کوتاهی دست دلال‌ها در فروشگاه‌های شهرداری مشهد

مرتضی محمدپور | شهرآرانیوز؛ هرچند به روایت آمار در چند وقت اخیر روند افسارگسیخته تورم، معیشت شهروندان را با چالش بسیار روبه رو کرده، به گفته تولیدکنندگان درکنار این مسئله، نقش پررنگ واسطه‌ها سبب شده است قیمت بیشتر اقلام اساسی با تفاوت زیادی نسبت به نرخ تولید به دست مصرف کنندگان نهایی برسد کارشناسان اقتصادی، یکی از راه‌های افزایش قدرت خرید مردم و کاهش فشار تورمی بر دوش آن‌ها را، کوتاه کردن دست واسطه‌ها از توزیع اقلام اساسی می‌دانند.

معتقدند اگر بتوان با برنامه ریزی مناسب، امکان توزیع مستقیم اقلام اساسی را فراهم کرد، افزایش قدرت خرید شهروندان را به دنبال خواهد داشت؛ شهرداری مشهد با همین رویکرد تلاش کرده است با توزیع مستقیم اقلام اساسی در فروشگاه‌های خود، این هدف را در حد توان خود محقق کند. همین موضوع بهانه‌ای شد تا شهرآرا درصدد برآید با سر زدن به فروشگاه‌های «شهر ما»، این مسئله را بررسی کند.

گران فروشی، غیرممکن است

طبق مشاهده‌های میدانی خبرنگار شهرآرا از  شعبه‌های مختلف فروشگاه‌های شهرداری مانند بولوار سرافرازان، پیروزی، وحدت و طبرسی، محصول یک نام تجاری سرشناس از روغن خوراکی ۵/۱ لیتری سرخ کردنی درحالی به قیمت ۱۱۱ هزارتومان عرضه می‌شود که ۵ هزار تومان کمتر از قیمت این محصول در بازار است. در عرصه اقلام شوینده نیز پودر ماشین لباسشویی از دو نام تجاری سرشناس به قیمت ۱۷ و ۱۳ هزار تومان به فروش می‌رسد که هرکدام ۳ هزار و ۴ هزارو ۵۰۰ تومان کمتر از  قیمت بازار است.

توزیع مواد پروتئینی زیر قیمت مصوب، از دیگر اقداماتی است که فروشگاه‌های شهرداری درحال انجام آن هستند؛ به عنوان نمونه درحالی که قیمت مصوب مرغ حدودا کیلویی ۵۹ هزار تومان است، این ماده پروتئینی در فروشگاه‌های شهرداری، کیلویی ۵۲ هزار تومان عرضه می‌شود. همچنین درحالی که هرکیلوگرم ران گوسفندی در شهر بین ۱۸۵ تا ۱۹۰ هزار تومان قیمت دارد، در فروشگاه‌های شهرداری، کیلویی ۱۷۵ هزار تومان عرضه می‌شود. انواع محصولات لبنی نیز جزو اقلامی هستند که مقایسه قیمت آن‌ها با خرده فروشی‌ها نشان می‌دهد که بیشتر آن‌ها در فروشگاه‌های شهرداری، ارزان‌تر از خرده فروشی‌ها عرضه می‌شوند.

برخی شهروندان در گفتگو با خبرنگار شهرآرا، می‌گویند که هرچند بیشتر اقلام عرضه شده در فروشگاه‌های شهرداری قیمت مناسبی دارند، همیشه این طور نیست که قیمت محصولات و اقلام در این فروشگاه‌ها کمتر از نمونه‌های مشابه در بازار آزاد باشد، با این حال مراکز عرضه اقلام شهرداری همیشه این وجه ضمانت را دارند که فروشندگانشان، گران فروشی نمی‌کنند و به دلیل سخت گیری‌هایی که  مدیریت شهری بر این فروشگاه‌ها اعمال می‌کند، اگر در فروشگاه‌های «شهرما» کالایی یک نرخ مشخص داشته باشد، می‌توان اطمینان داشت که یا زیر قیمت بازار است یا آن کالا در فروشگاه‌های دیگر هم به همان قیمت به فروش می‌رسد و درنتیجه امکان گران فروشی ازاساس وجود ندارد.

فروش گسترده، نظارت سختگیرانه

طبق اعلام روابط عمومی اداره کل تعزیرات حکومتی استان، تعداد شکایات مردمی از فروشگاه‌های شهرما کمتر از ۱۷۰ فقره از نوروز ۱۴۰۰ تاکنون است که هیچ کدام از آن‌ها هم دلالت بر شکایت به دلیل گران فروشی ندارد. این میزان از رضایتمندی مردمی که علاوه بر استمرار عرضه اقلام باکیفیت در سطح گسترده، ریشه در یک نظام دقیق بازرسی و نظارت دارد، شرایط را به نحوی فراهم کرده است که پیش از آنکه تخلفات صدای نارضایتی مردم را بلند کند، شهرداری خود زمینه بروز تخلف را از میان می‌برد.

مسئول شعبه شریعتی فروشگاه «شهرما» در این باره توضیح می‌دهد: درکنار بازرسی‌های مستمر و هفتگی ناظران سازمان میدان‌های میوه وتره بار شهرداری مشهد، بازرسان اتاق اصناف و تعزیرات هم سرزده از فروشگاه‌های شهرما بازدید می‌کنند.
محسن مرادی می‌افزاید: علاوه بر این بازدید‌های گسترده، در ایام گرانی روغن خوراکی که مردم با کمبود مواجه شدند و برخی سودجویان، محصولات خریدقدیم خود را احتکار کردند تا به تدریج به قیمت روز به فروش برسانند، فروشگاه ما فقط در حوزه روغن خوراکی به صورت روزانه ۸۰۰ کیلوگرم از انواع این محصول را از سازمان میدان‌های میوه وتره بار شهرداری مشهد تحویل می‌گرفت و آن را به مردم عرضه می‌کرد، تاجایی که در خرداد سال جاری، حدود ۲۵ هزار کیلوگرم روغن خوراکی میان مردم توزیع شد و فروشگاه «شهرما» در این محله بود که اجازه نداد کمبودی در این حوزه احساس شود.

از جیب محتکران به جیب مردم

مصرف کنندگانی که حتی در بحران افزایش قیمت اقلام اساسی و سودجویی گران فروشان و محتکران، آسوده به فروشگاه‌های شهرداری مراجعه و کالا‌های موردنیاز خود را تهیه می‌کردند، شاید جالب باشد که بدانند در بسیاری مواقع، محصولات عرضه شده در فروشگاه‌های شهرما درواقع همان کالا‌های احتکاری و انبارشده‌ای بودند که ضابط قضایی، آن‌ها را کشف و ضبط می‌کرد.

معاون بازرگانی و اموراقتصادی سازمان میادین میوه وتره بار شهرداری مشهد نیز به شهرآرا می‌گوید: راز توفیق شهرداری در حفظ ثبات نرخ کالا‌های مراکز عرضه، هماهنگی دقیق با کمیته تنظیم بازار استان، وزارت صمت و جهادکشاورزی بود، به گونه‌ای که در تعامل با پلیس امنیت غذایی، رایزنی می‌شد که حتی کالا‌های ضبط شده از محتکران و گران فروشان بنا به دستور مقام قضایی در فروشگاه‌های شهرما با قیمت مصوب عرضه شود.

جواد آهویی می‌افزاید: هفت جایگاهی هم که در هفت نقطه مشهد بنا شد، تا حد زیادی از فشار روانی بازار اقلام اساسی کاست و دستور مستقیم آقای شهردار و تدبیر مدیران شهری هم این بود که این شیوه تخفیف مستمر در فروشگاه‌های شهرما استمرار یابد، تاجایی که امروز به صورت همیشگی، ۸۷ قلم کالای عمده از میان نام‌های تجاری مختلف با تخفیف‌های سبک، متوسط و سنگین عرضه می‌شوند و با وجود حاشیه سود اندک بین ۵ تا ۸ درصدی که برای فروشنده دارند، استمرار زنجیره تامین باعث شده است زنجیره سود نیز برای فروشندگان استمرار پیدا کند و همه در این معامله راضی باشند.

نقش واسطه‌ها و زیان مردم

یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با شهرآرا، با بیان اینکه وجود واسطه‌ها اجحاف در حق تولیدکننده و مصرف کننده است، می‌گوید: وجود واسطه‌های مختلف از مرحله تولید تا مصرف، گاه قیمت کالا‌های مصرفی مردم را تا چندبرابر زیاد می‌کند. همین مسئله سبب می‌شود سبد مصرفی خانواده‌ها کوچک وکوچک‌تر شود.

علی فتاحی می‌افزاید: برای حذف دلالی مخرب باید زیرساخت‌هایی داشته باشیم و فاصله تولید تا مصرف را کوتاه و زنجیره تامین را تکمیل کنیم. در این میان، یکی از راهکار‌های موثر برای حذف واسطه ها، راه اندازی فروشگاه‌های عرضه مستقیم کالاست. اگر چنین فروشگاه‌هایی توسعه بیابند، سبب می‌شود کالا‌های نهایی با هزینه کمتری به دست مصرف کنندگان برسد. در این میان، شهرداری‌های کشور
با توجه به امکاناتی که دارند، می‌توانند به این حوزه وارد شوند و بستر‌های توزیع اقلام اساسی بدون واسطه در شهر‌ها را فراهم کنند.