روش تقلیدی راه مناسبی برای آموزش نیست

پوشش یک مقوله است که به امروز و دیروز ربطی ندارد. شما در اسناد تاریخی از دوران ماد‌ها هم می‌توانید رد پای پوشش را به‌خوبی ببینید، اما متأسفانه با اینکه تصور می‌کنیم در این مسئله خوب کار کرده‌ایم، اصلا کاری انجام نشده است، زیرا مفاهیم عمیق این مقوله را نادید گرفتیم.

مسئله حجاب خیلی عمیق‌تر از یک پوشش ساده است که حتی آن را زنانه و مردانه بدانیم و صرفا از زنان بخواهیم خود را بپوشانند. زنان ایران از زمان ماد‌ها که نخستین ساکنان آریایی ایران بودند حجاب کاملی شامل پیراهن بلند چین‌دار و شلوار تا مچ پا و شنلی بلند روی لباس‌ها داشتند.

این حجاب در دوران سلسله‌های مختلف پارس‌ها نیز معمول بوده است. در زمان زرتشت و قبل و بعد از آن، زنان ایرانی از حجابی کامل برخوردار بوده‌اند. هم‌چنین ویل دورانت در کتاب «تاریخ تمدن، مشرق زمین، گاهواره تمدن» (ج. یکم، ص. ۴۳۴) به مسئله محجبه بودن زنان در شرق عالم، به‌ویژه ایران، اشاره می‌کند.

ما نیز با کمی تأمّل، هنوز می‌توانیم این مسئله را حتی در پوشش مردم سنتی ژاپن و چین ببینیم. ما باید به گسترش مطالعات در زمینه فلسفه حجاب از نظر فرهنگی برای والدین به‌ویژه مادران اقدام کنیم.

یکی از مهم‌ترین ایراد‌هایی که در خانواده مذهبی می‌بینم این است که بسیاری از مادر‌ها نمی‌توانند فلسفه حجاب را به دختران و پسرانشان بیاموزند، زیرا خود نیز به صورت تقلیدی از والدین خود فرا گرفته‌اند. وقتی فرد به صورت تقلیدی چیزی را می‌آموزد، با شک و تردید رشد می‌کند. همین باعث می‌شود خیلی زود در هجوم جریانات مخالف، آن را از سر برمی‌دارد.

اگر مادران بتوانند هم‌زمان با بلوغ شرعی، دلیل پوشش و فلسفه حجاب را برای دختران خویش تبیین کنند، تا حد بسیاری می‌توان به مقاومت دختران در هجوم افکار ناصحیح امیدوار بود. گرچه مدارس و فضا‌های آموزشی نیز پس از خانواده، نقش مهمی ایفا می‌کنند.

یک راه تغییر سبک آموزش دینی است. آموزش دینی باید همراه با بیان ادله و استدلال باشد. باید از همان کودکی به دختران و پسران، تفکر را بیاموزیم. ترس از جهنم و وعده بهشت راهکار کافی برای تربیت دینی نیست. آموزش اقناعی بسیار مهم است. باید ضعف فرهنگی را از بین ببریم. در مرحله بعد، از بین رفتن موانع ازدواج، خود، یکی از مهم‌ترین راهکارهاست.

اکنون به دلیل تمایل نداشتن جوانان به ازدواج، فساد در جامعه حاکم شده است. این در حالی است که به صورت متقابل، ازدیاد فساد در جامعه نیز رکود ازدواج را چندبرابر می‌کند و طلاق و ازهم‌پاشیدگی خانواده، همگی، در همین راستاست.

در مرحله آخر، تبیین دقیق دلایل و فواید حجاب و پوشش، بیان پیامد‌های بی‌بندوباری، تشویق و ترغیب حجاب از سوی نهاد‌های متولی و در نتیجه کمک به دریافت هزینه‌ای برای تهیه پوشش کامل در سبد خانوار نیز می‌تواند کارآمد باشد.