هدی جاودانی| پیتر هاندکه، برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۹، پیش از موعد دریافت جایزه اش، جمعه ۶ دسامبر (۱۵ آذر) در کنفرانسی خبری به روزنامه نگاران گفته است که الان زمان مناسبی برای پرسش درباره حمایتش از میلوشویچ، رئیس جمهور پیشین صربستان، نیست. هنگامی که نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹ در ماه اکتبر به این نویسنده اتریشی اهدا شد، نویسندگان، منتقدان و سیاست مداران بسیاری به واسطه حمایت او از جنگ بوسنی به این انتخاب اعتراض کردند. همچنین دادخواستی علیه هاندکه به همین دلیل تنظیم شد و حدود ۶۰ هزار نفر آن را امضا کردند. در این دادخواست خطاب به آکادمی نوبل آمده است که نوبل ادبیات نباید به «مدافع اسلوبودان میلوشویچ، عامل قصابی و کشتار هزاران انسان بی گناه» تعلق بگیرد و برنده شدن او باید ملغی شود. این دادخواست پس فردا، دهم دسامبر، در استکهلم، زمانی که قرار است هاندکه جایزه ۷۴۳ هزار پوندی خود را از آکادمی نوبل دریافت کند، تحویل داده میشود. هنگامی که قرار بود در این کنفرانس خبری برای هاندکه «تولدت مبارک» بخوانند، لحظهای سکوت برقرار شد و خبرنگاری از او خواست دیدگاه ضدونقیضش را درباره برنده شدنش در نوبل شفاف کند. او پاسخ داد: داستانش مفصل است، الان هم زمان مناسبی برای این حرفها نیست.
هاندکه در پاسخ به خبرنگار دیگری نیز که اعتراض پیش رو در دهم دسامبر را به او یادآوری کرده بود خاطرهای از سال ۲۰۱۴ نقل کرد که به خاطر بردن جایزه ایبسن، به نروژ سفر کرده بود: زمانی که به تئاتر ملی اسلو رفته بودم، معترضان بسیاری آنجا جمع شده بودند. عدهای فریاد «فاشیست، فاشیست» سر میدادند. میخواستم با این زنان و مردان معترض محترمانه صحبت کنم، اما به نظر میرسد آنها تمایلی به صحبت با من نداشتند. این در حالی است که هاندکه در سخنرانیاش هنگام دریافت جایزه ایبسن به معترضان گفته بود: بروید به جهنم، همان جایی که همین الان هم در آن دست و پا میزنید! علاوه بر این، پیتر ماس، خبرنگار اینترسپت، از هاندکه پرسید آیا قتل عام حدود ۸۰۰۰ مسلمان به دست صربها از نظر او اتفاق افتاده است. هاندکه در پاسخ، از نامهای گفت که منتقدی ناشناس به همراه دستمال توالتی مصرف شده برایش ارسال کرده است. او سپس خطاب به پیتر ماس گفت: من یک دستمال توالت را در نامهای ناشناس از یک منتقد، به سؤالات تهی و بی معنی شما ترجیح میدهم!
پاسخهای طعنه آمیز و بی ربط هاندکه بعید است حملاتی را که علیه او به وجود آمده است بخواباند، حملاتی که علاوه بر هاندکه، بنیاد نوبل و آکادمی سوئد را نیز به خاطر انتخابشان تحت تأثیر قرار داده است. آندرس اولسن، عضو کمیته نوبل، به معترضان این انتخاب گفته است: هدف ما از انتخاب هاندکه تقدیر از شاهکار ادبی او بوده است، نه تقدیر از شخصیت او.
اما دوم دسامبر ۲ عضو کمیته خارجی به دنبال مطالبه برای اصلاحات اساسی در آکادمی سوئد، استعفا دادند. یکیشان علت تصمیمش را انتخاب هاندکه به عنوان برنده نوبل ادبیات دانسته است.
منبع: گاردین