تهران در میان ۱۰ شهر ضعیف جهان در حوزه کیفیت زیستی

سیدمحمدرضا هاشمی | شهرآرانیوز؛ شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید در جدیدترین گزارش اکونومیست از بدترین شهر‌های جهان در سال ۲۰۲۲، تهران در میان ۱۷۲شهر جهان در حوزه کیفیت زندگی و زیست پذیری، در جایگاه ۱۶۳ قرار گرفته و این نشان می‌دهد که جایگاه تهران نسبت به گذشته پایین‌تر آمده است.

هدف از رتبه بندی‌های اکونومیست، ارائه راهنمایی در حوزه شناسایی فضا‌های مناسب برای سرمایه گذاری و راه اندازی کسب وکار‌ها است. دو سال قبل، وقتی مشخص شد که میزان رضایت شهروندان از زندگی در پایتخت پایین است، دو ابرمشکل یکی در حوزه مشکلات ترافیکی در شهر و پیامد‌های ناشی از آن یعنی آلودگی هوا بود و دیگری سلب آسایش و آرامش شهروندان به دلیل آزار و اذیت ساختمانی در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی کیفیت زندگی شهروندان تهرانی را کاهش داده بود؛ اما گزارش امسال نشان می‌دهد که این ۲ ابرمشکل حالا به پنج مورد افزایش یافته است. ترافیک و آلودگی هوا، پیشرفت نکردن تهران در حوزه «شهر هوشمند» در مقایسه با دیگر شهر‌های بزرگ جهان و اینکه امکانات عمومی بیشتر در اختیار صاحبان ثروت قرار دارد، پنج دلیل سقوط تهران در میان ۱۷۲ شهر بزرگ بررسی شده در گزارش اکونومیست بیان شده است.

«حجت اله میرزایی»، معاون پیشین برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران، بر این باور است که تنزل رتبه تهران در رتبه بندی اکونومیست در حوزه زیست پذیری شهر‌ها ناشی از این است که دیگر شهر‌های جهان با شتاب بیشتری رو به بهبود حرکت کرده اند، اما تهران درجا زده است. در واقع پایین‌تر آمدن رتبه تهران ناشی از سرعت حرکت رقبا به سمت وضعیت مطلوب‌تر است. تهران در دو حوزه از دیگر کلان شهر‌ها جا مانده و همین موضوع زمینه ساز افت رتبه آن در رتبه بندی اخیر اکونومیست شده است. حوزه اول، درباره مناسبات بین المللی و دیپلماتیک و جذب سرمایه گذاری خارجی و حوزه دوم، ناتوانی تهران در هوشمندسازی شهری و شکل گیری اقتصاد دانش بنیان شهری با حمایت از فعالیت‌های استارت آپی بوده است.

درباره دلیل اول نباید از تأثیر مستقیم تحریم‌ها بر این موضوع غافل شد، چون دیپلماسی و فعال بودن آن نقشی مهم در قرار گرفتن شهر‌های بزرگ جهان در جایگاه‌های بالاتر دارد، اما درباره ایجاد شهر هوشمند به نظر می‌رسد که مشکل از تصمیم گیرندگان است و احتمالا تنها با الکترونیکی کردن چند خدمت شهری نمی‌توان به شهری هوشمند تبدیل شد. وین، کپنهاگ، زوریخ، کلگری، ونکوور، ژنو، فرانکفورت، تورنتو، آمستردام، اوزاکا و ملبورن، به ترتیب ۱۰ شهر اول در رتبه بندی زیست پذیرترین شهر‌های جهان طبقه بندی شده اند و شهر‌های دوالا، هراره، داکا، پورت مورسبی، کراچی، الجزیره، طرابلس، لاگوس و دمشق نیز بعد از تهران به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار گرفته اند.