بیماری‌های واگیردار از گذشته‌های دور وجود داشته و بشر هیچ‌گاه نتوانسته است در برابر حمله‌های ناگهانی این بیماری‌ها مقاومتی داشته باشد. بیماری‌هایی مانند وبا، طاعون یا سل که تمام مردم یک شهر یا اقلیم را درگیر می‌کرد و تعداد زیادی قربانی می‌گرفت در طول تاریخ کم نبوده و هم‌پای جنگ‌ها بار روانی به جوامع تحمیل کرده است.
از نگاه ما این‌گونه بیماری‌ها در دنیای پیشرفته کنونی جایی ندارد، اما هر چند سال یک‌بار شیوع ناگهانی بیماری‌هایی مانند ایدز، هپاتیت، انواع آنفولانزاها، تب‌ها و حالا هم کرونا به ما هشدار می‌دهد که هنوز هم نمی‌توانیم با طبیعت به مقابله برخیزیم، از همین رو باید نگاهی به گذشته داشته باشیم و از تاریخ درس بگیریم.
وقتی کتاب‌های تاریخی را ورق می‌زنیم و همه‌گیرشدن بیماری‌ها را در شهر‌ها و کشور‌های مختلف بررسی می‌کنیم، نه به دنبال عوامل پیدایش بیماری هستیم و نه علائم آن برایمان اهمیت زیادی دارد. فقط جست‌وجو می‌کنیم تا دریابیم که مردمان گذشته‌های دور با کمترین امکانات چگونه غول مخوف و ترسناک همه‌گیر را از دیار خود بیرون کرده‌اند. افرادی هم که از سر کنجکاوی مسئله‌ای مانند عامل شیوع بیماری را جست‌وجو می‌کنند به کشف عواملی همچون ورود غریبه‌ها و مسافران به شهر یا انتقال از طریق حیواناتی، چون موش بسنده می‌کنند و بیشترین بررسی را به نوع برخورد مردم با بیماری اختصاص می‌دهند.
اینکه مردم یک بلاد پابه‌پای یکدیگر ایستاده‌اند و با وجود تلفات بسیار باز هم یاری‌رسان یکدیگر بوده‌اند می‌تواند میزان فرهنگ مردم آن دیار را در تاریخ ثبت کند. رفتار مردمانی هم که بی‌رحمانه هم‌نوع خود را نادیده گرفته‌اند و از ترس جانشان به هر طریق ممکن از شهر گریخته‌اند نیز در تاریخ به یادگار نوشته شده و سیاهی ننگش هیچ‌گاه از آن اقلیم پاک نخواهد شد.
کشور ما نیز در شرایطی قرار دارد که بسیار بحران‌خیز است و بلایای طبیعی پیاپی دامن‌گیر مردم نجیب ایرانمان می‌شود. ما در سال‌های گذشته از این دست وقایع کم ندیده‌ایم. در سیل‌ها و زلزله‌ها از مال گذشتن که هیچ از جان گذشتن هم‌وطنانمان شهره و زبانزد همه بوده و دنیا را مبهوت این رفتار کرده است. در سیل گذشته شیراز شاهد بودیم که مردم چگونه افراد سیل‌زده را در خانه‌های خود جای دادند و روز‌ها و ماه‌ها از آن‌ها پذیرایی کردند تا خانه‌های ویران‌شده بازسازی شود. مردمان این شهر لباس و غذا و حتی سپر و لاستیک خودرو را رایگان به مسافران و گردشگران هدیه کردند تا نامهربانی طبیعت را به پای نامهمان‌نوازی آن‌ها نگذارند.
این‌بار هم با امتحانی بزرگ روبه‌رو هستیم. آزمونی که در تاریخ ثبت شود مردم ایران در برابر این بیماری واگیردار چگونه یاری‌رسان یکدیگر بودند. ما که همان مردم سیل شیراز و زلزله سرپل‌ذهاب هستیم، ماییم که نباید بگذاریم احتکاری ثبت شود و حرفی از افزایش قیمت و گران‌فروشی در کتاب‌های تاریخ به یادگار بماند. ماییم که باید در تاریخ به نیکی ثبت شویم.