چندی قبل بانک جهانی در گزارشی ضمن هشدار درباره سرعت زیاد پیر شدن جمعیت در ایران اعلام کرد: ایران، هند، سنگاپور و تایلند با حفظ روند فعلی، در آینده نزدیک با پیری شدید جمعیتی مواجه خواهند شد. براساس پیش بینی بانک جهانی، نمره ایران در شاخص وابستگی سال خوردگی تا سال ۲۰۵۰ پنج برابر خواهد شد. این بدان معناست که نسبت جمعیت غیرفعال ایران به جمعیت فعال در ۳۸ سال آینده پنج برابر می‌شود.
زمانی که نمره کشوری در این شاخص خیلی زیاد باشد، یعنی اینکه جمعیت فعال کشور برای تأمین نیاز‌های افراد سال خورده باید بار زیادی را تحمل کند. در بستر تغییرات جمعیتی، مرحله‌ای از تحولات در کشور از سال ۱۳۸۵ آغاز شده است که جمعیت شناسان، آن را «پنجره جمعیتی» و «هدیه جمعیتی» می‌نامند. این وضعیت که از آن با نام «دوران طلایی جمعیت» نیز نام برده می‌شود، تا سال ۱۴۳۰ طول می‌کشد. در این دوران نسبت جمعیت در سنین فعالیت، افزایش می‌یابد و به حداکثر خود یعنی بالای ۷۰ درصد میرسد.
مکانیسم‌های ترکیبی و رفتاری پنجره جمعیتی نظیر افزایش عرضه نیروی کار، افزایش مشارکت زنان، کاهش نسبت‌های وابستگی (بار تکفل)، تعامل تغییرات ساختار سنی جمعیت با چرخه زندگی اقتصادی تولید و مصرف، افزایش قدرت پس انداز‌ها و سرمایه گذاری، بهبود و توسعه سرمایه انسانی، افزایش کیفیت جمعیت و...، فرصت طلایی و ظرفیت‌های زیادی برای اثرگذاری مثبت بر رشد و توسعه اقتصادی فراهم می‌کند؛ البته این وضعیت به طور خودکار عمل نمی‌کند و بهره برداری از آن، مستلزم بستر مناسب اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است.
در هر کشوری جمعیت جوان، خلاق، سالم، بانشاط و تحصیل کرده، عامل اساسی توسعه و پیشرفت محسوب می‌شود. اکنون که با این دغدغه مندی فراوان، کارشناسان مربوط، به متولیان امر، مسئولان دولتی و مردم به صورت جدی هشدار می‌دهند و همچنین باتوجه به اینکه مراجع ذی صلاح گزارش‌های معتبر متعددی از بحرانی بودن مسئله جمعیت اعلام می‌کنند، این انتظار از دولت، مجلس و سایر نهاد‌های مرتبط وجود دارد که افکار عمومی را به پاسخگویی مناسب برای رفع این دغدغه‌ها ترغیب کنند.
مقوله جمعیت، تنها خودش به عنوان یک موضوع مجرد مطرح نیست، بلکه این امر یک مسئله سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی بسیار پیچیده است که باید به همه جوانب آن به صورت جامع و صحیح نگریسته شود. بر این اساس، با درنظر گرفتن نقش ایجابی عامل جمعیت در پیشرفت کشور، لازم است برنامه ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیتی انجام گیرد. چالش‌های جمعیتی حال حاضر و آینده ایران، بستگی زیادی به نحوه بهره برداری از فرصت پنجره جمعیتی دارد.
کمی به اطراف خود بادقت نگاه کنید. نسلی که با یک انفجار جمعیتی متولد شده است، حالا با همین جمعیت رو به سمت پیری و کهن سالی در حرکت است. نسلی که جوانی سختی داشت، حالا قرار است وارد میان سالی و بعد کهنسالی شود؛ شاید بازهم همان قدر سخت. برای افزایش جمعیت باید به نسل‌های جوان آینده فکر کنیم نه این نسل فعلی. برنامه ریزی ما برای افزایش جمعیت، باید برای متولدان دهه‌های بالاتر باشد؛ برای مثال باید محصلان فعلی مدارس و متولدان انتهای دهه ۷۰ و دهه ۸۰، را درباره افزایش جمعیت توسط آن‌ها آگاه کنیم تا کم کم جمعیت جایگزین داشته باشیم.