غلام رضا بایزان منش دیروز در قطعه هنرمندان بهشت رضا (ع) مشهد به آغوش خاک سپرده شد

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز - حدود دو ماه پیش بود که از حال ناخوش غلام رضا بایزان منش، پیشکسوت تئاتر و تلویزیون مشهد، خبردار شدیم و برای جویا شدن احوالش با او تماس گرفتیم. این هنرمند با تمام تواضع و فروتنی از هیچ کسی گلایه نکرد و با اشاره به ناراحتی معده اش گفت: «تئاتر استرس بسیار زیادی دارد؛ ما تئاتری‌ها هم چندان به خودمان توجه نمی‌کنیم و گاهی به دلیل فشار کاری صبحانه، ناهار و شام را فراموش می‌کنیم.» زنده یاد بایزان منش همچنین ابراز امیدواری کرد که بتواند دوباره روی صحنه تئاتر و برنامه‌های تلویزیونی حضور پیدا کند. اما فرصتی نیافت تا دوباره در کنار دوستان و همکارانش فعالیت هنری اش را ادامه دهد و بعد از دو ماه مبارزه با بیماری، روز گذشته در قطعه هنرمندان بهشت رضا آرام گرفت.

بایزان منش متولد ۱۳۳۲ در مشهد با اخلاق خوبش در میان اهالی تئاتر زبانزد بود و اغلب در آثار مذهبی به ایفای نقش می‌پرداخت، با نمایش «سرنوشت» وارد حیطه بازیگری شد و در ادامه با تئاتر‌های دیگر، چون «چوب به دست ها»، «سیاه زنگی، مرد فرنگی، د ایره زنگی»، «شب بیست و یکم» «شقایق دره»، «هفت کچل»، «از طواف تا طف»، «پشت پرچین»، «کمند خاطرات» و «آوارگان عشق» هم روی صحنه رفت. این هنرمند همچنین یکی از بازیگران اصلی نمایش «خورشید کاروان» بود که حدود ۱۵سال در ایام محرم و صفر در مشهد اجرا شد.

بایزان منش در کنار تئاتر، در فیلم و سریال‌های متعددی، چون «اسیر» به کارگردانی فاضل راد، «گمشده» ساخته مهدی صباغ زاده، سریال «طوفان شن» به کارگرد انی جواد شمقدری، «فضل بن شاذان» ساخته علی غفاری، «روز باران» اثر اسماعیل براری و سریال «روایت عشق» به کارگرد انی علاءالد ین رحیمی و مرحوم انوشیروان ارجمند به ایفای نقش پرداخت و توانایی هایش در این عرصه را هم به همگان ثابت کرد. آنچه در ادامه می‌خوانید، گفتار همکاران و دوستان غلام رضا بایزان منش درباره ویژگی‌های اخلاقی و کاری اوست.

مرد اخلاق

دکتر محمد علی لطفی مقدم، پدر تئاتر خراسان، درباره چگونگی آشنایی خود با غلام رضا بایزان منش توضیح می‌دهد: حدود چهل سال پیش، مشغول ساخت خانه‌ای بودم که کار‌های تأسیساتش را مرحوم بایزان منش انجام می‌داد؛ جوانی پرکار و با برنامه که کارهایش را درست پیش می‌برد. در واقع نظم و مسئولیت پذیری او روی من تأثیر گذاشت و از آنجا رفاقتمان شکل گرفت.

او یادآور می‌شود: چند وقت بعد از آشنایی مان در یک نمایش صحنه ای، نقشی را بر عهده گرفت و با آنکه سابقه بازیگری هم نداشت، با کنکاشی که انجام داد، نقش را به خوبی دریافت کرد و در اجرای آن موفق بود. همین اتفاق باعث شد یکی از کارگردان‌های معروف برای حضور در سریالی از او دعوت کند و در یک اثر سینمایی هم جلو دوربین برود.

لطفی مقدم درباره ویژگی‌هایی که به موفقیت بایزان منش در فعالیت‌های هنری اش کمک کرد نیز می‌گوید: او اندام رشیدی داشت که به واسطه آن بسیاری از نقش‌ها را می‌توانست برعهده بگیرد. همچنین صورت مهربان و خاصش در ایفای نقش‌ها به او کمک می‌کرد. بیانش هم بسیار لطیف و تأثیرگذار بود و هر کلمه‌ای که می‌گفت به دل مخاطبان می‌نشست. مجموع این ویژگی‌ها باعث شد غلام رضا بایزان منش یک شبه ره صد ساله را طی و در کار‌های فراوانی حضور پیدا کند.

به گفته این پیشکسوت تئاتر، بایزان منش در هر نقشی موفق بود، چون روی نقش هایش به خوبی کار می‌کرد و بعد روی صحنه می‌رفت.

او درباره ویژگی‌های اخلاقی بایزان منش نیز می‌گوید: غلام رضا نمونه بود؛ فردی متواضع و فروتن که با ادب و متانت کامل با اطرافیانش برخورد می‌کرد.

اثرگذاری در آثار مذهبی

علی جوانمرد، پیشکسوت تئاتر مشهد، نیز با یادآوری خاطره‌ای درباره مرحوم بایزان منش می‌گوید: من در داروخانه امام (ره) شاغل بودم و معرف آقای بایزان منش هم بودم تا آنجا استخدام شود. البته او به خاطر فعالیت‌های هنری اش حدود دو سال بیشتر آنجا نماند، ولی در همان مدت تمام تلاشش را کرد تا به مردم کمک کند.

جوانمرد تصریح می‌کند: زمانی که او در داروخانه کار می‌کرد، جنگ بود و وضعیت دارو، نابسامان. باوجوداین اگر یک نفر دارویش پیدا نمی‌شد، پیگیری می‌کرد تا کارش راه بیفتد. فردی کار راه انداز بود و دوست نداشت کسی در زندگی گرفتار باشد. در واقع بایزان منش درد مردم را می‌فهمید و امکان نداشت که کسی نا امید از پیشش برود.

او با اشاره به همکاری سی ساله خود با بایزان منش می‌گوید: طی سال‌هایی که در کنار هم کار کردیم، جز خلق نیکو و اخلاق خوب چیز دیگری از او ندیدم. بایزان منش همیشه ذکر امام حسین (ع) و لبخند بر لبانش بود.
جوانمرد درباره فعالیت‌های هنری این هنرمند نیز یادآور می‌شود: در کارش خیلی موفق بود و با تیپ فیزیکی و استایلی که داشت، نقش هایش را جذاب بازی می‌کرد.

این هنرمند با اشاره به ایفای نقش به یادماندنی بایزان منش در تئاتر «خورشید کاروان» خاطرنشان می‌کند: بازی او بیشتر در آثار مذهبی‌ای که بازی می‌کرد، به چشم می‌آمد؛ چون بسیار تأثیرگذار نقش هایش را ایفا می‌کرد. دو سال پیش که «خورشید کاروان» را روی صحنه بردیم، نوه کوچک من هم در میان بازیگران حضور داشت. زمانی که به او خبر فوت آقای بایزان منش را دادم، با اینکه کودک است، اشک در چشمش جمع شد و از خوبی‌های این هنرمند و محبتی که سر صحنه به او داشته است، صحبت کرد.

اخلاقش زبانزد جامعه بود

رضا حسینی، کارگردان تئاتر، نیز بایزان منش را جزو هنرمندان منحصر به فرد می‌داند و می‌گوید: هر انسانی، برخی خصلت‌های خاص خودش را دارد که این خصلت‌ها باعث می‌شود به آن شخص امتیازات معنوی و مثبت یا امتیاز منفی داده شود. آقای بایزان منش جزو بازیگرانی بود که از ویژگی‌های بسیار مثبتی برخوردارند؛ ویژگی‌هایی که شاید این روز‌ها در جامعه هنری بین خیلی از هنرمندان کمرنگ باشد.

او یادآور می‌شود: غلام رضا بایزان منش در عرصه تئاتر، تلویزیون و سینما فعالیت می‌کرد و جزو بازیگران خوب و پیشکسوت ما بود. اما انسانی بود متواضع و فروتن که در عرصه فعالیت هایش تقوا داشت.

به گفته حسینی، خصلت دیگر بایزان منش، سعه صدر و مهربانی و برخورد متینش با بقیه در سطح جامعه بود که شخصیتش را ممتاز می‌کرد.

این هنرمند یادآور می‌شود: بیشتر آثاری که غلام رضا بایزانمش بازی کرد، دارای مضمون و محتوای معنوی و مذهبی بود؛ چون عشق و علاقه اش به ائمه (ع) مثال زدنی بود.

حسینی تصریح می‌کند: وقتی با او، چه روی صحنه و چه بیرون از صحنه برخوردی داشتید، چهره معنوی و مذهبی اش را در صمیمیت و صداقتش مشاهده می‌کردید. اخلاق این هنرمند زبانزد جامعه تئاتر بود و همه از او به عنوان فردی صادق، صمیمی و فروتن نام می‌بردند.

او می‌گوید: به دلیل شرایط بد اقتصادی که در این سال‌ها داشتیم، بسیاری از این ویژگی‌ها و شاخصه‌های اخلاقی در خیلی از افراد ازجمله هنرمندان رنگ باخته است. مسائل مادی بر مسائل دیگر چیره شده و به فضای هنری ما لطمه زده است، ولی زنده یاد بایزان منش تا آخرین لحظات زندگی اش با ویژگی‌های مثبتش زندگی کرد.

اسوه اخلاق و معرفت

اصغر لشکری، پیشکسوت تئاتر، نیز درباره بیماری غلام رضا بایزان منش توضیح می‌دهد: دو ماه پیش بود که با من تماس گرفت و گفت من بیمارستانم و امروز، او را از دست دادیم. فقدان بایزان منش فاجعه بزرگی نه تنها برای هنر خراسان، بلکه برای هنر ایران، است. او یادآور می‌شود: مرحوم بایزان منش روحیه خوبی داشت، اما متأسفانه بیماری نگذاشت بین ما بماند. بیماری سرطان معده به او فشار آورد، به طوری که روز‌های آخر دکتر گفت فقط بگذارید استراحت کند و ما غلام رضا را به خانه آوردیم.

لشکری نیز بایزان منش را اسوه اخلاق و معرفت معرفی می‌کند و می‌گوید: در این چهل سالی که با غلام ر ضا بایزان منش رفاقت داشتم، به جز دوستی و عشق و معرفت و انسانیت از او ندیدم.

هنرمندی متعهد

علی آزادنیا، بازیگر پیشکسوت تئاتر، نیز پیش‌تر و در زمانی که درباره بیماری غلام رضا بایزان منش، دوست و هم دوره‌ای اش، شنیده بود، در گفتگو با شهرآرادرباره این هنرمند گفته بود: «بایزان منش بسیار فهیم، متواضع و کاربلد است، هنرمندی متعهد که هرکاری را از او خواسته شود، به نحو احسن انجام می‌دهد و ایده‌های خوبی دارد.

آزادنیا روزگذشته نیز درپی درگذشت رفیق چندین ساله اش در صفحه اینستاگرام خود دل نوشته‌ای را منتشر کرد که در بخشی از آن آمده است: «جایی سمت چپ سینه ام درد می‌کند غلام رضا جان! همان جایی که در انعکاس صدای گام‌های محکم تو روی صحنه می‌لرزد... همان جایی که هم پای صدای رسای تو می‌غرد... همان جایی که با لبخند‌های عجیب واقعیت وقت بازی، از ته ته تهش می‌خندم... جایی سمت چپ سینه ام درد می‌کند غلام رضا جان! جایی که با هیچ آرام بخشی خوب نمی‌شود. جایی که هنوز نمی‌گذارد برای تو زمان فعل هایم ماضی شود... رفاقت که تاریخ انقضا ندارد، که یک روزی یک جایی وداع کنم با تو، پس دوباره سلام غلام رضا جان!»