میوه‌های تنظیم بازار و تجربه تلخی که امیدواریم تکرار نشود

به گزارش شهرآرانیوز، سال‌های متمادی است که در آستانه فرا رسیدن نوروز و به جهت جلوگیری از احتکار و گران‌فروشی میوه‌جات در ایام تعطیل نخست سال، مقرر می‌شود در قالب طرح تنظیم بازار، برخی از اقلام میوه که بیشتر مورد اقبال عمومی قرار می‌گیرد، پیش از فرا رسیدن نوروز، در سردخانه‌های مراکز استان‌ها و شهرستان‌ها جمع‌آوری شود و در ایام نوروز که سوداگری برای فروش میوه به قیمت‌های بالاتر رواج بیشتری پبدا می‌کند، این میوه‌ها با ساز و کاری مشخص و در نقاط مختلف شهر، روانه بازار مصرف شود تا ضمن تامین نیاز مردم، در کاهش کاذب قیمت‌ها نیز نقش موثر ایفا کند.

اما با وجود آنکه به گفته محمد میری دیسفانی، معاون سازمان و مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشهد، از ۲۵ اسفند سال گذشته ۸۰۰ تن میوه با مشارکت اتحادیه صنف بارفروشان و سازمان تعاون روستایی تامین و در حال توزیع و عرضه با نرخ مصوب در بازار‌های منتخب سطح شهر است، اما گویا این میوه‌های تنظیم بازاری، آنگونه که انتظار می‌رفت نقشی در تنظیم بازار میوه عید نداشته و میوه‌های با کیفیت‌های متوسط به بالا، همچنان گران و خرید آن از عهده بسیاری از خانواده‌ها خارج است.

البته قطعا منظور از قیمت بالای میوه، عرضه سیب سبز خارجی با قیمت هر کیلو ۳۳۰ هزار تومان یا توت فرنگی با قیمت هر کیلو ۲۷۰ هزار تومان و اینگونه اقلام نیست. مقصود، همان سیب و پرتقال معمولی و متوسط است که پیش از ایام تعطیل سال، با قیمت‌های متوسط ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان برای هر کیلو سیب و ۱۲ تا ۱۸ هزار تومان برای هر کیلو پرتقال معین شده بود و با آغاز تعطیلات سال نو، قیمت هر کیلو سیب متوسط به بالا از قرار هر کیلو ۳۵ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان و هر کیلو پرتقال قابل مصرف و متوسط نیز از قرار هر کیلو ۲۱ هزار تومان تا ۴۵ هزار تومان رسیده است.

میوه در بازار قیمت مشخصی ندارد

اغلب مشتریان میوه‌فروشی‌ها معتقدند میوه در بازار قیمت ثابتی ندارد و قیمت آن با توجه به خواست میوه‌فروش و بدون وجود هیچ ساز و کار نظارتی معین می‌شود.
خاصه آنکه کیفیت میوه‌های موجود در مغازه‌ها نیز چندان تعریفی ندارد و در مقایسه با میوه‌های روز‌های نخست سال، میوه از کیفیت به مراتب پایین‌تری برخوردار است.
برای مثال در مغازه‌ای که روز چهارم فروردین هر کیلو موز ۷۰ هزار تومان بود، همان موز و شاید با کیفیتی پایین‌تر، روز ۶ فروردین با قیمت هر کیلو ۸۵ هزار تومان عرضه شد. در مورد سایر میوه‌های موجود در بازار نیز شرایط مشابهی وجود دارد.

نظارت‌ها بر بازار میوه کافی نیست

با وجود آنکه مدیر جهاد کشاورزی شهرستان مشهد در بخش‌های مختلف مصاحبه خود گفته رضایت زائران و مردم از بازار و خدمات دریافتی امسال بیشتر شده است و اقدامات مهمی در تنظیم بازار شامل تهیه، تولید، توزیع مناسب و حلقه آخر نظارت و رسیدگی به تخلفات امسال محقق شد و کارشناسان جهاد کشاورزی روزانه در قالب ۲۵ تیم ۲ نفره نسبت به استقرار در پایگاه‌های نظارت و بازرسی اطراف حرم مطهر رضوی با هدف تشدید نظارت و انجام نظارت‌های میدانی در سطح بازار انجام وظیفه دارند، اما یا اینگونه است که نظارت‌ها در نقاط زائرخیز اطراف حرم مطهر متمرکز شده و یا اینکه کیفیت نظارت‌ها به گونه‌ای نبوده است که بتواند توقعات مردم را برآورده سازد. نتیجه آن نیز همین وضعیتی است که در بازار میوه مشاهده می‌شود.

تکرار تجربه «زدن چوب حراج به میوه‌های تنظیم بازاری»

به نظر می‌رسد اگر عرضه میوه‌های تنظیم بازاری به همین منوال پیدا کند، تجربه تلخ «زدن چوب حراج به میوه‌های تنظیم بازاری» بار دیگر تکرار خواهد شد. آنگونه که خبرگزاری فارس در ۱۷ اردیبهشت سال گذشته گزارش داد، در سال گذشته به ۱۲ هزار و ۲۵۰ تن میوه تنظیم بازار در سطح کشور چوب حراج زده شد که سهم استان خراسان رضوی در این میان ۱۴۳۳ تن میوه شامل ۳۹۵ تن سیب و ۱۰۳۸ تن پرتقال بود. میوه‌هایی که پیش از فرا رسیدن نوروز ۱۴۰۱ در چهار سردخانه استان انبار شد و قرار بود به عنوان میوه تنظیم بازار نقش‌آفرین باشد؛ در حالی که در پایان فروردین ماه و با آگهی مزایده سازمان تعاون روستایی به عنوان مسئول تهیه و توزیع این میوه به حراج گذاشته شد و آخر کار هم مشخص نشد که این مزایده، چه نتیجه‌ای داشت و این حجم قابل توجه میوه برای چه کاری به مصرف رسید.

ضرورت ورود دستگاه‌های نظارتی به موضوع میوه‌های تنظیم بازار

به نظر می‌رسد سازمان‌های جهاد کشاورزی استان و تعاون روستایی که به عنوان متولیان تهیه و توزیع میوه‌های تنظیم بازار مشخص شده‌اند، از عهده تنظیم و نظارت بر بازار میوه تنظیم بازار برنیامده‌اند و، چون نظارت هم از درون خود این سازمان‌ها صورت می‌گیرد، در مورد سرنوشت میوه‌های تنظیم بازار نیز به درستی پاسخگو نبوده‌اند؛ لذا ضروری است دستگاه‌های نظارتی بالادستی و از جمله دستگاه قضایی با ورود به موقع به موضوع میوه‌های تنظیم بازاری که به یک کلاف سردرگم مبدل شده است، سر و سامانی بدهند تا مانع از سودجویی بیش از پیش سوداگران و متضرر شدن قشر متوسط مردم به عنوان نقطه هدف و مصرف‌کنندگان این میوه‌ها شوند.