سرخط خبرها

 چگونه شاهنامه را به کودکان و نوجوانان بشناسانیم؟

  • کد خبر: ۱۶۷۴
  • ۲۰ تير ۱۳۹۸ - ۰۹:۰۴
 چگونه شاهنامه را به کودکان و نوجوانان بشناسانیم؟
نهضت قریشی‌نژاد رئیس هیئت مدیره انجمن دوستداران ادبیات کودک

شاید درک قصه‌های شاهنامه برای سنین کودکی و نوجوانی کمی سخت به نظر آید. اما راه‌هایی برای فهم روایات و قصه‌های شاهنامه وجود دارد که به والدین و معلمان کودکان، توصیه می‌شود.
بهتر است آشنایی کودکان و نوجوانان با شاهنامه با قصه‌گویی آغاز شود. باید بازنویسی‌هایی از شاهنامه را انتخاب کنیم و در اختیار کودکان و نوجوانان قرار دهیم که ریزه‌کاری‌های داستان‌های شاهنامه را بهتر منتقل کند و نثر روان و ساده‌ای داشته باشد. آن‌هایی که لحن حماسی و طنین کلام منظوم شاهنامه را دارند و واژگان و ترکیب‌ها به گونه‌ای در نثر آمده‌اند که توان روخوانی شاهنامه را تقویت می‌کنند، مناسب‌ترند.
در آشناکردن کودکان و نوجوانان با شاهنامه، هدف را قصه‌گویی و شادی و لذت قرار دهید و بر جنبه داستانی متن تأکید کنید و درک مفاهیم را برعهده مخاطب بگذارید. در هر 3بخش شاهنامه (کهن، میانی و تاریخی) به‌ویژه در بخش کهن که اساطیری است، گفت‌وگو و برنامه  آموزشی، کارایی چندانی ندارد و موجب فروکش‌کردن شور و شوق ناشی از شنیدن داستان‌ها و کاهش لذت می‌شود.
در گزینش داستان‌ها محدودیتی برای گروه سنی مختلف نیست، اما اگر مخاطبان شما آشنایی با شاهنامه را تازه آغاز کرده‌اند، روایت‌های کوتاه، ساده و قابل فهم را پیش از داستان‌های بلندتر آغاز کنید. برای نمونه با داستان‌های «پیدایش آتش»، «جنگ سیامک با دیوان»، «فرانک»، «هفت خان رستم» و... شروع کنید و بعد داستان‌های کاوه آهنگر، زال و رودابه، سیاوش، رستم و اسفندیار و... را بگویید.
در ترویج داستان‌های شاهنامه نباید شتاب‌زده عمل کرد، بهتر است بدون شلوغ کردن ذهن مخاطبان، فرصت دهیم از داستان‌ها شگفت‌زده شده و لذت ببرند، به شوق بیایند و با داستان بازی کنند. برای مثال، کودکان چوبی را به‌عنوان اسب برگزینند، خودشان را هوشنگ شاه بپندارند، بتازند و تیراندازی کنند. این گرایش به تجربه در نوجوانان هم دیده شده‌است و باید به آن امکان بروز داد.
«صندلی داغ» تجربه خوبی است. سام را با ماسک روی صندلی می‌نشانیم و درباره کارهایش از او می‌پرسیم. چرا فرزندت را در کوه گذاشتی؟ یا زال: وقتی پدرت را برای اولین‌بار دیدی چه احساسی داشتی؟ زبان او را می‌دانستی؟ و اگر این نوجوان از 11سالگی به بعد به خواندن شاهنامه علاقه نشان داد، لطافت‌ها و عشق‌ها را در داستان برجسته کنید. عشق به ایران، مردم، نیکی و صلح.
اجرای نمایش خلاقانه و تهیه دیوارنگاره، نقاشی و کلاژ از صحنه‌های داستان یا فضاسازی و مجسمه‌سازی از شخصیت‌ها با گل سفال، برای کودکان و نوجوانان بسیار جالب است. در این کارگاه‌ها باید از گواش، رنگ، روغن و پاستل استفاده کرد، چون برای کودکان امکان خلاقیت بیشتری را فراهم می‌کند. همچنین برگزاری جشنواره یا بالماسکه  قصه‌های شاهنامه در مهدکودک‌ها، دبستان‌ها و دبیرستان‌ها و اجرای برنامه‌های نقالی، نمایش و... از سوی دانش‌آموزان می‌تواند خاطرات خوشی در ذهن آن‌ها به جای بگذارد و انگیزه غواصی بیشتر در این کتاب‌ها را که همچون دریاست، به وجود آورد.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->