آلابراهیم- رافع | شهرآرانیوز؛ دهــمــین روز از آذر امــــســال بــود که خبرگزاری ایرنا به نقل از رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور نوشت: «ورود مازوت به نیروگاههای کشور حدود ۳۰ درصد کاهش یافت.» این خبر خوش علی سلاجقه برای مشهد هم صدق میکند. یکی از شاهدمثالهایش هم اعداد و ارقامی است که مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس به خبرنگار شهرآرا اعلام میکند و از کاهش ۴۶ درصد مصرف مازوت این نیروگاه در سال ۱۴۰۱ نسبت به پارسال خبر میدهد.
شیرینی این خبر، اما وقتی تلخ میشود که از مجتبی غفورینژاد میخواهیم آماری درباره حجم مازوتی که از ابتدای امسال تاکنون در نیروگاه توس سوزانده شده است، اعلام کند و او اینطور پاسخ میدهد: عدد دقیق یا حتی حدودی از حجم مازوت سوزاندهشده نداریم، اما اکنون روزانه حدود یکمیلیونو ۷۰۰ هزار لیتر مازوت استفاده میکنیم.
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس از شروع مازوتسوزی جستهوگریخته و تا حدودی عمده در این نیروگاه از شهریور امسال خبر میدهد و میگوید: دو هفته در شهریور، ۱۰ روز از مهر و دو هفته در آبان مازوتسوز بودهایم و از ابتدای آذر نیز تقریبا روی مصرف سوخت مازوت هستیم.
وی بیان میکند: شرکت گاز تلاشش را برای تأمین گاز مصرفی نیروگاه میکند، اما اولویت با مصارف خانگی است. البته اینطور نیست که در هشت ماه ابتدایی سال گازسوز باشیم. پارسال زودتر از امسال و از اردیبهشت مازوتسوزی در نیروگاه توس شروع شده بود، اما امسال شرکت گاز همکاری بیشتری داشت.
غفورینژاد این نکته را هم بیان میکند که این نیروگاه نقشی در انتخاب سوخت مصرفی ندارد و اگر گاز تأمین نشود و با همین روند ادامه دهیم، شاید از اکنون تا پایان امسال ۳۰۰ میلیون لیتر مازوت بسوزانیم.
حسن افتخاری، مدیرعامل شرکت گاز خراسانرضوی، هم پیشتر به شهرآرا گفته بود که «در فصل سرد سال گاز طبیعی مصرفکنندگان بخشهای مختلف با اولویت بخش خانگی و عمومی تأمین میشود.» بهعبارتی نیروگاهها و واحدهای تولیدی و صنعتی ناگزیر از مازوتسوزی هستند.
مصرف روزانه یکمیلیونو ۷۰۰ هزار لیتر مازوت در نیروگاه توس را به دادههای سیاهه آلودگی هوای مشهد اضافه کنید. بر اساس این سیاهه، منابع ساکن سهم ۳۶ درصدی در آلودگی هوای شهر دارند که ۶۲ درصد از این رقم سهم نیروگاهها و ۱۵ درصد هم سهم صنایع است. به عبارت دیگر، این یکمیلیونو ۷۰۰ هزار لیتر مازوت فقط بخشی از آلودگی است که روزانه نفس شهر را تنگتر میکند؛ آلودگی مرگباری که علاوه بر خسارتهای غیرجانیاش، بر اساس پژوهش اخیر وزارت بهداشت، پارسال در مشهد ۲۸ هزارمیلیارد تومان فقط خسارت جانی به بار آورد!
بهزاد اشجعی، عضو سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوای کلانشهرها، بهتازگی در گفتوگویی با اشاره به قانون هوای پاک گفته است: «مطابق آییننامه ماده۲ قانون هوای پاک، نیروگاههایی که یکماه از سال مازوت میسوزانند، مکلفاند که به سیستمهای فیلتراسیون گازهای خروجی مجهز باشند.» مازوتسوزهای مشهد و استان به این قانون پایبند بودهاند؟ این پرسش را از رئیس اداره ارزیابی زیستمحیطی، بررسی آلودگی هوا و تغییر اقلیم ادارهکل حفاظت محیطزیست خراسانرضوی میپرسیم.
زیبا معظمیفرد در پاسخ با بیان اینکه کارشناسان این ادارهکل و آزمایشگاههای معتمد بهصورت مستمر پایش زیستمحیطی و سنجش آلایندههای هوای خروجی از دودکش واحدهای تولیدی، صنعتی و نیروگاهها را انجام میدهند، اظهار میکند: با توجه به افزایش وضعیت پایداری هوا و بهتبع آن احتمال افزایش وضعیت آلودگی هوای شهر مشهد، برنامههای پایش زیستمحیطی در نیمه دوم سال با حساسیت و تمرکز بیشتر بر فعالیت واحدهای بزرگ ازجمله نیروگاهها اجرا میشود و در صورت احراز آلایندگی، با صدور اخطاریههای زیستمحیطی، پیگیریهای قانونی صورت میگیرد.
او گفتههایش را اینطور ادامه میدهد: آنچه ملاک بررسی و اظهارنظر درباره وضعیت آلایندگی مجموعههاست، سنجش میزان آلایندهها در خروجی دودکشها و تطبیق آن با استانداردهای ملاک عمل است. واحدهای آلاینده ملزم هستند که با تمهیدات فنی مناسب ازجمله نصب سیستمهای فیلتراسیون مناسب به مهار آلودگی و رعایت استانداردهای مرتبط اقدام کنند. معظمیفرد بیان میکند: نیروگاه توس بهعنوان مصرفکننده اصلی مازوت در واحدهای نیروگاهی تاکنون با وجود اخطاریهها و پیگیریهای متعدد از نصب سیستمهای مهار آلودگی خودداری کرده است.
از مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس میپرسیم چرا تاکنون این نیروگاه از نصب سیستمهای مهار آلودگی خودداری کرده است؟
غفورینژاد با بیان اینکه هیچ نیروگاهی در کشور این سیستم فیلتراسیون را نصب نکرده است، اظهار میکند: در اول شهریور ۱۳۹۹ نشستی در دفتر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم در سازمان محیطزیست کشور برگزار و مقرر شد گوگردزدایی مازوت در خود پالایشگاهها انجام شود، اما این مصوبه اجرا نمیشود. از طرفی نصب این سیستم فیلتراسیون در نیروگاه توس علاوه بر هزینه زیاد، نیازمند مصرف روزانه ۱.۵ میلیون تن آب است که با توجه به بحران آب در دشت مشهد، این اقدام منطقی نیست.
او با اشاره به ماده ۱۸ قانون هوای پاک که بر مبنای آن وزارت نفت موظف است سوخت مصرفی کشور را مطابق استاندارد ملی تولید و عرضه کند، این پرسش را مطرح میکند که چرا محیطزیست کشور این مسئله را از وزارت نفت مطالبه نمیکند؟
غفورینژاد با بیان اینکه بر اساس سیاهه آلودگی هوای مشهد، مجموع نیروگاههای شهر یعنی توس، فردوسی، مشهد و شریعتی فقط ۱۹ درصد در آلایندگی هوای شهر سهم دارند، تصریح میکند: مازوتسوزی بر خلاف میل باطنی ماست، اما از نهادهای بالادستی چند نامه دریافت کردهایم که به هر شکل ممکن حتی با مازوتسوزی، برق تولید کنیم.
او با اشاره به ماده ۱۵ قانون هوای پاک، میگوید: ما سهم خودمان را فراموش نکردهایم. بر اساس این ماده، واحدهای صنعتی جدید باید ۱۰ درصد فضای سبز داشته باشند که نیروگاه توس ۲۵ درصد فضای سبز دارد و نگهداری آن هزینههای میلیاردی برای نیروگاه دارد.