در روزگاری که به نظر میرسد گذشتِ زمان سریعتر از همیشه است و آن قدر دغدغه در زندگی آدم هاهست که فرصت کمتری برای مطالعه و یادگیری پیش میآید، استفاده بهینه از فناوری میتواند تا حدی خلأ این نیاز را به شیوهای دل چسب و بدون واردکردن خللی بر برنامه روتین زندگی، پر کند.
زمانِ طولانی و سروصدای اعصاب خردکن ترافیکِ طولانیِ مسیر بین خانه تا محلِ کار را میتوان با شنیدن یک پادکستِ خوب در زمینههای موردعلاقه سپری کرد. در هنگام پیاده روی، آشپزی، در اتاق انتظار پزشک، در هنگام رانندگی یا در مترو و اتوبوس، گوش سپردن به یک پادکستِ خوب، استفاده ای بهینه و دل چسب از این زمانِ محدود است.
پادکست، برخلافِ رادیو که امکان انتخاب برنامه دلخواه (در زمان و مکانِ مورد نظرمان) در آن میسر نیست، این امکان را فراهم میکند که ما به سادهترین شکل و راحتترین راه، برنامه شنیداری موردعلاقه خودمان را در هر زمان و مکان، از بین گزینههای موجود، انتخاب و به آن گوش کنیم. این برنامه میتواند یک کتابِ صوتی، یک برنامه آموزش زبان، برنامه تحلیلی سیاسی، موسیقی، سیری در تاریخ، گفتگو با یک اسطوره یا هنرمند، بیوگرافی بزرگان یا یک سفرنامه صوتی باشد.
واژه «پادکست- Podcast» از ترکیب کلمات iPod (آی پاد) و broadcasting (پخش گسترده) درست شده است. هر چند عدهای نیز پادکست را سرواژه کلمات (Personal On-Demand Narrowcasting) میدانند که واژه NarrowCasting به معنی ارسال محدود در مقابل broadcasting به معنی ارسال به صورت کلان به کار رفته است. لغت نامه آکسفورد واژه «پادکست- Podcast» را این طورمعرفی کرده است: «پادکست یک برنامه رادیویی است که به صورت دیجیتالی ضبط شده و برای دانلود و استفاده در دستگاههای شخصی پخش صدا، در اینترنت گذاشته میشود.»
در ویکی پدیا نیز معنا و مفهوم واژه پادکست این چنین بیان شده است: «پادکست یا پادپخش یکی از روشهای انتشار پرونده روی اینترنت است و نام عمومی یک نوع برنامه آوایی است که توسط کاربران، معمولا روی یک پخش کننده موسیقی دیجیتال و عموما یک آی پاد، به شکل یک فایل صوتی ساخته شده و با استفاده از اینترنت روی رایانههای خانگی یا پخش کنندههای دیجیتال پیاده میشود. این روش ارائه محتوا، سال ۲۰۰۴ محبوبیت و گسترش یافت و گاه به آن رادیوی اینترنتی گفته میشود.»
معنای عمومیتر پادکست را میتوان این گونه تعریف کرد: پادکست مجموعه فایلهای صوتی است که در وب سایتها یا شبکههای اجتماعی عرضه میشوند، چیزی تقریبا شبیه رادیو با این تفاوت که در پادکست؛ زمانِ پخش، سرعتِ پخش و نوع برنامهای را که قرار است به آن گوش دهید خودمان انتخاب میکنیم. در واقع پادکستهای فراوانی که به زبانهای مختلف پخش میشوند در اینترنت موجود هستند و کافی است ما مشترک این پادکستها شده و به صورت آنلاین یا با دانلود هر قسمت این پادکستها در هر زمان و مکانی که خواستیم آنها را گوش بدهیم و از آنها استفاده کنیم.
هرکسی که مطلبی برای بیان کردن در حیطه تخصصی خود داشته باشد میتواند فایلهای صوتی را ضبط و تولید و آنها را به صورت سلسله وار در یکی از سایتهای معتبری که به عنوان میزبان (Host) پادکست فعالیت میکنند آپلود کند. این سایتها لینکی برای پادکست به تولیدکننده ارائه میدهند که مخاطبان به وسیله این لینک میتوانند مشترک پادکست شده و از فایلهای صوتی آن در محیطی که برای همین کار طراحی شده است استفاده کنند.
اپلیکیشنهای پادکست که با عنوان اپلیکیشنهای پادگیر شناخته میشوند، فهرست جامعی از پادکستهای فعال در همین سایتهای میزبان را جمع آوری میکنند و به صورت دسته بندی شده در اختیار مخاطب قرار میدهند.
کافی است اپلیکیشن موردنظر را که هم برای سیستم عامل اندروید و هم آی او اس وجود دارند در گوشیِ تلفن همراه نصب و بعد اسم و عنوان پادکست موردنظر را (به فارسی یا انگلیسی) در این اپلیکیشن جست وجو کنیم و با فشردن گزینه subscribe مشترک آن پادکست شویم، در این انتخابها محدودیتی وجود ندارد و میتوانیم فهرست کاملی از چندین پادکست منتخب را در این اپلیکیشنها داشته باشیم و مشترکِ آنها باشیم.
وقتی پادکستر (تولید کننده محتوای صوتی در وب) اپیزود یا قسمت جدیدی از پادکست را انتشار دهد این اپلیکیشنها با اعلان (نوتیفیکیشن) انتشار قسمت جدید پادکست را به ما اطلاع میدهند.
در تمام این برنامهها معمولا امکان دانلود پادکست نیز برای مخاطب فراهم شده است و لازم نیست که برای استفاده از مطالب پادکست همیشه به صورت آنلاین به آنها مراجعه کنیم. اپلیکیشنهای زیادی برای استفاده از پادکست وجود دارند که بنا به سیستم عامل مورد استفاده (اندروید یا IOS) میتوان یکی از آنها را انتخاب و نصب کرد.
اپلیکیشنهایی مثل کست باکس (Castbox) که هم در اندروید و هم ios قابل نصب هستند یا Google Podcasts، Podbean، Apple Podcasts و اپلیکیشنهای فارسی نیز مثل «ناملیک» و «شنوتو» در همین زمینه در دسترس هستند.