ناکارآمدی سامانه کنترل هوشمند واکسن‌نزده‌ها و بیماران کرونایی

محمد کاملان | شهرآرانیوز؛ ماجرای هوشمندسازی محدودیت‌های کرونایی، به ویژه برای واکسن نزده‌ها را وزیر بهداشت از شهریورماه کلید زد و این کار را یکی از مهم‌ترین اولویت‌های این وزارتخانه اعلام کرد. اما با دستور ستاد ملی مقابله با کرونا از ۲۱ آذر ماه کنترل هوشمند کرونا از طریق سامانه امید اجرایی شد و آن طور که معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در همان زمان اعلام کرد، قرار بود همه سازمان ها، دستگاه‌های اجرایی، اصناف و حتی سیستم حمل و نقل درون و برون شهری به این سامانه متصل شوند تا از ارائه خدمات به افراد واکسن نزده یا کسانی که تست پی سی آر آن‌ها مثبت است خودداری کنند.

تقریبا پس از گذشت دو ماه از آغاز این طرح و آن طور که از شواهد پیداست، تعداد کمی از ادارات دولتی برای پایش وضعیت واکسیناسیون کارمندانشان به این سامانه متصل شده اند؛ راه آهن، شرکت‌های هواپیمایی و مراکز صدور بلیت اتوبوس همچنان برای آگاهی از وضعیت واکسن یا مثبت بودن و نبودن تست کرونای مسافران از سامانه‌های قبلی استفاده می‌کنند و شهرداری‌های برخی از شهر‌ها هم تلویحا اعلام کرده اند که اتصال به این سامانه برای پایش وضعیت استفاده کنندگان از حمل و نقل درون شهری مثل مترو و اتوبوس غیرممکن است!

در اطلاعیه ۲۱ آذر ستاد ملی کرونا درباره اجرای این طرح آمده بود که طرح به صورت فازبندی اجرایی خواهد شد که در مرحله اول دستگاه‌های اجرایی، مرحله دوم حمل و نقل درون شهری، مرحله سوم واحد‌ها و فعالیت‌های صنفی، مرحله چهارم حمل و نقل برون شهری و تردد خودرو‌های شهری و در مرحله پنجم نیز مراکز علمی، تحقیقاتی و آموزشی مشمول اجرای طرح می‌شوند و باید به سامانه امید متصل شوند؛ ضمن اینکه اتصال این ۵ گروه ظرف یک هفته انجام می‌شود.

سردار محمد حسین سپهر، فرمانده قرارگاه عملیاتی مبارزه با کرونا هم ۵ روز بعد از این اطلاعیه در جلسه ستاد‌های استانی مقابله با کرونا گفت که سامانه هوشمند امید در وزارت کشور با کمک وزارت بهداشت راه اندازی شده است و تا پایان آذر ماه شرایط فعالیت اماکن دولتی، ورزشگاه ها، مراکز خدماتی و رفاهی مانند تالار ها، هتل ها، اقامتگاه‌ها و رستوران‌ها مشخص می‌شود و ارائه خدمات رفاهی به شهروندان از اول دی ماه امسال فقط با دریافت مجوز برخط از سامانه امید امکان پذیر است.

یک طرح پرابهام

ابهامات این سامانه و نحوه کنترل واکسن نزده‌ها و افرادی که تست‌های کرونایشان مثبت است به قدری زیاد بود که معاون فنی مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت برای رفع این ابهامات دست به کار شد و درباره جزئیات کنترل با سامانه امید گفت: زمینه اجرای طرح بر سامانه استوار است؛ یعنی کنترل‌ها سامانه‌ای و الکترونیک است و به طورمثال اگر قرار است به سینما برویم باید واکسن زده باشیم و درصورتی از طریق سایت به ما بلیت فروخته می‌شود که با ارائه کد ملی یا کیوآر کد کارت واکسن ثابت کنیم واکسن تزریق کرده ایم. یا در مثال بعدی زمانی می‌توان بلیت هواپیما، قطار یا اتوبوس تهیه کرد که سامانه، دریافت واکسن و بیمار نبودن فرد را تأیید کند.

محسن فرهادی همچنین درباره تردد‌های بین استانی هم تصریح کرد: زمانی افراد می‌توانند با ماشین شخصی تردد کنند که در صورت قرمز یا نارنجی بودن یک شهر، واکسیناسیون را انجام داده باشند و رصد خودرو‌ها از طریق پلاک آن‌ها انجام شود. اگر شهری قرمز باشد و فردی بخواهد به آن شهر سفر کند، باید وارد سامانه الکترونیک پلیس راهور شود و کد ملی را ثبت کند و اگر واکسن تزریق کرده باشند و بیمار نباشند اجازه سفر خواهند داشت و اگر اجازه سفر صادر نشود و سفر کنید مانند گذشته جریمه اعمال می‌شود.

تبی که زود سرد شد

تقریبا بعد از دو ماه از اعلام رسمی آغاز طرح هوشمند اعمال محدودیت‌های کرونایی و مصاحبه‌های متعدد مسئولان وزارت بهداشت درباره آن، هیچ نشانه‌ای از اجرای آن در کشور دیده نمی‌شود و گویا اجرای این طرح فقط محدود به اصناف و ادارات شده است؛ چون با وجود اینکه وضعیت کل کشور قرمز شده است، سفر‌های بین شهری با خودرو‌های شخصی انجام می‌شود و هیچ محدودیتی برای واکسن نزده‌ها و کسانی که تستشان مثبت است وجود ندارد، در هیچ تالار پذیرایی، اداره دولتی و خصوصی و حتی هتل‌ها و سینما‌ها هم خبری از دریافت کد ملی برای کنترل وضعیت واکسیناسیون افراد نیست. شهرداری‌های برخی شهر‌ها و از جمله مشهد اعلام کرده اند که کنترل ورود و خروج واکسن نزده‌ها در حمل و نقل عمومی کار مشکلی است و زیرساخت‌های این کار هنوز در شهر‌ها به ویژه در مترو ایجاد نشده است.

یک بام و دو هوای اتصال به «امید»

پژمان عقدک، سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اولین نفری بود که سوم بهمن ماه اجرایی نشدن درست و حسابی طرح مدیریت هوشمند کرونا را به صورت رسمی اعلام کرد و گفت برای اینکه مدیریت هوشمند کرونا انجام شود، وجود سامانه «امید» لازم بود، اما متأسفانه این سامانه نتوانست انتظار لازم را برآورده کند، به همین دلیل کنترل‌ها در اختیار استان‌ها قرار گرفت تا از امکانات موجود داخل استانی استفاده کنند.

هنوز ابلاغ نشده است

مدیر سلامت محیط و کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه وزارت کشور مجری راه اندازی این سامانه است گفت: راه اندازی این سامانه هنوز به ما ابلاغ نشده است، اما وجود این سامانه کار را برای همه راحت می‌کند، چون با ثبت یک کد ملی وضعیت بیماری فرد، واکسیناسیون و... مشخص می‌شود و وجود یک سامانه خاص مثل امید باعث می‌شود که دیگر نیازی نباشد هر سازمان و اداره از یک سامانه جداگانه برای این کار استفاده کند و همه این کنترل‌ها در بستر سامانه امید اتفاق می‌افتد.

علی اصغر حسنی ادامه داد: زیرساخت از طرف دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای اتصال به سامانه امید آماده است، تا جایی که اطلاع دارم راه آهن به این سامانه متصل شده است و برای افراد واکسن نزده و دارای تست مثبت کرونا بلیت صادر نمی‌کند.

فرشید وفا، رئیس گروه سلامت کار معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی، نیز با اشاره به زمان بر بودن اتصال به این سامانه تصریح کرد: محوریت این سامانه با وزارت کشور است و لینک بین سامانه‌ها ممکن است مقداری زمان بر باشد، ولی به مرور زمان این دسترسی برای ادارات، سازمان‌ها و مشاغل ذکر شده ایجاد می‌شود. در این سامانه وضعیت واکسیناسیون و قرنطینه نبودن افراد ثبت می‌شود تا علاوه بر دریافت خدمات افراد مراجعه کننده، اقتصاد نیز دچار مشکل نشود.

گویا بلاتکلیفی اجرای محدودیت‌های هوشمند و یک بام و دوهوا برای اجرایی کردن آن به ستاد ملی مقابله با کرونا برمی گردد. عباس شیراوژن، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، در مصاحبه‌ای در ۱۱ بهمن ماه گفت: این مسئله همچنان باید در جلسات بیشتری در ستاد ملی مقابله با کرونا بررسی شود.

واکسن نزده‌ها همچنان بلیت هواپیما و اتوبوس بخرند!

آن طور که به نظر می‌رسد با وجود طغیان امیکرون در کشور و قرمز شدن همه شهر‌های کشور قرار نیست محدودیت‌هایی برای سفر‌های نوروزی اعمال شود، اما همچنان خبری از اتصال سامانه امید برای حمل ونقل‌های جاده‌ای و حتی هوایی هم نیست و سامانه‌های داخلی برای بررسی وضعیت مثبت بودن تست کرونا یا تزریق واکسن اشکالات زیادی دارند و خبرنگار ما به راحتی و بدون هیچ منعی توانست برای دو فرد واکسن نزده و یک بیمار کرونایی بلیت اتوبوس و هواپیما تهیه کند.

پیشتر جواد معراجی فر، مدیر روابط عمومی راه آهن خراسان رضوی، از متصل شدن سامانه‌های صدور بلیت راه آهن به سامانه امید خبر داده و گفته بود که هیچ بلیتی برای افراد واکسن نزده یا دارای تست مثبت کرونا صادر نمی‌شود و از طرف دیگر کریم نوایی، رئیس اداره مسافر راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی، هم اعلام کرده بود که فرایند بررسی وضعیت سلامت مسافران یا تزریق واکسن کرونا به وسیله بررسی کد ملی و استعلام از سامانه سروا (سازمان فنی اطلاعات ایران) انجام می‌شود و برای افراد کرونایی یا واکسن نزده بلیت صادر نمی‌شود.

البته اتصال سامانه‌های فروش بلیت شرکت‌های مسافربری به سامانه امید (سامانه متصل به وزارت بهداشت) در شرف تکمیل و نتیجه دادن است؛ موضوعی که داریوش باقرجوان، مدیرکل حمل و نقل مسافری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای هم آن را تأیید کرده و ۲۰ بهمن ماه وعده داده است شرکت‌های حمل و نقل جاده‌ای به منظور بررسی وضع کرونایی مسافران تا چند روز آینده به «سامانه امید» متصل می‌شوند، اما هنوز پس از گذشت دو هفته از این وعده، خبری مبنی بر اتصال شرکت‌ها به سامانه امید منتشر نشده است.

سیستم‌های صدور بلیت هواپیما هم مثل اتوبوس گویا هنوز به سامانه امید متصل نیستند و واکسن نزده‌ها همچنان می‌توانند بلیت تهیه کنند. سعید فردین فر، مدیر پیشگیری از بیماری‌های مرکز بهداشت خراسان رضوی، چندی پیش در گفت و گویی این مسئله را تأیید کرد و گفت که قاعده این طور بوده است که قبل از صدور بلیت، فرد از طریق سامانه امید چک می‌شود و در صورتی که سابقه واکسیناسیونش کامل نباشد، اجازه دریافت بلیت داده نمی‌شود. اما اکنون این سامانه برای فرودگاه هنوز فعال نیست.