خیلی دور از انتظار نیست که با سرد شدن هوا و شکل‌گیری پدیده وارونگی هوا، آلودگی هوا نیز در بسیاری از نقاط کشور شدت پیدا کند و این اتفاق سرآغاز هشدار‌های کارشناسانه است که اگر نادیده گرفته شود عواقب جبران ناپذیری به عنوان نمونه اختلال در عملکرد دستگاه‌های بدن را به دنبال دارد، البته این موضوع را فراموش نکنیم که رعایت کردن برخی نکته‌ها که در ادامه بیشتر به آن‌ها می‌پردازیم باعث کاهش آلودگی هوا می‌شود و در کنار بالا بردن قدرت دفاعی بدن، کمک زیادی در راستای مقابله با عوارض ناشی از آلودگی هوا می‌کند.
ملیحه ابراهیمی | شهرآرانیوز؛ خیلی دور از انتظار نیست که با سرد شدن هوا و شکل‌گیری پدیده وارونگی هوا، آلودگی هوا نیز در بسیاری از نقاط کشور شدت پیدا کند و این اتفاق سرآغاز هشدار‌های کارشناسانه است که اگر نادیده گرفته شود عواقب جبران ناپذیری به عنوان نمونه اختلال در عملکرد دستگاه‌های بدن را به دنبال دارد، البته این موضوع را فراموش نکنیم که رعایت کردن برخی نکته‌ها که در ادامه بیشتر به آن‌ها می‌پردازیم باعث کاهش آلودگی هوا می‌شود و در کنار بالا بردن قدرت دفاعی بدن، کمک زیادی در راستای مقابله با عوارض ناشی از آلودگی هوا می‌کند. در ادامه چند خطی همراهمان باشید.
از خانه شروع کنیم
چرا فکر می‌کنیم باعث و بانی آلودگی هوا را باید در بیرون از خانه پیدا کرد؟ گاهی اوقات ناخواسته اقداماتی انجام می‌دهیم که باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود. بد نیست نکته‌های زیر را به خاطر بسپاریم تا سهمی در کاهش آلودگی هوای شهرمان داشته باشیم.
- تا جایی که امکان دارد در هوای سرد از میزان حرارت وسایل گرمایشی بکاهیم. بیشتر لباس بپوشیم و از پتو استفاده کنیم تا درجه حرارت وسایل گرمایشی را به کمترین حد برسانیم.
- در زمان‌هایی که هوا سرد است به عایق‌بندی خانه توجه ویژه داشته باشیم.
- تا جایی که امکان دارد از لامپ‌های کم‌مصرف استفاده کنیم و در زمان ترک خانه آن‌ها را خاموش کنیم.
- از لوازم برقی کم‌مصرف استفاده کنیم و زمانی که به آن‌ها احتیاج نداریم مثل ماکروفر، ماشین لباس‌شویی و ظرف‌شویی آن‌ها را از برق بکشیم.
- در محیط خانه دخانیات مصرف نکنیم.
- از دستگاه‌های تصفیه فضا استفاده کنیم.
- زباله‌ها را در سطل سربسته بریزیم، زیرا در صورت باز بودن سطل احتمال انتشار مواد سمی وجود دارد.
- در محیط خانه به پرورش گیاهان آپارتمانی روی بیاوریم.
- بازیافت و تفکیک زباله از مبدا را در اولویت کارهایمان قرار دهیم.
- به گزینه استفاده از انرژی خورشیدی برای خانه بیشتر فکر کنیم.
- پلاستیک را از چرخه زندگی حذف کنیم به عنوان نمونه از خرید ظرف یک‌بار مصرف صرف‌نظر کنیم، باتری‌های قابل شارژ بخرید، از مواد شوینده کمتر استفاده کنیم و...
- درخت بکاریم
سهم آلودگی بیرون از خانه
فرقی نمی‌کند با چه هدفی بیرون از خانه می‌رویم. در هر صورت از این نکته به آسانی عبور نکنیم که در همین رفت‌و‌آمد‌های معمول رد پای خودمان را در افزایش آلودگی هوا مشاهده خواهیم کرد.
اگر با خودرو شخصی‌مان در حال تردد هستیم بد نیست بدانیم که نکته‌های زیر آلودگی هوا را تشدید می‌کند:
- تک سرنشینی
- رانندگی کردن خارج از حد مجاز سرعت
- صرفه‌جویی نکردن در مصرف بنزین
- بیش از حد پر کردن باک بنزین
- فراموش کردن بررسی دوره‌ای خودرو مثل تنظیم باد لاستیک، تعویض به موقع فیلتر هوا و...
- صرف‌نظر کردن از رفتوآمد با وسایل حمل‌ونقل موتوری پاک به عنوان نمونه موتور‌های برقی، ماشین‌های هیبریدی
- رفتوآمد کردن از مسیر‌های پرترافیک
- نادیده گرفتن خروج خودروهای فرسوده از چرخه
- استفاده نکردن از وسایل حمل‌ونقل عمومی
- استفاده نکردن از دوچرخه به عنوان حمل‌ونقل پاک
- فرهنگ‌سازی نکردن در زمینه پیاده‌روی و راه‌اندازی نکردن پویش‌هایی مثل سه‌شنبه‌های بدون خودرو، دوشنبه‌های با دوچرخه و...
- در صورت امکان دورکاری نکردن و دوری از فناوری برای انجام امور اداری
زیر ذره‌بین سلامتی
به خاطر بسپاریم زمانی که تابلو‌های مرکز پایش آلایندگی‌های محیط‌زیست در وضعیت هشدار قرار دارند بهتر است افراد با بیماری‌های زمینه‌ای، قلبی و ریوی، سالمندان، کودکان و زنان باردار از خانه خارج نشوند و یک‌سری نکات بهداشتی را در کنار دیگر افراد جامعه رعایت کنند.
بد نیست بدانید نوع تغذیه تا حد زیادی از عوارض خطرناک آلاینده‌های موجود در هوا بر بدن می‌کاهد. با این حال توصیه می‌شود وقتی در معرض آلودگی هوا قرار می‌گیریم نکته‌های زیر را رعایت کنیم:
- آب و مایعاتی مثل شیر را بیشتر بنوشیم.
- مصرف سبزیجات حاوی آنتی‌اکسیدان با رنگ سبز پررنگ مثل بروکلی و اسفناج و گشنیز و... را بیشتر کنیم.
- منابع غذایی حاوی آهن مثل گوشت را افزایش دهیم.
- از مصرف غذا‌های سرخ‌کردنی، فست‌فودی و آماده پرهیز کنیم.
- استرس، اضطراب و تنش‌های روزانه را به حداقل برسانیم.
- وعده‌های مصرف غذا‌های پروتئین‌دار را زیادتر کنیم.
- مصرف مواد کافئین‌دار را کاهش دهیم.
- زمانی که بیرون از خانه هستیم از ماسک و کرم‌های حاوی ویتامین E.A.C استفاده کنیم و به محض رسیدن به خانه صورت خود را بشوییم.
آلودگی و بیماری‌هایی که به نسل بعد منتقل می‌شود
دکتر مجید مجرد، متخصص ژنتیک، بر این باور است که عوامل ایجادکننده آلودگی هوا که عامل بروز بیماری‌ها هستند تأثیرات منفی را طی چند نسل بعد از خود نشان خواهند داد. نتایج پژوهش‌های زیادی گواهی داده‌اند که عوامل مختلفی در بروز اختلال‌های کروموزومی و بیماری‌ها و معلولیت‌های مـادرزادی دخیل است که از آن جمله می‌توان به آلودگی هوا، پارازیت‌ها، امواج و اشعه‌ها اشاره کرد. آمار‌ها نشان می‌دهد که مواجهه با آلاینده‌های موجود در هوا همچون سرب، آرسنیک و دیگر فلزات سنگین و نیز در معرض اشعه و پارازیت قرارگرفتن تا ۳۰ برابر خطر تولد نوزادان معلول و عقب‌مانده ذهنی را افزایش می‌دهد. همچنین این آلودگی‌های محیطی تا ۳۰ درصد خطر سقط جنین را در کشور افزایش داده است.
بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی، آلودگی هوا یک عامل جدی در بروز سرطان است. آلودگی هوا و ذرات ریز کمتر از ۵/۲ میکرون قادر هستند با برهم زدن نظم عملکرد قلب، موجب بروز ضربان‌های نابجا و ایجاد اختلال در ضربان قلب شوند که احتمال بروز سکته‌های قلبی را تا چهار برابر در افراد افزایش می‌دهد. همچنین آلودگی هوا بر دستگاه تولید مثل زنـان و مـردان نیز تأثیرگذار است؛ به طور مثال هوای آلوده با کاهش شدید درصد اسپرم و بروز تغییر در ساختار آن ارتباط مستقیم دارد و در نتیجه باعث بروز ناباروری در مـردان می‌شود. همچنین آلودگی هوا می‌تواند تأثیراتی نظیر تغییر‌های کروموزومی، تخریب (DNA)، جهش‌های ژنتیکی و حتی اختلال در توازن جنسیتی را دربرداشته باشد.
