیستند. البته شهرداری منطقه اقداماتی انجام داده است و به زودی این مشکل هم حل خواهد شد.
طرحی که 12 سال خاک خورده است
قدمت بازارِ قدیمی مشهد طبق آن چیزی که تاریخ پژوهان می گویند به دوره تیموری می رسد؛ بازاری که ابتدایش خیابان ارگ فعلی بود و انتهایِ آن در مسجد گوهرشاد و درست در ورودی حرم مطهر قرار گرفته بود. این بازار بزرگ با احداث خیابان خسروی 2 تکه شد و قسمت غربی به بازار فرش معروف شد و تکه بازارِ شرق خیابان تازه ساز خسروی هم با همان نامِ قدیمی سرشور به حیات خودش ادامه داد. ساخت وسازها و تخریب ها باعث شد هویت و شکل و شمایل این گذرِ تاریخی به دست فراموشی سپرده شود و اثر چندانی از آن باقی نماند.
آن طور که گفته می شود این بازار به این دلیل سرشور نامیده شده است که کاروان های زیارتی و زائران قبل از ورود به حرم در این محل استحمام و غسل زیارت می کرده اند و بعد از آن به حرم مطهر وارد می شده اند. با این همه ساخت وسازهای پُرشمار شهری و تخریب هایی که در طول 50 سال گذشته دامن گیر بافت حرم امام رضا(ع) شد و از همه مهم تر احداث خیابان خسروی در دهه 40 که باعث 2 تکه شدن بازار بزرگ مشهد شد، دست به دست هم دادند تا شکل و شمایل بازار سرشور در این نیم قرن تغییر کند و وضعیتش با بازار دوره قاجار و پهلوی اول که یکی از چند محل اصلی ورود کاروان ها و زائران به مشهد بوده است زمین تا آسمان فرق کند.
پرونده بهسازی و بازسازی بازار سرشور از حدود 12 سال پیش مطرح بوده است اما هربار بنا به دلایلی این مسئله مهم به تعویق می افتاد. احیای این بازار در سال 1392 هم خیلی جدی در دستورکار مدیران میراث و شهرداری قرار گرفت اما معلوم نشد چرا بعد از چندماه همه چیز در سکوت پایان یافت.
بازارِ قاجاریِ سرشور
پروژه احیای بازار سرشور بالاخره در مهرماه 1398 و با اعتباری 10 میلیارد تومانی کلید خورد. آن طور که مشاور و مجری طرح سامان دهی و بهسازی محله سرشور پیش از این گفته بود، قرار است اصل این طرح بر پیاده مداری و ممانعت از تردد خودرو های سواری باشد، بااین حال امکان تردد و آمدوشد برخی خودروها مثل خودروهای آتش نشانی و آمبولانس در این طرح در نظر گرفته شده است تا در صورت شرایط خاص، امکان عبور وجود داشته باشد. همچنین کف پوش آجری برای این بازار انتخاب شد تا شکل قدیمی آن که آجرفرش بوده احیا شود. سردر بازار سرشور آجری و با نمای ایرانی اسلامی و برگرفته از دوره اول پهلوی خواهد بود و این سردر، تا کوچه سرشور یک ادامه دارد. در ادامه، الگوی بازار نمایی از دوره قاجار است؛ به این صورت که سقف آن تا مسجد باب الحوائج با پارچه غشایی پوشیده شده و بعد از آن تا مسجد ذوالفقار که قرار است میدانگاه شود سقفی آجری ساخته می شود.