حاج حسین ملک؛ بیش از یک قرن خوش نامی

امیرمنصور رحیمیان | شهرآرانیوز؛ اگر نگاهی واقعی به زندگی بیندازیم، درست زندگی کردن و زیست آبرومندانه کار سختی است. حالا اگر پای پول و مال زیاد هم در وسط باشد، این سختی صد چندان می‌شود. آدم‌های مال و مکنت دار زیادی را دیده ام که از پس حفظ آبروی خودشان هم برنیامده اند، دیگر چه برسد به آبروی اجدادی شان. آدم‌هایی که هر آنچه از نیاکانشان به آن‌ها رسیده است را هدر داده و هم مال رفته شده اند و هم آبرو باخته. ولی بوده اند کسانی که هم نام خودشان را عزت بخشیده اند و هم طلب آمرزش خدا را برای رفتگانشان خریده اند. «حاج حسین آقا ملک» یکی از آن‌هایی بود که توانست نام خود و خاندانش را بزرگ کند. او که فرزند ارشد «حاج محمدکاظم ملک التجار» بود در روز دهم از خرداد سال ۱۲۵۰ خورشیدی چشمش را میان خدم و حشم، به دنیا باز کرد.

خانواده ملک التجار، اصالتا تبریزی و مجتهدزاده بودند. با این حال، او زاده تهران بود. تجارت را همان جا آموخته و با ثروت زیادی که به او ارث رسیده بود در همان شهر به کسب مال حلال مشغول شده بود. اما به خاطر ارادت به امام رضا (ع) به مشهد و خراسان رفت و آمد زیاد می‌کرد. نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که آدم تاجر، بالأخره تاجر است و انگار بعضی افراد برای انجام کار خیر آفریده شده اند! در همین رفت و آمد‌ها زمین و مستغلات فراوان خرید و از فن تجارت سود برد و در این شهر و اطراف و اکناف آن، ملاک صاحب نامی شد. اما عشق و ارادتش به امام رضا (ع)، همان طور که در تجارتش تأثیر داشت در نحوه استفاده از سودش هم مؤثر بود.

حاج حسین آقا ملک، در اقدامی که کمتر نظیرش را می‌شود پیدا کرد، طی سال‌های عمرش، بخش عظیمی از ثروتش، که همان زمین‌ها بود مثل باغ وکیل آباد را وقف آستان مقدس حضرت رضا (ع) کرد. گستردگی موقوفات مرحوم ملک تا حدی است که آستان قدس رضوی اداره‌ای به نام اداره موقوفات ملک دارد. خوش نامی حاج حسین ملک به خاطر وقف بهترین زمین ها، باغ‌ها و مزارعش به نفع مردم بود. کتابخانه و موزه‌ای عظیم نیز از او باقی مانده که در شهر تهران است.
از دیگر کار‌های خیریه او اختصاص دومیلیون متر مربع زمین برای ساخت خانه فرهنگیان و واگذاری چند ده هزار متر زمین برای پارک عمومی در مشهد است. او در چهارم مرداد سال ۱۳۵۱ در تهران، چشمانش را با آسودگی بست و نام بزرگش را باقی گذاشت.