فاطمه مستِ علی

حدیثه جاودانی، دختری که هنوز پنج سال هم ندارد، پیش از رسیدن به یک‌سالگی، پی‌درپی به سرماخوردگی دچار می‌شد. پس از مدتی، معلوم شد که دلیل این امر وجود لوزه سوم است که هرچه‌زودتر باید عمل شود. اما پزشکان معتقد بودند که نمی‌توان کودکی را که هنوز به یک‌سالگی نرسیده عمل کرد. تعلل در عملِ حدیثه موجب تورم لوزه سوم و تشنج او شد که با آسیب‌رساندن به عصب‌های گوشِ دخترک ‌شنوایی‌ او را مختل کرد. استفاده از سمعک‌هایی گران‌قیمت نخستین راهی بود که به ذهن پزشکان خطور کرد، اما این راه پس از دو ماه به بن‌بست رسید. دومین راه که تنها راه باقی‌مانده بود کاشت حلزون بود، جراحی حساسی که هزینه‌های گزافی داشت. پدر حدیثه داروندار خود را درمیان نهاد تا بتواند شنوایی دخترش را به او بازگرداند، اما پزشکان طی معاینات پیش از عمل به این نتیجه رسیدند که دریچه قلب حدیثه شل است و این مانع از کاشت حلزون می‌شود. این تشخیص که بعدها معلوم شد اشتباه بوده جراحی را یک سال به‌تعویق انداخت. بالأخره، کاشت حلزون با هزینه‌ای درحدود 20میلیون تومان انجام شد، اما این پایان راه نبود: حدیثه اینک شنوایی گوش راست خود را بازیافته است، اما هنوز از گوش چپ ناشنواست. خانواده او که تا امروز هزینه‌های بسیاری را برای درمان دخترشان متحمل شده‌اند تنها چهار ماه فرصت دارند که هزینه 120میلیونیِ عملِ گوشِ چپِ دخترشان را نیز تأمین کنند؛ درغیراین‌صورت، باید او را در هفت‌سالگی روانه یکی از مدارس استثنائی سازند.

در ایران، مانند همه کشورهای جهان، عزاداری و سوگواری برای تازه‌درگذشتگان با تشریفات ویژه‌ای همراه است که هرروز نیز بر تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. برخی از این تشریفات را کسانی به‌جا می‌آورند که به‌قصد تسلی‌دادن به صاحبان عزا در مراسم‌های ایشان شرکت می‌کنند. این تشریفات که همه ‌به موقعیت صاحبان عزا بستگی دارند از چاپ آگهی ترحیم و بنر گرفته تا کارهای نسبتا پرهزینه را شامل می‌شوند. یکی از این کارها که در سال‌های اخیر بیشتر نمود یافته تهیه تاج‌گل طبیعی برای ابراز تأثر و همدردی است. چنین تاج‌گل‌هایی بین 200هزار تومان تا یک‌میلیون‌و500هزار تومان قیمت دارند و بنابراین بیشتر خریداران آن‌ها از طبقات بالای جامعه هستند. خود صاحبان عزا نیز معمولا یک یا چند تاج‌گل طبیعی برای استفاده در مجالس خویش تهیه می‌کنند. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در مشهد ماهیانه دست‌کم سه‌هزار تاج‌گل بدین‌منظور تهیه می‌شود. درصورتی‌که برگزاری مراسم ترحیم با گروه تشریفات باشد، ایشان، پس از ختم مراسم که معمولا چند ساعت بیشتر طول نمی‌کشد، تاج‌گل‌ها را به گل‌فروشی‌ها می‌فروشند. گل‌فروشی‌ها نیز با ترمیم جزئی این تاج‌گل‌ها ، دوباره آن‌ها را باهمان قیمت اولیه به مشتری های بعدی ارائه میدهند، این کار تاجایی‌که ممکن باشد تکرار می‌شود. اما همه تاج‌گل‌ها چنین سرنوشتی نمی‌یابند؛ تعداد کمی از آن‌ها بعد از مراسم رها می‌شوند و درنهایت به زباله‌ها می‌پیوندند.