مغربی - این محله که از منظر جغرافیایی و تقسیمات شهری در محدوده بین بزرگراه شهید میرزایی، خواجه‌ربیع و رسالت شمالی واقع شده، حدود یک سال است که میزبان دفتری با ظرفیت بالا برای تغییر و توسعه محلی است. آنچه در ادامه می‌خوانید خلاصه گفت‌وگوی شهرآرا محله با الهه سیرجانی، مدیر دفتر توسعه و تسهیلگری محله بلال، است.
• مختصری درباره خودتان بفرمایید.
تحصیلاتم را در مقطع کارشناسی مددکاری اجتماعی خانواده به پایان رساندم. محور تحقیقاتم برای پایان‌نامه‌ام هم مشکلات زنان سرپرست خانوار بود که نشان‌دهنده دغدغه ذهنی من در همه این سال‌هاست. زاده و بزرگ‌شده همین محله بلال هستم. برایم رفع مشکلات محله نه‌تن‌ها کاری اداری بلکه هدفی است که از دوران نوجوانی در سر داشته‌ام و خوش‌حالم امروزه می‌توانم با مدد از نیرو‌های مختلف اداری و مردمی در این راه کوشا باشم.
• درباره سابقه محله بلال توضیح دهید.
این محله و محله‌های مجاور اغلب پیش از این روستا‌هایی پراکنده یا زمین‌های کشاورزی بود که یا از جمله موقوفات محلی محسوب می‌شد یا به نحوی در بخش کشاورزی کارکرد داشته‌اند. محله بلال پیش از این شامل چند قلعه (روستا) و اراضی نخودک بود و به لحاظ تاریخی این محله از سال ۱۳۵۰ به بعد توسعه یافته است. نام این محله از مسجد مرکزی آن که به نام «بلال» شناخته می‌شود، وام گرفته شده است. این مسجد یکی از مساجد محوری دوران دفاع مقدس بوده است. امروزه بیشتر ساکنان به‌ویژه در غرب محله از جمله رزمندگان و خانواده‌های شهدا هستند.
• دفتر‌های تسهیلگری در محلات چه وظیفه‌ای دارند؟ و به دنبال چه اهدافی هستند؟
دفاتر تسهیلگری و توسعه به دنبال آسان ساختن و سرعت بخشیدن به فرایند‌هایی هستند که عموماً از راه فعالیت‌ها یا سازوکار‌های اجتماعی انجام می‌شود. عمده‌ترین و اصلی‌ترین وظیفه آن‌ها برقراری ارتباط با ساکنان بافت‌های فرسوده، معرفی مشوق‌ها، تسهیلات و معافیت‌های موجود و حل مشکلات احتمالی آن‌ها در حوزه‌های نوسازی بنا‌ها و تجمیع ساختمان‌هاست. این دفاتر با توجه به رویکرد ارتباط محوری که با افراد دارند، سعی می‌کنند توانمندی افراد و گروه‌های اجتماعی را با تأکید بر ظرفیت‌های محلی ارتقا دهند.
• آیا از نیرو‌های بومی منطقه در دفتر‌های تسهیلگری محله استفاده شده است؟
بله! خود من متولد این محله و بزرگ‌شده آن هستم و از نوجوانی دغدغه‌های اجتماعی داشته و به نوبه خودم نقش‌آفرین بوده‌ام. هم‌اکنون ساکن محله هستم و فرزندم هم در این محله به دنیا آمده و امروز محصل همین محدوده است. هدف اولیه دفاتر تسهیلگری هم این بود که از افراد خود محله استفاده کند تا بتواند مردم محله را تقویت کند. غیر از من بقیه افراد دفتر هم از ساکنان محله‌های هم‌جوار هستند و با مشکلات روزمره آشنا هستند.
• تهیه سند محله چه هدفی را دنبال می‌کند؟ تابه‌حال چقدر محقق شده است؟
این محله حدود ۵۰ سال سابقه دارد و اینکه بخواهیم در بازه‌ای بسیار کوتاه‌مدت در بخش توسعه آن قدم برداریم به نظر آرمان‌گرایانه و دور از واقعیت به نظر می‌رسد. در حد توان خود خواسته‌ایم با عنایت به دیدگاه‌های مردم وضعیت محله را بهبود دهیم. این سند کاملاً وابسته به دیدگاه عمومی و خواسته‌های مردمی است. راهبردی اصلی ما این است که مشکلات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی به‌صورت متمرکز و با عنایت به ارتباطی که با هم دارند دیده شود. چراکه مشکلات در این محله و محلات مشابه نه خطی بلکه چندوجهی است. این مشکلات باعث شده کیفیت زندگی پایین بیاید. نکته مهم این است که در کنار کار کارشناسی دفاتر توسعه که وظیفه ذاتی ماست از مشارکت مردم محله استفاده کرده و می‌کنیم.
• از زمان راه‌اندازی دفتر توسعه محله چه اقداماتی در محله انجام شده است؟
ما پروژه‌های اعتماد ساز را در دستور کار خود قرار دادیم و تا به حال بهسازی پیاده‌رو خیابان بلال، حدفاصل بلال ۳ تا ۵ و بلال ۲ تا ۴ انجام شده است. تجهیز زمین بازی کودکان در بوستان جنگلی بلال ۵ و تأمین روشنایی این بوستان جنگلی در خیابان بلال ۳ به مرحله پایانی رسیده است. در ایام شیوع ویروس کرونا طرح سفیران سلامت را عملیاتی کردیم علاوه بر اینکه چند مرحله مواد ضدعفونی در بین شهروندان و کسبه توزیع شد. ضدعفونی مدارس، مساجد و اماکن پرتردد را هم انجام دادیم. طرح کاشت درخت در مدارس محله با یاد شهدای مدافع حرم هم انجام شد. تمام کار‌های انجام شده با کمک و همت شورای اجتماعی محله بلال بوده است که جا دارد از طریق این تریبون از یکایک آن‌ها تشکر و قدردانی کنیم.
• برای بافت‌های فرسوده منطقه چه برنامه‌ای دارید؟
بعضی ساختمان‌ها دارای کیفیت مناسبی نیست. دفاتر برنامه‌ای مستقل برای حل مسئله ندارد. ما مشکلات را شناسایی می‌کنیم و سازمان‌های مؤثر مانند شهرداری، اداره مسکن و دیگر نهاد‌های شهری را پای کار می‌آوریم تا با بهره از مشارکت مردمی، مشکلات کمتر شود.