صفحه نخست

سیاست

اقتصاد

جامعه

فرهنگ‌وهنر

ورزش

شهرآرامحله

علم و فناوری

دین و فرهنگ رضوی

مشهد

چندرسانه‌ای

شهربانو

افغانستان

عکس

کودک

صفحات داخلی

آیا چهارشنبه سوری از آئین‌های کهن ایرانی است؟

  • کد خبر: ۱۵۴۹۵۳
  • ۲۳ اسفند ۱۴۰۱ - ۱۴:۳۳
چهارشنبه سوری از جمله آیین‌های پر فراز و نشیب ایرانی است که در طول زمان دستخوش تغییرات فراوانی شده است و آنچه امروز پاس می‌داریم، حداقل این آیین هم نیست؛ بنابراین نیازمند آنیم تا به مرور کوتاهی از این جشن بپردازیم.

به گزارش شهرآرانیوز، چهارشنبه سوری از جمله جشن های ویژه آتش است. در آیین های کهن، جشن ها به دو دسته جشن های آب و جشن های آتش تقسیم می شد. چهارشنبه سوری چون بر عنصر آتش و آتش افروزی استوار است، جشن آتش به حساب می آید.

این مراسم با غروب آخرین سه شنبه سال آغاز می شود و تا نیمه شب تداوم دارد. رسم بر آن است که آتش تا بامداد خاموش نشود و کم کم به خاکستر تبدیل شود. چهارشنبه سوری از ترکیب دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفته می باشد و سوری به معانی جشن یا سرخ تشکیل شده است. سور در معنی کردی خود، قرمزی و سرخی است که تناسب با سلامتی تن و سرخی آتش دارد. عده ای نیز برآنند تا سور را جشن معنا کنند. از اینها گذشته، باید دید آیا این جشن، سنت باستانی است یا تکامل یافته سایر اعیاد باستانی؟

اگر یافته های متخصصان فرهنگ و زبان های باستانی را بپذیریم، چهارشنبه سوری قطعا یک آیین باستانی نیست. زیرا در ایران باستان ترتیب هفته نداشتیم که بخواهیم روزی را چهارشنبه بنامیم و از سوی دیگر، آتش آنچنان مقدس و مهم بوده است که نخواهیم از روی آن بپریم. بنابراین این یک کهن جشن ایرانی نیست.

دلایل بسیاری را به عنوان ریشه این جشن بیان کرده اند؛ از یادمان عبور سیاوش از آتش تا علامت قیام مختار ثقفی و خیزش ابومسلم علیه امویان. بنابراین این مراسم حتی اگر ایرانی باشد، قطعا جشنی مذهبی و براساس تعالیم مزدیسنا نیست.

 در عین حال، ریشه‌ای غیرآیینی برای چهارشنبه‌سوری نیز قابل بررسی است: برافروختن آتش که کاربردهای بهداشتی و خاصیت گندزدایی داشته، احتمالاً جزوی از برنامه‌های نظافت عمومی پیش از آغاز سال جدید بوده، به‌ویژه اینکه دور انداختن و شکستن کوزه‌های قدیمی و مصرف شده در طول سال نیز از رسوم رایج در چهارشنبه‌سوری بوده‌است.

تاکنون دیده اید که در این مراسم قدیمی، برخی سه کپه آتش می افروزند و برخی هفت گپه. علت این امر در باور قدیمی مردم ایران است که آن را برگرفته از تعالیم پیامبر ایران باستان، زرتشت اسپیتمان تعبیر می کنند؛ بدین شکل که سه کپه آتش، نمادی از شعار دیرینه گفتار نیک، پندار نیک و کردار نیک می دانند و برخی هفت کپه آتش می افروزند و معتقدند نمادی از هفت امشاسپند یا فرشته بی مرگی در ایران باستان است.

امروزه چهارشنبه سوری، بیش از آنکه نماد شادی باشد، تبدیل به کابوس و ترس میان خانواده ها شده است. صدای دهشتناک مواد محترقه، فریاد هر شادی و خنده را مبدل به فریاد ترس و اشک و اندوه می کند. این رسم دیرین ما نبود. اگر بتوانیم به سنت های قدیم پایبند باشیم، چهارشنبه سوری می تواند همانند نوروز و شب چله، خانوادگی ترین سنت ایرانی باشد. 

ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.