گروه تاریخ و گردشگری شهرآرانیوز | امروزه موزه‌ها، فرصت کم‌نظیری برای معرفی پیشینه یک تمدن و فرهنگ محسوب می‌شوند و بسیاری از مردم ضمن بازدید از آن، به تاریخ خود یا تاریخ کشور میزبان بیشتر پی می‌برند. ایران جزو اندک کشور‌هایی است که با تمدنی بیش از ۱۳ هزار سال، مجموعه متنوعی از موزه‌ها را دارد. همچنین، وجود چندین سایت‌موزه باستانی در کشور، شرایط مطالعات تاریخی و باستان‌شناختی ما را متمایز و ممتاز می‌کند.
مشهد به‌عنوان دومین کلان‌شهر ایران، مجموعه‌ای از موزه‌های بزرگ و مهم کشور را در دل خود جا داده است که می‌تواند برای هر بازدیدکننده‌ای جذاب باشد. در این مطلب قصد داریم برخی از مهم‌ترین موزه‌های مشهد را معرفی کنیم.
این موزه یکی از بزرگ‌ترین مجموعه‌های کشور است که در سال ۱۳۲۴ با طراحی آندره گدار در مساحتی به‌وسعت ۱۰۳۴ مترمربع افتتاح شد و هم‌اینک یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌های تاریخی ایران و جهان به‌شمار می‌رود. آثار برجسته استاد محمود فرشچیان و هدایای ویژه آیت‌الله خامنه‌ای، ازجمله مهم‌ترین نفایس نگهداری‌شده در این موزه به‌حساب می‌آید.
آرامگاه نادرشاه افشار واقع در چهارراه شهدای مشهد، یکی از مهم‌ترین اماکن تاریخی مشهد است. در طول تاریخ ایران پس از اسلام، مشهد فقط یک‌بار و در زمان نادر به‌عنوان پایتخت ایران انتخاب شد و دیگر چنین اتفاقی را تجربه نکرد. بنای آرامگاه نادرشاه را مهندس هوشنگ سیحون در دهه ۴۰ خوردشیدی طراحی کرد و ساخت و مجسمه معروف نادر را نیز ابوالحسن صدیقی ساخت و نصب کرد. در موزه نادری، جنگ‌افزار‌های دوره پادشاهی او وجود دارد و یکی از توپ‌های معروف دوران صفویه نیز در این موزه نگهداری می‌شود. مقبره کلنل محمدتقی پسیان نیز در باغ‌موزه نادری قرار دارد.
این موزه مدرن در سال ۱۳۹۳ در محوطه پارک کوهسنگی مشهد در زمینی به‌مساحت ۱۸ هزار مترمربع به بهره‌برداری رسید. طرح ساختمان موزه برگرفته از کاخ خورشید واقع در کلات نادری و بقعه هارونیه در توس است و امروز محل نگهداری اشیای تاریخی و مردم‌شناسی و همچنین انواع سنگ‌های تاریخی و ابزارآلات زندگی مردمان ۱۰ قرن پیش است که در ۱۲ طبقه برای بازدید عموم آماده شده است.
این موزه تخصصی طبیعت در سال ۱۳۸۵ و در زمینی به‌وسعت ۴۵۰ متر آماده بهره‌برداری شد و امروز بیش از ۷۰۰ نمونه کانی، ۱۰۰ نمونه سنگ، ۱۴ نمونه عناصر طبیعی، ۵۰ نمونه فسیل و ۶۰ نمونه سنگ قیمتی دارد.
این موزه به‌کوشش اداره آب مشهد راه‌اندازی شد و هدف آن نمایش استفاده مردم این شهر از آب‌انبار‌ها و قنات‌های شهر در زمان‌های گذشته است. همچنین در موزه آب مشهد می‌توانید از ابزار و ادوات قدیمی و معاصر مرتبط با آب مانند فنجان اندازه‌گیری آب، خمره‌های آب شرب، لوله‌های انتقال آب، پیمانه‌های آبی، وسایل شیب‌سنجی قنات و... دیدن کنید.
خانه ملک واقع در خیابان امام‌خمینی (ره)، محل زندگی حاج حسین ملک، واقف مشهور تاریخ مشهد، است که سال‌های پایانی عمر خود را در این خانه سپری کرده است. حاج حسین ملک و وقفیات بی‌شمار او آن‌چنان مهم‌اند که هر گوشه شهر مشهد را نگاه کنید، رد و نشانی از دارایی‌های مهم او را می‌بینید که در راه آبادانی و خدمت به شهر وقف شده است. این اثر با معماری اوایل پهلوی اول ساخته شده است و امروزه به مرکز آفرینش‌های هنری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی تعلق دارد.
این خانه تاریخی عهد قاجار، متعلق به یوسف‌خان هراتی، داروغه مشهد، بوده است که در زمینی به‌وسعت ۱۱۰۰ مترمربع در راسته مسگران شهر مشهد ساخته شده است. خانه داروغه نظر به اهمیت تاریخی و معماری‌اش، در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و از سال ۱۳۹۴ به‌کوشش شهرداری مشهد به‌عنوان یک موزه تاریخی برای عموم مردم بازگشایی شده است.
این موزه در محوطه آرامگاه فردوسی در توس است که عملیات ساخت آن هم‌زمان با مرمت و احیای ساختمان کنونی آرامگاه حکیم فرزانه توس آغاز شد و امروزه اشیا یافت‌شده از حفاری‌های توس باستان، نقاشی‌های شاهنامه و برخی نسخ قدیمی این کتاب مشهور را در دل خود جا داده است.
موزه و مرکز مفاخر دانشگاه فردوسی مشهد به‌عنوان موزه‌ای دانشگاهی در اواخر دهه ۹۰ خورشیدی آماده بهره‌برداری شد. این موزه متشکل از ۲ سالن است که در سالن اول، عکس‌ها، اشیا و لباس‌های برجامانده از این مرکز آموزشی، از بدو تأسیس را نشان می‌دهد و در سالن دوم، هدایا و نشان‌های اهدایی استادان این دانشگاه به‌نمایش گذاشته شده است.