گفتگو با حجت‌الاسلام ماندگاری درباره شأن و منزلت دختران از منظر دین اسلام | در محضر بانوی کرامت
برخلاف افرادی که تلاش می‌کنند به بهانه‌های واهی و توخالی، ذهن و فکر دختران را معطوف اوهام کرده، از حقیقت آفرینش و مقصد کمالی‌شان دور کنند، این اسلام است که از ابتدای ظهور تا امروز دختر را ریحانه دانسته و برای حفظ این گل زیبا و خوش‌بو، نسخه‌های فرازمانی و فرامکانی تجویز کرده است.
آمنه مستقیمی | شهرآرانیوز؛ به‌مناسبت فرارسیدن سالروز ولادت حضرت فاطمه‌معصومه (س) و روز دختر در گفتگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدمهدی ماندگاری، استاد حوزه علمیه، کارشناس و خطیب مذهبی، درباره جایگاه دختر در اسلام گفتگو کرده‌ایم که در ادامه دنبال می‌کنید.
رفتار پیامبر (ص) با فرزند دختر
رفتار پیامبر اکرم (ص) با دختران همچون رفتار باغبان با یک گل است. از حضرت رسول (ص) نقل شده است که:
«اَلمَراَةُ رَیحانَه وَ لَیسَت بِقَهرَمانَه؛ یعنی زن و دختر همانند گل هستند و گل‌گونه باید با آن‌ها رفتار کرد».
رفتاری نرم، بامحبت، باکرامت و باشخصیت نه رفتاری سخت و خشن و به‌دور از مهر و محبت. در آموزه‌های دینی، مهرورزی به دختر بر اصولی استوار است که عبارتند از: اصل حفظ کرامت و شخصیت دختر، اصل حفظ حیا و عفت و اصل تقویت لیاقت در زمینه همسرداری، تربیت فرزند و مدیریت خانه تا دختران آماده پذیرش این نقش‌ها شوند.
دختر، با محبت لوس نمی‌شود
دین اسلام و آموزه‌های مکتبی ما درباره زن، چهار تعبیر دارد که اگر درست فهم شود، تکلیفمان را در مقابل زن و دختر درمی‌یابیم؛ وگرنه این جامعه حساس را با دستان خود دچار تباهی می‌کنیم.
تعبیر نخستی که پیامبر گرامی اسلام (ص) برای زن و دختر به‌کار برده‌اند، «ریحانه» است؛ یعنی زن همچون گل و روح او لطیف است. اگر مردان ما این تعبیر را بدانند و فهم کنند، با دختران و زنان خود خشونت و تندی نمی‌کنند و بی‌ادبی و سختی روانمی‌دارند. همان‌طور که بهترین جای خانه را برای گل درنظر می‌گیریم و اگر به آن رسیدگی نکنیم، آسیب می‌بیند و از بین می‌رود، دختران و زنان نیز بدون محبت و نرمی، لطمه خواهند دید؛ دختر با نرمی و محبت، لوس نمی‌شود.
تعبیر دومی که آموزه‌های دینی برای زن و دختر به‌کار می‌برند، «جسم ظریف» است؛ یعنی نباید کار‌های سخت و سنگین به آن‌ها واگذار شود؛ به همین دلیل هم زن واجب‌النفقه نیست (یعنی نفقه دیگران برگردن وی نیست) و مسئولیت اقتصادی خانه بر دوش مردان است. پیامبر (ص) وقتی خطبه عقد امیرالمؤمنین (ع) و حضرت زهرا (س) را خواندند، به دخترشان فرمودند: «از پاشنه در خانه به داخل، مسئولیت‌ها با توست و از پاشنه خانه به بیرون با علی (ع)».
سومین تعبیر آموزه‌های دینی درباره دختران و زنان، «برخورداری از باطن نجیب» است، چنان‌که در همه دنیا زن به‌طور باطنی و فطری حیا دارد و به پوشیدگی علاقه‌مند است و درنهایت آموزه‌های دینی برای دختران و زنان تعبیر «شخصیت شریف» را به‌کار می‌برند؛ شخصیتی که محبت و احترام را می‌طلبد و بدون این محبت و احترام، پژمرده و افسرده می‌شود.
با وجود داشتن چنین نسخه و راهنمایی، ما در دنیای امروز دچار افراط و تفریط هستیم. عده‌ای، زن و دختر را همچون عصر جاهلیت، اسیر، حقیر و کوچک می‌کنند و عده‌ای دیگر همچون غربی‌ها چنان جنس زن و دختر را آزاد گذاشته‌اند که در معرض انواع سوءاستفاده‌ها قرار می‌گیرند، این درحالی است که اسلام هم با افراط هم با تفریط مخالف است، هم تحقیر دختر را برنمی‌تابد و هم آزادی بی‌قیدو‌شرط او را که در معرض سوءاستفاده قرارش می‌دهد، نکوهش و رد می‌کند.
برای تربیت دختر وقت بگذاریم
باید حیا و عفت را با امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر درمیان دختران رواج دهیم و نهادینه کنیم. زمانی در یکی از حرم‌های مطهر به دخترخانمی گفتم: «دختر خوبم! آیا اگر یک خدا داشته باشی، بهتر است یا صد خدا؟» پاسخ داد: «یک خدا.» گفتم: «پس چرا زیبایی‌های خودت را برای صد خدا آشکار می‌کنی؟» تا آموزش‌ها و رسانه‌های ما به‌سمت نهادینه کردن اصولی و درست این مسائل نروند، مشکلاتی که درباره حیا و عفاف داریم، حل نمی‌شود. باید برای تربیت دختران، وقت گذاشت و حلقه‌های معرفت تشکیل داد.
تلاش و برنامه‌ریزی دشمن با شعار آزادی برای رواج بی‌حیایی و بی‌عفتی و بی‌غیرتی و درنتیجه، ناکارآمد کردن ظرفیت‌های دخترانه، برای آن است که زندگی و فضای خانوادگی ناآرام شود. زن مایه آرامش است و اگر این مایه و مبنا گرفته شود، خانواده متلاشی می‌شود؛ به همین دلیل زنان و دختران ما آماج حملات قرار گرفته‌اند و دشمنان می‌کوشند حیا و حجاب را از آن‌ها بگیرند، اما رعایت اصول تربیتی که طهارت دوران جوانی، طهارت انتخاب همسر، طهارت و پرهیز از گناه در امر ازدواج به‌عنوان خشت نخست ورود به محیط خانه، رعایت لقمه، ارتباط مستمر با مسجد و قرآن و روحانیت جزو آن‌هاست، می‌تواند این قشر حساس و اثرگذار بر آینده جامعه را مصون بدارد و به ایفای نقش کمالی‌شان کمک کند.
بهترین دختر دنیا
حضرت فاطمه‌معصومه (س) بانوی کرامت، به‌عنوان دختر، خواهر و عمه امام معصوم، الگویی بی‌نظیر در ارزش‌ها و فضایل اخلاقی به‌ویژه در حوزه کرامت هستند. امام‌جواد (ع) فرمودند: «هر فردی عمه‌ام را در قم زیارت کند، بهشت بر او واجب می‌شود» با این تعبیر و تصریح امام‌معصوم (ع)، معلوم می‌شود که آن وجود نازنین نه‌تن‌ها برکات بی‌مثال بلکه جایگاهی منحصربه‌فرد نزد خدای متعال دارند؛ چنان‌که در زیارت ایشان می‌خوانیم: «یا فَاطِمَه اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّه».
اگرچه زیارت جامعه‌کبیره از زبان مبارک امام‌هادی (ع) و برای ائمه معصوم انشا شده است، برخی بزرگان آن را برای کریمه اهل‌بیت (س) نیز می‌خواندند؛ این یعنی برای بانوی کرامت، جایگاهی هم‌شأن معصومان قائل شده‌اند و ایشان را تابع آن حضرات می‌دانستند. امید است که زیارت بامعرفت بی‌بی (س) نصیب همه ما بشود!
اگرچه حضرت فاطمه‌معصومه (س) همسر و مادر نشدند، هم در جایگاه فرزندی برای پدر و مادر و هم در مقام خواهری برای برادرشان، حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع)، خوش درخشیدند و در همراهی سنگ‌تمام گذاشتند؛ دختر به قدری می‌تواند برای پدرآرامش‌بخش باشد که حد و اندازه ندارد؛ چنان‌که حضرت معصومه (س) برای موسی‌بن‌جعفر (ع) این‌چنین بودند و آن حضرت درباره دخترشان فرمودند: «فَدا‌ها أبوها». دختر حتی می‌تواند نقش مادری برای پدر ایفا کند و رافع خستگی‌های او باشد، چنان‌که حضرت معصومه (س) چنین بودند. اگر دختر‌های ما همین‌ها را از بانوی کرامت (س) الگو بگیرند و رعایت کنند، بسیاری از مشکلات خانوادگی حل می‌شود. دختران با محبت و مسئولیت‌هایشان معنی پیدا می‌کنند.
کار دیگری که حضرت معصومه (س) به‌عنوان یک دختر انجام دادند، خواهری تام‌وتمام برای امام‌رضا (ع) بود؛ همفکری، همدلی و همراهی، نقشی است که یک دختر می‌تواند برای برادر خود ایفا کند و حضرت فاطمه‌معصومه (س) در همه عمر مبارک خود با برادر خودشان، همدل، همراه و همفکر بودند. اگر دختران ما در این‌باره هم به بی‌بی (س) نظر داشته باشند و الگو بگیرند و با برادر خود همدل و همراه باشند، دیگر دختر و پسری سراغ رابطه حرام نمی‌رود و برای یافتن همدم و همراه، به فکر گناه و این‌گونه رابطه‌ها نمی‌افتد. دختران ما برای دخترانگی مؤثر، زندگانی بهترین دختر دنیا را پیش چشم دارند و خوب است از ایشان الگو بگیرند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
