تامین خودرو ویژه جانبازان در اولویت تخصیص ارز قرار دارد (۹ تیر ۱۴۰۴) پیش بینی قیمت طلا و دلار (سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۴) برقراری ۲ پرواز فوق‌العاده هما در مسیر مشهد به دبی و برعکس پیش بینی بورس (سه شنبه ۱۰ تیر ۱۴۰۴) | ریزش ادامه دارد؟ اقدام نمادین وزیر نیرو برای نصب پنل خورشیدی +فیلم واریز مرحله دوم تسهیلات قرض‌الحسنه بازنشستگان تأمین اجتماعی (۹ تیر ۱۴۰۴) افت شدید قیمت خودرو‌های خارجی و مونتاژی ادامه یافت (۹ تیر ۱۴۰۴) | تیگو ۸ پرومکس ۳.۵ میلیارد تومان بررسی قیمت امروز خودرو‌های داخلی (۹ تیر ۱۴۰۴) | تارا اتوماتیک کمتر از ۱.۲ میلیارد تومان شرایط فروش ۵ محصول کرمان‌موتور اعلام شد (تیر ۱۴۰۴) تدوین بسته ویژه حمایت از صنایع در ۵ بخش نیاز ۷۲ هزار مگاواتی مصرف کنونی شبکه برق کشور مصوبه واردات خودرو‌های لوکس با تعرفه ۱۹۰ درصد ابلاغ شد قیمت نهایی محصولات سایپا اعلام شد + جدول (۹ تیرماه ۱۴۰۴) مردم در صف انتظار وام بانکی، تسهیلات در انتظار بودجه سرخ‌پوشی بورس برای سومین روز متوالی | شاخص در سه روز اخیر ۷ درصد ریزش کرد (۹ تیر ۱۴۰۴) بازگشت وجوه بلیت پرواز‌های لغوشده به‌تدریج در حال انجام است قیمت جهانی نفت در بازار امروز (۹ تیرماه ۱۴۰۴) اعلام شد قیمت طلای جهانی در بازار امروز (۹ تیرماه ۱۴۰۴) اعلام شد | کاهش چشمگیر قیمت طلای جهانی وزیر نیرو: کسری سوخت نیروگاه‌های برق در سال گذشته بر اثر اقدامات رژیم صهیونیستی بود قیمت دلار جهانی در بازار امروز (۹ تیرماه ۱۴۰۴) اعلام شد | دلار سقوط کرد خبری جدید از واریز مرحله دوم سود سهام عدالت سال مالی ۱۴۰۲ قیمت امروز دلار، طلا، سکه و ارز دیجیتال (۹ تیر ۱۴۰۴) | جهش دلار به کانال ۸۹ هزار تومان قیمت طلا در مشهد در مدار رشد (۹ تیر ۱۴۰۴) قیمت جدید کارخانه‌ای محصولات ایران خودرو ویژه تیر ۱۴۰۴ اعلام شد از بازار خودرو چه خبر؟ | جنگ ۱۲ روزه رکود بازار خودرو را عمیق‌تر کرد دلیل ریزش بورس پس از آتش بس چه بود؟ شرایط و نحوه بخشودگی ۱۰۰ درصدی جرائم مالیات بر ارزش افزوده اعلام شد قیمت امروز میوه و صیفی‌جات اعلام شد (۹ تیر ۱۴۰۴) | تیل آتشی به بازار مشهد آمد
سرخط خبرها

حصارکشی یا آزادسازی اقتصاد؟

  • کد خبر: ۱۵۶۵۶
  • ۰۳ بهمن ۱۳۹۸ - ۱۲:۰۴
حصارکشی یا آزادسازی اقتصاد؟
رضا کربلائی کارشناس مسائل اقتصادی
ایران هم‌اکنون دارای ۸ منطقه آزاد تجاری شامل کیش، چابهار، قشم، اروند، ماکو، انزلی، ارس و فرودگاه امام خمینی (ره) و همچنین ۳۰ منطقه ویژه اقتصادی است. درحالی که هنوز درباره کارایی و اثربخشی سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی در این مناطق نسبت به سرمایه‌گذاری در سرزمین اصلی محل مناقشه جدی است، نمایندگان مجلس در ماه‌های پایانی فعالیت دوره فعلی مجلس به مصوبه‌ای رأی داده‌اند که بر اساس آن ۸ منطقه آزاد تجاری صنعتی و ۱۳ منطقه ویژه اقتصادی ایجاد خواهد شد و حتی صحبت از ایجاد ۹۰ منطقه ویژه اقتصادی مطرح است.
 
این لایحه ۲۳ تیرماه ۱۳۹۵ از سوی دولت تقدیم مجلس شده و در واپسین روز‌های فعالیت دوره کنونی قانون‌گذاری به تصویب رسیده و همچنان از سوی شورای نگهبان با مغایرت‌های جدی مواجه شده است و به نظر می‌رسد گذشته از مغایرت‌های جدی مصوبه مجلس با قانون برنامه ششم توسعه و برخی مفاد قانون اساسی، این نکته مهم است که نتیجه سیاست تکثرگرایی حداکثری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی چه دستاوردی برای اقتصاد ایران دارد و آیا این سیاست به رشد اقتصادی، رونق تولید صادراتی، ایجاد اشتغال پایدار و اهداف موردنظر دولت خواهد انجامید یا خیر؟
 
تجربه مناطق آزاد تجاری و صنعتی موجود کشور نشان می‌دهد که دست‌کم بخش زیادی از اهداف قانون‌گذاران و دولت‌ها برای تبدیل این مناطق به سکوی صادراتی و رشد اقتصادی از کانال ارزش‌افزوده در رشته‌های هدف‌گذاری‌شده محقق نشده است و بعید به نظر می‌رسد که با افزایش تعداد کمّی این مناطق هم اتفاق خاصی در سپهر اقتصادی ایران رخ دهد، مگر اینکه یک محل درآمدی کوتاه‌مدت از محل فروش زمین و نظایر آن عاید دولت شود، درحالی‌که به منابع درآمدی پایدار دولت از محل مالیات‌ستانی آسیب می‌رساند.
 
حلقه گم‌شده سیاست‌گذاری اقتصادی در ایران را نباید در گسترش کمّی و بدون ملاحظات اقتصادی و فنی مناطق آزاد تجاری و صنعتی جست‌وجو کرد و مصوبه مجلس درنهایت به‌منزله سوراخ کردن محیط اقتصادی کشور به‌جای آزادسازی و رقابتی‌تر شدن فضای اقتصادی خواهد بود. مشکل اینجاست که به دلیل موانع پرشمار بر سر کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری فعالان اقتصادی در محیط اقتصادی کشور، سیاست‌گذاری به سمت ایجاد مناطق آزاد تجاری و ویژه صنعتی برای بهره‌مندی از مزایای قانونی نظیر معافیت‌های مالیاتی و مشوق‌های مالی و بانکی تغییر جهت داده است و هم دولت‌ها و هم مجالس گذشته و حاضر به‌جای درک صحیح از مشکلات ساختاری اقتصادی در سرزمین اصلی، به دنبال ایجاد مناطق حصارکشی‌شده با عنوان‌ها و اهداف مختلف سوق پیدا کرده‌اند و تصورشان این است که از این کانال می‌توانند به اقتصاد کشور کمک کنند.
 
افزون بر اینکه انگیزه بسیاری از نمایندگان مدافع ایجاد مناطق اقتصادی برخاسته از انگیزه‌های بخشی و منطقه‌ای بدون در نظر گرفتن محدودیت‌های منابع و کمبود شدید زیرساخت‌هاست و به نظر می‌رسد تصمیم اخیر مجلس بیشتر منعکس‌کننده انگیزه‌های سیاسی و انتخاباتی باشد، غافل از اینکه سوراخ کردن محیط کلان فعالیت‌های اقتصادی و تقسیم آن به سرزمین اصلی و مناطق آزاد و ویژه حتی خطر دوزیستی شهروندان را تشدید می‌کند که نتیجه این دوزیستی، ایجاد شائبه ناعدالتی، بحران هویتی و فرهنگی و نارضایتی‌های بعدی خواهد بود.
 
پیشنهاد می‌شود هم مجلس و هم دولت و البته قوه‌قضائیه به‌جای دل بستن به ایجاد فضای گلخانه‌ای اقتصادی با ایجاد مناطق یادشده در مسیر آزادسازی اقتصادی، رفع انحصار، بهبود محیط کسب‌وکار، تقویت امنیت سرمایه‌گذاری بر اساس یک افق بلندمدت گام بردارند تا انگیزه فعالیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری در سرزمین اصلی افزایش یابد و از سوی دیگر کیفیت و جهت‌گیری رویکرد اقتصادی مناطق آزاد و ویژه دبازنگری شود. در غیر این صورت شاهد اتلاف منابع و دور شدن از اهداف کلان و پرداختن به حاشیه‌ها در اقتصاد کشور خواهیم بود و چند سال بعد عوارض این تصمیم اشتباه نمایان خواهد شد.  
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->