آینده مبهم مذاکرات وین

به گزارش شهرآرانیوز؛ در شرایطی که آمریکا و اتحادیه اروپا در یک رویکرد غیر حقوقی، خود را برای صدور یک قطعنامه سیاسی علیه کشورمان در آژانس بین المللی انرژی اتمی آماده کرده‌اند، برخی شواهد و مستندات نشان دهنده هراس بازیگران غربی از شکست منظومه مذاکرات وین است. بسیاری از تحلیلگران و استراتژیست‌های غربی معتقدند که در صورت احیانشدن توافق هسته‌ای یا ترسیم نشدن چارچوبی برای کنترل و مدیریت بحران‌های جاری، آینده برای آمریکا و اروپا مبهم‌تر از حد تصور خواهد بود.

در یک سال اخیر، دولت بایدن با فرسایشی کردن مذاکرات و اصرار بر تاکتیک «بازگشت پوچ به برجام» تلاش کرده است مانع از رفع عملیاتی تحریم‌ها علیه ایران شود. اظهارات اخیر رابرت مالی یکی از آخرین حلقه‌های این نمایش محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد بازیگران غربی در تلاش هستند پس از صدور قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام، به بهانه آنکه این قطعنامه پرونده هسته‌ای کشورمان را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارجاع نداده است، از آن به مثابه کاتالیزور و عاملی تسریع کننده در مسیر مذاکرات وین (به ضرر منافع و مطالبات کشورمان) استفاده کنند.

یکی از دلایلی که منجر به ایجاد وضعیت رکود و سکون فعلی در روند مذاکرات وین شده این است که همیشه راهکار‌های بینابینی جواب نمی‌دهند و مفید نخواهند بود. در این راستا شاهدیم که مطالبات ایران در قالب معادله اتمی و مذاکرات به صورت خطوط قرمز بیان شده است و ایران نیز در فرایند بازگشت آمریکا به برجام، به دنبال ظاهرسازی و تجربه تکرار سناریو‌های گذشته نیست.

برخی منابع اعلام کرد ه اند که در قطعنامه پیشنهادی آمریکا و تروئیکای اروپایی از ایران خواسته خواهد شد تا «فورا» نهایت همکاری‌های مورد مطالبه آژانس در قبال موارد ادعایی را صورت دهد. بدون شک جمهوری اسلامی ایران حتی در صورت اصرار آژانس، از چارچوب «توافق اسفند ماه» و مراوده با آژانس ذیل موارد پادمانی محدود (آن هم جهت اثبات حسن نیت کشورمان به جامعه جهانی) عدول نخواهد کرد. مصوبه راهبردی مجلس شورای اسلامی نیز اجازه امتیازدهی به آژانس را در چنین مواردی نداده است.

مسئله دیگر، معطوف به انتشار گزارش رسمی رافائل گروسی و متن قطعنامه ضد ایرانی ارائه شده به شورای حکام از سوی رسانه‌های غربی است. این دو موضوع، مصداق بارز نوعی شبکه سازی گسترده از سوی سیاست مداران غربی- صهیونیستی، رسانه‌های آمریکایی-اروپایی و در نهایت مقامات آژانس بین المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود. نام این سه گانه را قطعا دیگر نمی‌توان یک مثلث ضد ایرانی نامرئی گذاشت؛ زیرا این تقابل غیر حقوقی و سیاسی علیه منافع ملی کشورمان وارد فاز آشکار شده است.

از سویی محمد‌بن عبدالرحمن، وزیر خارجه قطر، در گفتگو با شبکه «الجزیره» گفت: با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و افق رسیدن به توافق رایزنی کردم. ما خواستار بازگشت همه طرف‌ها به توافق هسته‌ای هستیم؛ زیرا منجر به ایجاد صلح و امنیت در منطقه می‌شود. وی تأکید کرد: مذاکرات وین ساقط و متلاشی نشده است و تماس‌های ما با ایران جایگزین مذاکرات نیست، بلکه درراستای کمک به آن است. ما بر این باوریم که توافق هسته‌ای افق‌های همکاری و گفتگو‌های منطقه‌ای گسترده‌تر با ایران را ایجاد می‌کند. دیروز هم خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات‌ها گزارش کرد که پیش نویس قطعنامه انگلیس، فرانسه، آلمان و آمریکا علیه ایران به نشست شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه شده است.

دسترسی آژانس به تصاویر ضبط شده دوربین‌ها وابسته به سرنوشت برجام است

در همین حال، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در گفتگو با شبکه «الجزیره» تأکید کرد: دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی به تصاویر ضبط شده دوربین‌ها وابسته به سرنوشت برجام است. محمد‌‎اسلامی افزود: مدیرکل آژانس انرژی اتمی، اراده جدی برای اینکه پاسخ‌های ما را قانع کننده توصیف کند ندارد. آژانس بین المللی انرژی اتمی به گزارش‌های اطلاعاتی دشمنان ما و در رأس آن‌ها اسرائیل استناد می‌کند.

با بن بست مذاکرات سطح منازعه تغییر می‌کند

برای بررسی نگاه تحلیلگران به اختلافات موجود در حوزه هسته ای، دیدگاه چند کارشناس مسائل بین الملل را مرور می‌کنیم. مهدی مطهرنیا، تحلیلگر مسائل سیاسی، درباره سرنوشت برجام به «نامه نیوز» گفت: همواره مذاکره درباره پرونده هسته‌ای ایران در یک بن بست انجام شده است و دو طرف مذاکره کرده اند تا وضعیت این پرونده از حالت بن بست خارج شود. اینکه اکنون بگوییم «مذاکرات به بن بست رسیده» به معنی آن است که بن بستی در بن بست به وجود آمده است و این موضوع را خطرناک می‌کند.

این استاد دانشگاه افزود: وقتی بن بست در بن بست ایجاد می‌شود، سطح منازعه از حوزه دیپلماتیک به حوزه‌های دیگر میل پیدا می‌کند و می‌تواند مقدمه‌ای برای بروز تنش‌های عینی‌تر و رو در رویی‌های جدی تری باشد که هر دو طرف باید آماده پرداخت هزینه در این زمینه باشند. اینجاست که بحث توازن قدرت و وزن کشی پایتخت‌ها در مقابل یکدیگر مطرح خواهد شد.

قطعنامه شورای حکام احتمالا اخطاری است

اما برخی کارشناسان و تحلیلگران معتقد هستند که شورای حکام بلافاصله و ظرف این هفته کار را تمام نخواهد کرد. مثلا علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بین المللی، معتقد است که اگر بنا به صدور قطعنامه باشد، یک قطعنامه اخطاری خواهد بود، نه تنبیهی. او در گفتگو با «نامه نیوز» درباره واکنش احتمالی ایران به شکست مذاکرات یا صدور قطعنامه علیه ایران، گفت: ایران هم اگر بخواهد دست به واکنش بزند باید غنی سازی را افزایش دهد و آن هم با واکنش رژیم صهیونیستی و دیگران همراه خواهد بود؛ لذا شرایط خیلی سخت است.

صدور قطعنامه واکنش منفی ایران را در بر خواهد داشت

دیاکو حسینی، کارشناس مسائل بین الملل، نیز به «ایسنا» گفت: طرف‌های غربی می‌دانند اگر لحن قطعنامه پیشنهادی در شورای حکام تند شود، واکنش منفی ایران را در بر خواهد داشت و این کمک کننده روند مذاکرات برجامی نخواهد بود.

آمریکا به دنبال تحقق اهدافش ازطریق آژانس است

همچنین محمد صادق کوشکی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، گفت: آمریکا برای اینکه ایران را وادار به کنار گذاشتن مطالباتش درخصوص احیای برجام و پذیرش شرایط و شکل مطلوب آمریکا کند، دنبال یک اهرم فشار است.