گلایه مردم از مزاحمت فعالیت انگشتر‌فروش‌ها در بوستان مصلی

لیلی رحمانی - پارچه سفید کوچکی بر روی سنگ فرش‌های پارک پهن کرده است و در بساطش هم تسبیح است و هم سنگ‌های عقیق، چند انگشتر، فندک و حتی یک چاقو! با یک سوزن باریک دانه‌های ریز منجوق‌های رنگی را برمی دارد و داخل نخ باریک می‌ریزد، گرهی می‌زند و دوباره بعدی را بر روی نخ می‌غلتاند. تمرکزش را از تسبیح برنمی دارد و هم زمان بدون بلندکردن سر و گرداندن نگاهش پاسخ مشتری هایش را هم می‌دهد.
فردی به او نزدیک می‌شود و چند تسبیح از کتش بیرون می‌آورد، مشغول صحبت می‌شوند که از آن‌ها فاصله می‌گیرم.

مشکلی سال خورده
جمعی ۵۰، ۶۰ نفری گوشه‌ای از پارک مصلی را گرفته اند، افرادی که راه می‌روند و اجناسشان را مبادله می‌کنند، حلقه‌ای از انگشتر در دستانشان، تعداد زیادی ساعت در مچ هایشان و تسبیح‌هایی بر گردن دارند و به این سو و آن سو می‌روند. تجمعی که به بازار انگشترفروش‌ها معروف است و کسی دقیق نمی‌داند سابقه حضورشان از چه سالی است، اما خاطرات پدربزرگ و مادربزرگ‌ها بیش از ۵۰ سال حضور را گواهی می‌دهد!
حالا چند سالی است که درپی گلایه‌های مردم مبنی بر بروز برخی مشکلات مانند سدمعبر و ایجاد مزاحمت و آسیب‌های اجتماعی ناشی از حضور دست فروشان، مسئله سامان دهی آن‌ها و تعیین مکانی برای استقرارشان مطرح شده است.

تصمیم گیری‌ها پس از بازدید
مرداد ۳ سال پیش بود که شهردار وقت منطقه ۶ از توافق شورا و شهرداری برای سامان دهی انگشترفروش‌ها خبر داده بود. قاسم زوکی نژاد همچنین گفته بود: اگر مکان مشخصی برای این افراد در نظر گرفته شود که مجوز فعالیت در آن را داشته باشند، علاوه بر رفع مزاحمت برای سایر شهروندان می‌توانند روزی حلال کسب کنند.
یکی از اهالی محله درباره معضل تجمع انگشترفروش‌ها می‌گوید: در زمان شورای چهارم مراجعه کردیم و یکی از مشکلاتی که از سوی اهالی مطرح شد، فعالیت انگشترفروش‌ها بود. جلسه تشکیل دادند و گفتند فوری باید جمع شوند. در شورای جدید هم وقتی اعضای شورا در سامانه ۱۳۷ پاسخ گوی تماس مردم بودند، تماس گرفتیم و صحبت کردیم و درپی آن خانم گندمی، عضو شورای شهر، همراه با آقای حیدری، شهردار منطقه، آمدند و از موقعیت بازدید کردند و دستور دادند بساط انگشترفروش‌ها جمع شود و حتی بنر‌هایی هم اینجا از طرف قوه قضائیه نصب شده بود که برخورد می‌کنند، ولی با پاره شدن بنر‌ها انگار همه چیز به فراموشی سپرده شد.
برخی والدین هم نگران رفت وآمد فرزندانشان از میان این بساطی‌ها هستند. می‌گویند: تا حالا خودمان خطایی از این بندگان خدا ندیده ایم، اما، چون برخی همسایه‌ها از خرید و فروش مواد مخدر در پوشش انگشترفروشی حرف می‌زنند، جرئت نمی‌کنیم بچه‌ها را تنهایی به مدرسه بفرستیم. به همین دلیل مجبوریم خودمان بچه‌ها را ببریم و بیاوریم!
تیرماه امسال نیز در نشست شورای اجتماعی محلات که در هنرستان تختی برگزار شد، اهالی این محله درباره وضعیت امنیت ابراز نگرانی کرده بودند. در این هم اندیشی مدیر مدرسه تختی هم با اشاره به اینکه در این منطقه ۳ دبیرستان وجود دارد و نزدیک به ۳۵۰۰ دانش آموز از مقطع ابتدایی تا دیپلم در مسیر خانه و مدرسه رفت وآمد می‌کنند، گفته است: مسیری که پر از دست فروش، انگشترفروش، فروشنده مواد مخدر و... است، برای دانش آموزان می‌تواند بسیار آسیب زا باشد.

گله از آوارگی
نارضایتی اهالی از وجود انگشترفروشان درحالی است که آن‌ها نیز از برخی برخورد‌های ناروا و آوارگی شان گله مندند.
مو و محاسن سفید یکی از آن‌ها نشان از آن دارد که سن وسالش از دیگران بیشتر است و می‌گوید: سال هاست که آواره این خیابان و آن خیابان هستیم، روزگاری در محلی به نام گودال بودیم که بعد‌ها به بهانه ساخت شارستان از آنجا بیرونمان کردند، بعد از آن اطراف پنجراه و خود میدان اعدام و بعد هم در همین پارک مشغول شدیم که در همین جا هم آسایش نداریم و چندباری ما را به این طرف و آن طرف پارک منتقل کرده اند.
با لبخند تلخی ادامه می‌دهد: دخترجان! اگر یک محل مشخصی به ما بدهند، هم ما راحت می‌شویم و هم شهرداری خیالش راحت می‌شود و دیگر مأمورانش هرروز مجبور نیستند بیایند و ما را متفرق کنند.

ارزانی علت اقبال مردم
از قیمت اجناس که سؤال کنید، انگار در زمان سفر کرده اید، سنگ عقیق ۱۵۰۰ تومان، ساعت ۳۰ هزار تومان که تازه هم از نظر فروشنده و خریدار گران می‌آید! از پیرمرد فروشنده که بساطش را بر روی یک تکه پارچه کوچک سفید پهن کرده است، می‌پرسم گران‌ترین جنسی که در بساطت داری چیست؟ چند ثانیه فکر می‌کند و می‌گوید: ما اینجا چیز گران نداریم! همه اش همین است و به همین دلیل خیلی‌ها با خرید این اجناس و فروششان در بازار‌های دیگر سود‌های کلانی می‌کنند. در همین لحظه یک مشتری از راه می‌رسد و از پیرمرد می‌پرسد: یک ساعت دارم برای فروش، چقدر می‌دی؟!
-پول ندارم، بیا از همین انگشتر‌ها یکی را به جای ساعتت بردار، جای دیگه نمی‌تونی بخری، تا چند صد هزار تومن قیمتشونه!» بیشتر معامله‌ها به همین صورت انجام می‌شود، پولی پرداخت نمی‌شود و مبادله کالابه کالا انجام می‌شود.

وعده عملی نشده سامان دهی
ناگهان همهمه‌ای بین انگشترفروش‌های پارک مصلی شکل می‌گیرد، یکی از آن‌ها می‌گوید: تماس گرفته اند، الان سروکله شان پیدا می‌شود!
مأموران سدمعبر شهرداری را می‌گوید، هر چند وقت یک بار می‌آیند و متفرقشان می‌کنند و می‌روند. دوباره روز از نو، روزی از نو! بار‌ها وعده‌هایی برای سامان دهی شان داده اند که تاکنون عملی نشده است. یکی از انگشترفروش‌ها دراین باره می‌گوید: تا حالا چندین بار به شهرداری مراجعه کردیم، اما هربار وعده‌ای می‌دهند و بعد هم خبری نمی‌شود، آخرین بار هم ۲ ماه قبل بود که استشهاد جمع کردیم و بردیم شهرداری که گفتند پیگیری می‌کنیم.
او ادامه می‌دهد: این حق ماست که سروسامانی پیدا کنیم. حتی حاضریم مبلغی را نیز به شهرداری پرداخت کنیم، اما کسی گوشش بدهکار این حرف‌ها نیست.

اختصاص بازار به انگشترفروش‌ها بدعت ایجاد می‌کند
برای پیگیری دغدغه‌های کهنه اهالی و درخواست انگشترفروش‌ها به سراغ شهردار منطقه ۶ می‌رویم. آن طور که حجت ا... حیدری می‌گوید: ایجاد فضایی برای انگشترفروش‌ها بدعتی را ایجاد می‌کند و ممکن است این افراد در نواحی مختلف شهرداری‌ها را مکلف به ایجاد و احداث مکانی برای فروش اجناسشان کنند. او با تأکید بر اینکه فعالیت این افراد شغل محسوب نمی‌شود، اظهار می‌کند: این خرید و فروش در چهارچوب هیچ شغل خاصی نیست، این افراد می‌توانند در مراکز خرید و فروش انگشتر فعالیت کنند، اما متأسفانه در نقاطی که خودشان تشخیص می‌دهند، فعالیت می‌کنند.
حیدری با اشاره به اینکه شهرداری بار‌ها برای برخورد با این افراد وارد شده است، می‌گوید: مشکلاتی در برخورد با این افراد به عنوان مشاغل مزاحم یا ایجاد سدمعبر وجود دارد، این افراد میز، صندلی و بساطی برای فروش ندارند و به عنوان شغل نیز تعریف نمی‌شوند، آن‌ها سیار هستند و اجناسشان را نیز با خود حمل می‌کنند و به همین دلیل برخورد با آن‌ها سخت است. با این حال فعالیت این افراد به نیروی انتظامی هم گزارش می‌شود.

آمادگی برای سامان دهی
اظهارات شهردار منطقه ۶ درحالی است که مدیرعامل سازمان سامان دهی مشاغل شهرداری مشهد دراین باره می‌گوید: شهرداری‌ها باید در قالب بند ۲۰ (مشاغل مزاحم) مانع از فعالیت این افراد بشوند، زیرا حتی نیروی انتظامی نیز به دلیل حواشی (مشکلاتی که به دلیل حضور انگشتر فروشان برای اهالی ایجاد شده است) فروش انگشتر نمی‌تواند به راحتی به آن‌ها اجازه فعالیت بدهد.
بهروز کیانی همچنین از اعلام آمادگی این سازمان برای سامان دهی این افراد در بازار‌های خود خبر می‌دهد و می‌گوید: افراد واجد شرایط می‌توانند برای حضور در بازار‌های شب و روز زیر نظارت سازمان سامان دهی مشاغل مراجعه کنند و فعالیتشان را در این محل‌ها ادامه دهند.