قانونی برای حفظ ایمنی شهر‌ها

براساس «بند۱۴ ماده۵۵ قانون شهرداری ها» یکی از وظایف مهم نظام مدیریت شهری که جزو تکالیف ذاتی آن به شمار می‌رود، اندیشیدن تدابیر لازم برای حفظ گستره شهر از مخاطراتی خاص است.

این بند به صورت صریح شهرداری‌ها را این گونه مکلف می‌کند: «اتخاذ تدابیر مؤثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بنا‌ها و دیوار‌های شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی، کوچه ها، اماکن عمومی و دالان‌های عمومی و خصوصی و پرکردن و پوشاندن چاه‌ها و چاله‌های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیا در بالکن‌ها و ایوان‌های مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آن‌ها موجب خطر برای عابران است و جلوگیری از ناودان و دودکش‌های ساختمان‌ها که باعث زحمت و خسارت ساکنان شهر‌ها باشد.» این قانون را از دو منظر می‌شود بررسی کرد:

اول: پیش بینی اقدامات لازم برای حفظ شهر از مخاطرات یادشده که جنبه راهبردی و برنامه‌ای دارد. در این راستا شهرداری‌ها به وسیله سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی و همچنین شهرداری‌های مناطق تمهیدات لازم برای برنامه ریزی، تأمین و تخصیص اعتبارات، امکانات و تجهیزات لازم را می‌اندیشند.

دوم: در این مرحله رفع خطر یا مزاحمت‌های احتمالی از بنا انجام می‌شود. در این بند معمولا به علت وجود ابهاماتی که در اختیارات قانونی شهرداری‌ها وجود دارد، مدیریت شهری در عمل به تکالیف قانونی اش با مسئولیت‌های ناموجه روبه رو می‌شود و گاهی با بازخواست مراجع قضایی روبه رو‌ می‌شود.

براساس این قانون در همه مخاطرات مربوط، شهرداری در صورت اینکه مالکان بنا‌ها مشکل را برطرف نکنند، می‌تواند پس از مهلت مقرر، به رفع خطر یا مزاحمت اقدام کند. در شرحی جامع‌تر رفع خطر از اشیای آسیب زا برای سلامت شهروندان باید مورد توجه جدی مدیریت شهری قرار گیرد.

متأسفانه در انجام این قانون در کشور چالش‌های فراوانی وجود دارد که شاید اتفاقاتی مانند پلاسکو یا حادثه آبادان نتیجه توجه نکردن به این ماده قانونی باشد. با توجه به بافت‌های فرسوده که در بسیاری از شهر‌های ما وجود دارد، حوادث ناگواری از این دست بسیاری از شهر‌های کشور را تهدید می‌کند؛ بنابراین ضرورت دارد هم در اسناد بالادستی و حوزه‌های تقنینی کلان کشور مانند مجلس شورای اسلامی این مهم را به صورت جدی تری مدنظر قرار دهند و هم شهرداری‌ها تا رسیدن به نقطه ایده آل در وضع قوانین و ایجاد امکانات برای آن تمهیداتی بیندیشند تا شهروندان از هرگونه آسیب ناشی از این موارد در امان بمانند.