به گزارش شهرآرانیوز، ایمان فرهمندی در نشست بررسی ابعاد و پیامد‌های طرح رایگان کردن اتوبوس در مشهد، اظهار کرد: رایگان کردن اتوبوس هم مثل هر تصمیم دیگر در مدیریت شهری مزایا و معایبی دارد و فرصت‌ها و تهدید‌هایی فراهم می‌کند. ساده‌ترین تحلیل این است که چنین تصمیمی می‌تواند راهگشا باشد، اما در مدیریت شهری هر تصمیم باید در چارچوب خودش ارزیابی شود.
وی با اشاره به اینکه شاید مهم‌ترین مزیت رایگان کردن اتوبوس این باشد که سامانه بلیت الکترونیک حذف می‌شود و مردم می‌توانند بدون پرداخت کرایه از اتوبوس استفاده کنند و البته گفتنی است که درآمد شهرداری از این بخش حذف شود، افزود: استدلال موافقان این است که آن بخش از درآمد زیاد نیست و قطع آن به شهرداری آسیب نمی‌زند. زیرا درآمد شهرداری از کرایه اتوبوس در سال ۳۲۸ میلیارد تومان است که در مقایسه با بودجه ۴۰ هزار میلیاردی عدد ناچیزی است.
رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد با اشاره به این موضوع که این عدد چند کارکرد‌هایی دارد، ادامه داد: ۳۲۸ میلیارد تومان کرایه اتوبوس بخشی از درآمد نقدی شهرداری است. کل این منابع فقط ١١ هزار میلیارد تومان است که ١٠ هزار میلیارد تومان آن صرف حقوق و دستمزد می‌شود و آن اعتباری که صرف کار‌های عمرانی می‌شود کمتر از ١٠٠٠ میلیارد تومان است و این ۳۰۰ میلیارد تومان جزئی از آن است. لازم به ذکر است که منابع نقدی شهرداری برای اجرای پروژه‌ها بسیار ارزشمند است که با رایگان کردن اتوبوس‌ها یک سوم آن از بین خواهد رفت.
فرهمندی تاکید کرد: نکته دیگر اینکه همین منابع نقدی روزانه به اتوبوسرانی برای خرج‌های یومیه به این حوزه تزریق می‌شود و شبکه اتوبوسرانی به همین آب باریکه یک میلیاردی در روز نیاز شدیدی دارد و همین عدد آن را سرپا نگه داشته است. حذف این یک میلیارد و سهم ۱۵۰ میلیون تومانی بخش خصوصی باعث می‌شود که این بخش به سمت توقف خدمات برود. این اتفاق در شهر قزوین یک بار انجام شده است و در روز‌های ابتدایی طرح مردم خوشحال شدند و رضایت از مدیریت شهری بالا رفت و مسافران زیادی به سمت استفاده از اتوبوس سرازیر شدند، اما بعد از چند هفته نه تنها از حجم خودروی شخصی کم نشد، بلکه اعتراضات مردم هم نسبت به شلوغی بیش از حد اتوبوس‌ها آغاز شد وبخش خصوصی هم به دلیل حذف بودجه روزانه رغبتی برای کار کردن نداشت. درنهایت این تصمیم در شهر قزوین لغو شد و اتوبوس‌ها از حالت رایگان بودن خارج شد.
وی با بیان اینکه پیش‌بینی این اتفاق برای مشهد نیز دور از انتظار نیست، ادامه داد: رایگان کردن حمل و نقل عمومی در بسیاری از شهر‌ها روی داده است، اما آن‌ها کل شبکه را بدون ایجاد زیرساخت و سیاست‌های مکمل رایگان نکردند. اگر زیرساخت کافی را فراهم کنیم، می‌توانیم این کار را انجام دهیم. منظور از زیرساخت یعنی ناوگان کافی برای پاسخ به تقاضای مردم و سیاست‌های کافی برای محدود کردن خودرو‌ها است.
وی با اشاره به این موضوع که بخشی از این کار‌ها در مشهد رخ داده است، تصریح کرد: بهای خدمات حمل و نقل عمومی افزایش پیدا نکرد، پارک حاشیه‌ای در راستای کاهش استفاده از خودرو‌های شخصی گران شد و تلاش می‌کنیم که اتوبوسرانی و خطوط قطارشهری را نیز توسعه دهیم و تا پایان سال از فاز میانی خط ۳ بهره‌برداری خواهیم کرد. درحال حاضر این مسیر درستی است که برای توسعه حمل و نقل عمومی در شهر مشهد تعریف شده و در حال طی این مسیر هستیم.
رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر مشهد ادامه داد: شورا تصمیم گرفته است با رعایت شرایطی طرح رایگان کردن اتوبوس را اجرا کند و با وجود اینکه همه اذعان دارند این طرح آسیب‌هایی دارد، باید تلاش کنیم که مشکلات و آسیب‌ها در مسیر اجرا کم و کمتر کنیم. افزایش مسافر در حمل و نقل عمومی یک آرمان است و ما به دنبال این هستیم که مسافران از سطوح غیر مطلوب به این سمت جذب شوند، اگر مسافر از مد پیاده و دوچرخه که مد‌های پاک‌تری هستند به اتوبوس جذب شوند خلاف منافع شهر عمل کرده‌ایم.
فرهمندی خاطرنشان کرد: تجربه رایگان کردن خط را در مشهد داریم و تجربه قزوین هم پیش روی ماست، همان خط رایگان به قطار شهربازی تبدیل شده بود. تجربه ثابت کرده با رایگان کردن اتوبوس سفر غیرضروری با این وسیله افزایش پیدا می‌کند. ما باید به سمتی برویم که از حجم خودرو‌ها که یک سوم آلودگی هوا متعلق به آنهاست کم کنیم تا آلایندگی هوا کم شود.
وی گفت: امسال در شورای شهر ۵ هزار میلیارد تومان ویژه حمل و نقل همگانی کنار گذاشتیم. از این عدد ۱۱۰۰ میلیارد تومان برای خرید اتوبوس است، ۱۱۰۰ میلیارد تومان ویژه خرید واگن قطارشهری خواهد بود و ۲ هزار میلیارد تومان هم برای ساخت خط سه اعتبار در نظرگرفته‌ایم و ۳۰۰ میلیارد هم قرار است صرف خطوط دیگر شود. ما از منابع نقدی که گفته شد برای پروژه‌های عمرانی استفاده نمی‌کنیم. سال گذشته ۱۸۰۰ میلیارد تومان از منابع نقد را برای اجرای پروژه‌های زودبازده که نیاز‌های اولیه محلات حاشیه شهر بود هزینه کردیم
وی با اشاره به این موضوع که می‌گویند من کارت برای شهرداری هزینه دارد، گفت: تکنولوژی من کارت گران است، اما از حدود دو ماه دیگر من کارت ارزان به بازار می¬آید و مشکل قیمت بالای آن هم حل می‌شود. در ۳۱ روز از روز‌های پرتقاضای سال و در مناسبت‌های خاص حمل و نقل همگانی و اتوبوس در مشهد رایگان می‌شود و همچنین برای اقشار خاص مثل معلولان، جانبازان و خبرنگاران تخفیف‌های ویژه‌ای اعمال شد. اقشاری در مشهد داریم که پرداخت این ۱۲۰۰ تومان برایشان سخت است که باید آن‌ها را شناسایی کنیم و خدمات ویژه به آن‌ها بدهیم، البته این مسیر بار‌ها طی شده، ولی تصمیمی برایش گرفته نشده است.
فرهمندی ادامه داد: شبکه اتوبوسرانی مشهد ضعیف است و شکنندگی آن بالاست، اما همین وضعیت مشهد از دیگر کلان¬شهر‌ها بسیار بالاست و در حالی که برخی شهر‌ها بیش از ۶۰ درصد افت داشتند و ناوگان از دست داده‌اند، افت ما در مشهد فقط ۳۰ درصد بوده است و ۲۵۰۰ اتوبوس به ۱۷۰۰ دستگاه رسیده است. دلیل این افت هم عدم تولید، عدم حمایت دولت، عدم توانایی نگهداری و افزایش قیمت اتوبوس بوده است.