تکتم جاوید| «فکر کنید در جایی کار یا زندگی کنید که صبح یا شب بوی بدی در فضا باشد، در حدی که سردرد بگیرید یا در تماممدت حالت تهوع داشته باشید و کاری هم از دستتان برنیاید.» این حرف مشترک بسیاری از همسایگان بیمارستان و مرکز آموزش روانپزشکی ابنسینا در محله موسوی قوچانی است که میگویند هرازگاهی بوی نامطبوع شدیدی در محله میپیچد و آنها را کلافه میکند. آنها معتقدند این بوی تعفن مربوط به فاضلاب بیمارستان است که وقتو بیوقت در جوهای اطراف این مرکز درمانی رها میشود. آنطور که میگویند چندباری به شهرداری منطقه، دانشگاه علوم پزشکی و حتی وزارت بهداشت اعتراض و شکایت کردهاند، اما پیگیریهایشان تاکنون نتیجهای نداشته است. اما این تنها مشکل بیمارستان ابنسینا نیست و گاه فرار بیماران از این مرکز نوع دیگری از مزاحمت را در این محدوده برای اهالی و به ویژه کاسبان ایجاد میکند. بیمارستان و مرکز آموزش روانپزشکی ابنسینا یکی از مراکز مهم روانپزشکی شهر است که فعالیت خود را از سال ۵۹ -در سالهایی که هنوز بافت مسکونی زیادی در آن محدوده شکل نگرفته بود- آغاز کرد. این مرکز درمانی اکنون با ۵۴۸ تخت فعال، در حالی به عنوان یکی از بزرگترین و جامعترین بیمارستانهای شرق و شمال کشور به حساب میآید که در میان تراکم فشرده بافت مسکونی قرار گرفته است.
مزاحمت بیماران متواری
«هراز گاهی بیماران متواری به سراغ ما میآیند، آدرس میدان شهدا یا ایستگاه اتوبوس را میپرسند، پول یا لباس میگیرند و میروند.» یکی از مشکلات آزاردهنده برای همسایگان بیمارستان و مرکز آموزش روانپزشکی ابنسینا مراجعه بیماران متواری از بیمارستان به مغازههای اطراف است که یکی از کاسبان به آن اشاره میکند و میگوید:چندبار که این موضوع پیش آمد به نگهبانی بیمارستان زنگ زدهایم و پاسخ دادهاند: «بگذارید بروند کاری به آنها نداشته باشید!» سؤالم این است که اگر این بیماران اختلالی نداشتهاند، چرا بستری شدهاند و در غیر این صورت، چنانچه مشکلی ایجاد کنند، چه کسی پاسخگوست؟ آیا بیمارستان در قبال خروج نامتعارف آنها نباید مسئولیتی داشته باشد.
بوی آزاردهنده فاضلاب
صادقزاده، یکی از کاسبهایی است که حوالی تقاطع چهارراه موسوی قوچانی و خیابان حرعاملی ابزار و لباس کار آتشنشانی میفروشد. همسایگی با بیمارستان موجب شده است او دل پردردی از این مکان و مسئولانش داشته باشد. میگوید: ظاهرا گاهی هرهفته یا هفتهای چندبار فاضلاب را در جویهای این منطقه رها میکنند و بوی گندش همهجا را پر میکند. بویی که متعفنتر از بوی فاضلاب است و بیشتر به بوی جسد شباهت دارد. او که ۱۰ سال است در این محل کاسبی میکند، ادامه میدهد: از طریق بهداشت و شهرداری پیگیری کردهایم، اما تابه حال کاری که منجر به از بین رفتن بو بشود، انجام ندادهاند و با وجود اینکه شهرداری جویها را نظافت میکند، منشأ بو از بین نمیرود و انگار همین نزدیکیهاست. شنیده بودم که پیشترها مخزن بزرگی در بیمارستان بوده است که فاضلاب را داخل آن جمع میکردهاند و با تانکر میبردهاند و داخل کشفرود یا جاهای دیگر رها میکردهاند، اما حالا به دلیل کاهش هزینهها همینجا رهایش میکنند که این مسئله اهالی را ناراحت کرده است. علی خانزاده نیز یکی از کاسبان قدیمی این محله است که با تأیید این صحبتها اضافه میکند: بوی تعفن این فاضلاب همهجا را برمیدارد. تابهحال چندبار کارمندان شهرداری را به اینجا کشاندیم تا وضعیت را ببینند، ولی کاری برای رفع مشکل نکردند. به روایت یکی دیگر از اهالی، ساعتهای بهخصوصی بوی تعفن راه میافتد، زیرا فاضلاب بعد از ساعات اداری را رها میکنند که خودشان در بیمارستان نباشند. این ادعا را شایگی، تعمیرکار و همسایه دهساله بیمارستان، نیز تأیید میکند و میگوید: این بوی وحشتناک عصر یا شب راه میافتد.
تاریکی و نا امنی
ناامنی و تاریکی از دیگر مسائلی است که برخی از اهالی آنها را به بیمارستان ربط میدهند. یکی از اهالی که ۱۲ سال است در دفتر مشاور املاکی در همین محدوده کار میکند، میگوید: وجود این بیمارستان تأثیراتی بر روی قیمت خانهها و مغازههای منطقه داشته است که البته راهحلی هم برای آن نیست، چون نه بیمارستان از اینجا رفتنی است، نه اهالی. گلمکانی در ادامه گلههایش از سرقت به عنوان یکی از معضلات این محدوده یاد میکند و میگوید: به دلیل طولانی بودن دیوارهای بیمارستان و خلوتی خیابان از چهارراه موسوی قوچانی به سمت بولوار فردوسی گاهی شاهد زورگیری هستیم، یا لوازم داخل خودروها سرقت میشود و خلاصه جرئت نمیکنیم، بهخصوص در ساعاتی از شب رفتوآمد کنیم، زیرا روشنایی خیابان هم کافی نیست.
مسئله فاضلاب
فاضلاب بیمارستان به سیستم اگو متصل است
برای پیگیری رها کردن فاضلاب در جویهای آب بیرون بیمارستان، ابتدا به سراغ رئیس اداره خدمات شهری شهرداری منطقه ۲ میرویم. ابوالقاسم عابدینی با ارائه توضیحاتی در اینباره میگوید: چندینبار شاهد این اعتراضات محلی بودهایم ما با بررسی کانال آبهای سطحی متوجه شدیم از بیمارستان لولهای به کانال آبهای سطحی ما وصل نیست. این درحالی است که برخی بیمارستانها این مشکل را داشتند که لوله فاضلاب را به کانال سطحی وصل میکردند، اما طبق بررسیهای ما معلوم شد بیمارستان ابنسینا، لوله تخلیه بیرونی ندارد و از سیستم اگو استفاده میکند.
عابدینی تأکید میکند: کانالها چندبار لایروبی شدهاند و از آنها بازدید شده است و هیچمشکلی وجود ندارد.
به نظر او علت انتشار بوی نامطبوع در محله موسوی قوچانی، «سپتیک»های داخل بیمارستان
ابنسیناست.
بوی نامساعد ناشی از فرایند انتقال فاضلاب به اگو است
مدیر بیمارستان ابنسینا بعد از اینکه درجریان اعتراض اهالی محل قرار میگیرد، برای تشریح بیشتر و نشان دادن فرایند جمعآوری و دفع فاضلاب بیمارستان، ما را به محل حوضچه فاضلاب میبرد. ۲ حوضچه در انتهای حیاط بیمارستان و زیرزمین ۳ تا ۴ متری وجود دارد که همه فاضلاب در آنجا جمع و پس از ایجاد تغییرات و هوادهی از طریق یک لوله وارد سیستم اگوی شهری میشود. محمدرضا مهری میگوید: سیستم تخلیه فاضلاب بیمارستان پس از ۴ سال پیگیری، از دیماه سال ۹۴ به اگوی شهری متصل شده است و از آن زمان فاضلاب به کانالهای بیرونی ریخته نمیشود. بااینحال منکر وجود بوی فاضلاب نیستیم در واقع اینبو به بخشی از مراحل بیخطرشدن فاضلاب عفونی و واردشدن فاضلاب به سیستم اگو بازمیگردد، اما در حدی نیست که موجب آزار دیگران شود، زیرا اگر آزاردهنده باشد، اعتراض مراجعان و بیماران هم زیاد میشود. از ۲ ماه پیش دور این حوضچه را دیوار کشیدیم تا میزان انتشار بو کمتر شود. به اطراف نیز سرکشی و همه قسمتها را بازدید میکنیم و از بوی وحشتناکی که برخی اهالی از آن صحبت کردهاند خبری نیست.
به گفته مهری پیش از این، میزان انتشار بوی فاضلاب زیاد بود، درحدیکه همکاران خودمان هم به این مسئله اعتراض داشتند، اما اکنون این میزان کاهش پیدا کرده است.
دکتر مهری البته درباره انتشار بو در ساعتهای مشخص روز این توضیح را میدهد: این زمانها ساعاتی است که فاضلاب از عمق پمپاژ و به داخل لوله فرستاده میشود و ارتباطی با ساعت کاری کارکنان ندارد که اهالی تصور میکنند خارج از زمان اداری است.
اینجا بیمارستانی بیستوچهارساعته است و بهگونهای نیست که در ساعت مشخصی همه از محل خارج شوند تا از انتشار بو آزار نبینند. در این مکان بیمار فوتی نداریم و بیمارستان اصلا سردخانه ندارد.
تأسیسات داخلی بیمارستان مشکل دارد.
اما آنطور که مدیر بهرهبرداری فاضلاب منطقه ۳ شرکت آب و فاضلاب مشهد درباره علت انتشار بوی بد گزارش میدهد، ماجرا از این قرار است: فاضلاب بیمارستان به شبکه فاضلاب شهری متصل است، اما فاضلاب داخلی بیمارستان ابتدا در مخزنی جمعآوری و پمپاژ، سپس وارد شبکه اگو میشود و همین ایستگاه پمپاژ منشأ بویی است که گاهی در منطقه منتشر میشود. در حقیقت تأسیسات داخلی بیمارستان هم از نظر عمق و هم شیب و سیستم سپتیک دچار مشکل است.
مهندس مهدی مجراییمقدم همچنین یادآور میشود: تابهحال چندین بار با بیمارستان مکاتبه کردهایم و اخطار دادهایم که راهحلی برای این معضل پیدا کنند و وضعیت اصلاح شود، اما تاکنون هنوز اقدامی از سوی مدیران این مرکز درمانی انجام نشده است. با این حال برای حل این معضل مشاوری معرفی و مکاتباتیکرده ایم.
مسئله فرار بیماران
فرار بیماران از ابنسینا کمتر از استاندارد جهانی و کشوری است
مدیر بیمارستان ابنسینا درخصوص اعتراض اهالی درباره فرار بیماران میگوید: پیش از هرچیز باید بدانیم که چه نوع بیمارانی اینجا بستری هستند. بیماران این مرکز کسانی هستند که همگی بهزور یا با دست و پای بسته به اینجا آورده میشوند، نه با خواسته و میل خودشان، به همین دلیل تا جایی که بتوانند اقدام به فرار میکنند.
مهری این را هم اضافه میکند که سیستم مراقبتی و کنترلی ما برای ممانعت از فرار بیماران کامل است. ما فیلترهای زیادی در بیمارستان گذاشتهایم که نتوانند فرار کنند، اما گاهی از فیلتر نهایی که همان نگهبانی جلوی در اصلی است عبور میکنند. بااینهمه میزان فرار بیماران ما در ابنسینا از استاندارد جهانی و حتی کشوری هم پایینتر است. تابهحال هم خوشبختانه در محله حادثهای ناشی از فرار بیماران گزارش نشده
است.
او با اشاره به اقدامات صورتگرفته پس از فرار یک بیمار میگوید: اگر با همه تلاشها، بیماری از بیمارستان متواری شود، ابتدا به پلیس ۱۱۰ اطلاع میدهیم، سپس نیروهای خود را برای یافتن بیمار به کار میگیریم.
او همچنین اضافه میکند: برخلاف تصور عموم وسعت بیمارستان بخش کوچکی از یک مربع بزرگ است و بقیه قسمتها مربوط به زمینهای آستان قدس و باغات است و روشنایی خیابان در بخشهایی به جز مقابل بیمارستان به ما مربوط نمیشود.
مسئله ناامنی
وضعیت را بررسی میکنیم
در ادامه، نگرانی اهالی محل درباره برخی ناامنیها و وقوع سرقت را با جانشین فرماندهی انتظامی مشهد در میان میگذاریم. سرهنگ محمد طبسی میگوید: ابتدا باید وضعیت روشنایی معابر و خیابانها بررسی شود، زیرا وقتی محیط برای ارتکاب جرم مساعد باشد، جرم اتفاق میافتد، بنابراین باید دقت کرد مناطق و معابری که روشنایی نامناسبی دارند و از نظر عبورومرور خلوتاند، مکانهای خوبی برای سارقان محسوب میشوند.
این فرمانده پلیس ادامه میدهد: بااینحال کلانتری محل را برای بررسی وضعیت و گشتزنی بسیج میکنیم. از معاون پیشگیری نیز درخواست میکنم برای تهیه گزارش از منطقه اقدام کند.
مسئله تاریکی
اقدام لازم را برای روشنایی اطراف بیمارستان انجام میدهیم
مدیر روابط عمومی شرکت توزیع برق مشهد نیز با شنیدن گلههای شهروندان توضیح میدهد: شرکت برق موظف به تأمین برق سوارهرو خیابانهاست و هماکنون ۲۷۰ هزار چراغ در شهر مشهد نصب است.
علیرضا کاشی ادامه میدهد: درصورتیکه بخشی از روشنایی مقابل بیمارستان یا خیابانهای اطراف دچار اشکال یا اتصالی باشد، برای بررسی مراجعه کنند تا اقدام لازم صورت گیرد. اما تأمین روشنایی پیادهروها، زیرگذرها و بوستانها که بر میزان سرقت و ناامنی تأثیر میگذارد، برعهده شهرداری است.