رونمایی از نخستین ربات وکیل ایران نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس: کاهش موالید ناشی از کاهش جمعیت زنان دارای سن باروری است آزمون استخدامی وزارت بهداشت ۲۷ شهریورماه | استخدام ۲۷۰۰۰ نفر الزام سیاست‌گذاری دقیق برای کاشت یک میلیارد درخت آشنایی با انواع خرما، خواص، شیوه نگهداری و نکات مرتبط با خرید | جادوی سلامتی در نخلستان راه‌های افزایش «زباله‌نریزی» در شهر محکومیت ۱۸ میلیاردی قاچاقچیان سوخت در خراسان رضوی (۲۴ شهریور ۱۴۰۴) تأکید وزیر آموزش و پرورش بر بازنگری محتواهای درسی ۳۳ هزار و ۵۴۳ کلاس درس خراسان رضوی استانداردسازی شده است کشف ۶۵ هزار لیتر سوخت قاچاق در دریای عمان کشف ۸۳ گوشی مسروقه در مشهد | باند قاچاق به افغانستان متلاشی شد (۲۴ شهریور ۱۴۰۴) قلب نوجوان مرگ مغزی اهل تربت‌حیدریه در سینه‌ای دیگر تپیدن گرفت (۲۴ شهریور ۱۴۰۴) اعلام نتایج آزمون کارشناسی ارشد علوم پزشکی تا چهارشنبه (۲۶ شهریور ۱۴۰۴) سفر افراد زیر ۱۸ سال به این جزایر، بدون رضایت والدین، ممنوع شد چشم‌انداز تاریک باران پاییزی در خراسان رضوی | ذخایر آبی سد‌های مشهد تنها ۵ درصد! چالش‌های دفاتر خدمات مسافربری خراسان رضوی | رقابت سنگین دفاتر استان با پلتفرم‌های آنلاین تدبیر جدید سازمان محیط زیست برای حفاظت از گونه‌های درمعرض‌خطر | تجهیز مرال‌های مازندران به ردیاب‌های ویژه پشه آئدس دوباره خبرساز شد! نظارت بر نحوه فعالیت مدارس تا پایان سال تحصیلی ادامه دارد | ممانعت شدید از فعالیت مدارس بدون مجوز اهدای عضو بیمار مرگ مغزی در مشهد به ۴ بیمار زندگی دوباره بخشید (۲۴ شهریور ۱۴۰۴) پرواز‌های مستقیم کیش - اردبیل از دهه دوم مهر ۱۴۰۴ برقرار خواهد شد نابودی حدود ۱۰ هزار تن مواد مخرب لایه اوزون در کشور جزئیات بیمه‌پردازی معلمان مدارس غیردولتی | کارکرد مشمولان چطور محاسبه می‌شود؟ آیا ناترازی‌های برق در فصل‌های سرد سال ۱۴۰۴ تمام می‌شود؟ هیچ گونه تغییری در پرداخت و میزان حقوق و مزایای جانبی بازنشستگان تأمین اجتماعی در دستور کار نیست پوشش بیمه‌ای بیش از ۲۸۰ هزار نفر از فرهنگیان در قالب تفاهم‌نامه تأمین‌اجتماعی با مدارس غیردولتی   فرمانده مرزبانی انتظامی کشور خبر داد: کشف ۱۱ تن مواد مخدر و دستگیری ۲۵۳ قاچاقچی در ۶ ماهه نخست سال آغاز طرح ویژه حمایت آموزشی از کودکان خانواده‌های زن‌سرپرست در خراسان رضوی فیش حقوق شهریورماه ۱۴۰۴ بازنشستگان تأمین اجتماعی و مستمری بگیران چه زمانی بارگذاری می‌شود؟
سرخط خبرها

ارزیابی تأثیر اجتماعی سیاست‌ها و برنامه‌های دولت

  • کد خبر: ۱۰۰۴۶
  • ۰۶ آذر ۱۳۹۸ - ۰۶:۴۱
ارزیابی تأثیر اجتماعی سیاست‌ها و برنامه‌های دولت
حمید مسعودی پژوهشگر اجتماعی جهاد دانشگاهی
دولت‌ها مجریان قانون و متولی اجرای سیاست‌های کشور در قالب برنامه‌ها و پروژه‌های متنوع هستند. آن‌ها تلاش می‌کنند ساختار سیاسی و اداری خود را با این برنامه‌ها هماهنگ سازند. در اجرای این برنامه‌ها و سیاست‌ها لازم است جوانب مختلف آن سنجیده شده و پیامد‌های احتمالی در نظر گرفته شود؛ به‌طوری‌که ممکن است آثار و پیامد‌های مثبتی از یک اقدام و برنامه انتظار رود، ولی حین اجرا و پس از آن به دلایل مختلف، مسائلی پیش‌بینی‌نشده و مخرب رخ دهد. در گذشته ارزیابی زیست‌محیطی، اولین نگاه ارزیابی تأثیر را داشته و پس از آن ارزیابی اقتصادی اولویت پیدا می‌کرد، اما امروزه دولت‌های مختلف قبل از انجام سیاست‌های خود به ارزیابی تأثیر اجتماعی اقدام می‌کنند. سؤال این است که در کشور ما به این مهم چقدر توجه شده است و چه کسی متولی آن به شمار می‌رود؟
ارزیابی تأثیر اجتماعی یک فعالیت پژوهشی، علمی و خارج از نهاد مجری اقدام است. دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی نهاد ارزیابی را شکل می‌دهند و بدون وابستگی به نهاد‌های دولتی، اما با درخواست آن‌ها به ارزیابی‌های مختلف به‌ویژه ارزیابی تأثیر اجتماعی سیاست‌ها و برنامه‌های مختلف می‌پردازند. هرگاه مجری یک برنامه بداند که اقدامات وی چه پیامد‌های اجتماعی خواهد داشت، با دقت نظر بیشتری می‌تواند تصمیم خود را اجرایی کند یا اینکه از آن منصرف شود. دولت‌ها در سال‌های گذشته برنامه‌های مختلفی در حوزه‌های درمان، مسکن و رفاه اجرا می‌کردند، ولی کمتر مشاهده می‌شد که نهادی پژوهشی قبل از اجرا جوانب علمی آن را روشن و شفاف ارائه کند یا اینکه دولت‌ها به نتایج آن توجه مناسبی نمی‌کرده‌اند. به‌تازگی نیز در یک اقدام سریع، مصرف بنزین سهمیه‌بندی شد. با توجه به پیامد‌های مختلف و اینکه در رسانه‌ها پیاپی به این موضوع پرداخته شد، مشخص است نهاد مجری در ارزیابی تأثیر اجتماعی آن موفق عمل نکرده است.
وقتی برنامه‌ای در فرایند ارزیابی تأثیر اجتماعی قرار می‌گیرد، تحلیل شده و جوانب اجتماعی آن در نظر گرفته می‌شود. پیامد‌های احتمالی مثبت و منفی آن ارائه شده و راهکار‌های کاهش آثار و پیامد‌های منفی آن به مجریان ارائه می‌شود. مجریان با مطالعه گزارش‌های ارزیابی تأثیر اجتماعی حتما مدیریت بهتری بر برنامه و اقدام خود خواهند داشت و هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده کمتری هم بر دوش آنان و مخاطبان برنامه بار خواهد شد. در ارزیابی تأثیر اجتماعی، پرسش‌هایی مطرح می‌شود که می‌توان در مقوله سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین به آن توجه کرد؛ آیا مردم از این برنامه رضایت دارند؟ علت نارضایتی آن‌ها چیست؟ آیا آن‌ها از جزئیات برنامه آگاهی لازم دارند و چگونه می‌توانیم مردم را آگاه کنیم؟ آیا این برنامه به عدالت اجتماعی و اقتصادی منجر می‌شود یا فاصله طبقاتی را رقم می‌زند؟ آیا این برنامه پیامد‌های امنیتی دارد و آرامش جامعه را به هم می‌زند؟ آیا این برنامه هویت و ماهیت جامعه را دگرگون می‌سازد یا سبب احساس تعلق بیشتر مردم به کشور و وطن می‌گردد؟ آیا مشخص است که چه کسانی از این برنامه سود می‌برند و چه کسانی دچار زیان می‌شوند؟ برای زیان‌دیدگان احتمالی چه راهکاری وجود دارد؟ این برنامه چه جایگاهی در سرمایه اجتماعی جامعه دارد و آیا مخرب یا تقویت‌کننده آن است؟ زنجیره پیامد‌های به‌هم‌وابسته این اقدام چیست؟ شیوه‌های اقناع و آگاهی‌بخشی به مردم چیست؟ نهاد‌های پشتیبان و حامی مجری اقدام چه وظایفی بر عهده دارند؟ در واقع با پاسخ به چنین پرسش‌هایی است که یک اقدام می‌تواند به‌درستی و با کمترین خسارت اجرا شود. تجربه تلخ اخیر (سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین) می‌تواند زنگ خطری برای مدیران در اجرای برنامه‌های آینده و در نتیجه توجه بیشتر آن‌ها به ارزیابی تأثیر اجتماعی باشد.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->