به گزارش شهرآرانیوز، از بهمن ماه سال گذشته سلسله گزارشهایی با محوریت جوانی جمعیت در همین صفحه منتشر شده است. در گزارشی، پدران و مادران از کم وکیف مشوقهای فرزند آوری سخن گفتند. در گزارش دیگری زوجهای نابارور از وعدههای مسئولان که گاه پوشالی بود، گله کردند و.... در این سلسله گزارشها با انبوهی از سؤالهای بی جواب روبه رو شدیم که برای پاسخهای آنها بعد از کلی پیگیری سرانجام با امیرحسین بانکی پور، رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، ارتباط گرفتیم و در یکی از سفرهای کاری اش به مشهد با او گفتگو کردیم. سونامی پیری جمعیت بحرانی است که در سالهای آینده ممکن است اتفاق بیفتد، اما به دلیل ملموس نبودن، اهمیتش نادیده گرفته شده است.
اگر درک درستی از این بحران نداشته باشیم، آسیبهای جبران ناپذیری در بسیاری از ابعاد جامعه رقم خواهد خورد. ۲۴ مهر ۱۴۰۰ بود که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی تصویب شد تا تدبیری اندیشیده شود؛ قانونی که با طرحها و برنامههای تشویقی و حمایتی قرار بود مشکلات و موانع موجود در مسیر جوانی جمعیت را از سر راه بردارد، اما با همراهی نکردن برخی دستگاههای دولتی، به نظر میرسد تا اجرای همه جانبه آن هنوز فاصله زیادی وجود دارد.
تاکنون رهبر معظم انقلاب درباره هیچ قانون و سیاستی تعبیر قانون و سیاست حیاتی را به کار نبرده اند، درحالی که درباره قانون جوانی جمعیت هر دو تعبیر را به کار برده اند. ما باید این حیاتی بودن را درک کنیم. اصلیترین مانع قانون جوانی جمعیت این است که مسئولان، مدیران و نخبگان رسانهها با وجود اینکه افزایش جمعیت را پدیده مثبتی میدانند، متوجه این بحران نیستند که ممکن است در آینده نه چندان دور اتفاق بیفتد. بحرانهای دیگر وقتی رخ میدهد، میتوان کاری کرد، اما اگر بحران پیری اتفاق بیفتد، تا ۱۵۰ سال بعد نمیتوان از آن نجات پیدا کرد.
برای این جلوگیری فقط پنج سال فرصت داریم و بهترین راه پیشگیری است. اگر در این پنج سال طبق فرمایش رهبر معظم انقلاب به نرخ باروری ۲.۵ نرسیم، بی شک در سیاه چاله پیری جمعیت میافتیم. این نرخ ۲.۵ مسئله مهمی است. در سالهای گذشته نرخ باروری مان کاهشی بوده است. حالا نه تنها نباید بگذاریم کمتر شود، بلکه باید به نرخ ۲.۵ هم برسیم. کار خیلی بزرگی است و باید این را بفهمیم که چه بحران سختی در پیش داریم.
علت اصلی برمی گردد به سازمان برنامه وبودجه. متأسفانه این سازمان پارسال هیچ کدام از بودجههای قانون جوانی جمعیت را پرداخت نکرد. البته با پیگیریهای انجام شده، مسئولان این سازمان تغییر کرده اند و امیدوارم مدیریت جدید دیگر مقهور کارشناسان قدیمی که مخالف قانون جوانی جمعیت بودند، نشود و با دید باز به موضوع نگاه کند. بااین حال، رؤسای سه قوه به اهمیت موضوع بارها تأکید کرده اند. رهبر معظم انقلاب بیش از پنجاه بار از این بحران یاد کرده اند. بدنه دولت با ما همراه است. درست است که آن نگاه بحرانی را ندارند، اما آماده هستند که وظایف را انجام بدهند.
با این اوضاع و با همه سختی ها، تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار مادر خودرو دریافت کرده اند. تفاوت قیمت این خودروها بین ۲۰۰ میلیون تا بیش از یک میلیارد تومان بوده است. ۸۲۰ هزار نفر نیز وام تسهیلات فرزندآوری دریافت کرده اند. از تسهیلات ازدواج یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در این دو سال استفاده کرده اند. این تسهیلات اکنون بین ۱۸۰ میلیون تا ۲۱۰ میلیون تومان شده و نسبت به دو سال گذشته هفت برابر افزایش یافته است. آن موانعی را هم که مطرح بود، مانند کسانی که مشکل ضامن داشتند، برطرف کردیم. گفتیم از همان سهام عدالت یا یارانه شان به عنوان ضمانت استفاده کنند. چندین سال است که نیروهای مسلح معافیت سربازی را به هیچ وجه نمیپذیرند، اما موافقت کرده اند کسانی که دارای سه فرزند و چهل ساله هستند، معاف شوند.
در مرحله اول سازمان برنامه وبودجه که به آن اشاره کردیم. سایر دستگاهها همراهی میکنند، اما برای کاری با این اهمیت، کافی نیست. ما در زمینه فرهنگ سازی ضعیف عمل کرده ایم. صداوسیما به تازگی خوب کار میکند، اما در گذشته توجه ویژهای به این موضوع نداشت. وزارت ارشاد نقشهایی را که باید بازی میکرد، بازی نکرد. شهرداریها هم درزمینه اکرانهای شهری و تبلیغ فرزندآوری قوی عمل نکردند. ادارهها خیلی خوب کار نکردند. خود روزنامهها به مناسبت هفته جمعیت مطلب زدند، اما روزنامههای ضدجمعیت برخلاف فرزندآوری مطلب میزنند.
طبق قانون، ۹۰ درصد هزینههای بخش دولتی را بیمه باید بپردازد. بعضی از اقلام هم در بیمه تعریف نشده است. ما این موارد را حساب کردیم. با این موارد، بازهم ۷۵ درصد را بیمه میپردازد. در بخش خصوصی ۵۰ درصد را بیمه میپردازد. برای هزینههای مرتبط با ناباروری هم پیگیری کردیم و اقلامی را که جزو بیمه نبوده است، توانستیم زیرپوشش بیمه قرار بدهیم. البته برخی اقلام باقی مانده است. درباره هزینههای مرتبط با بارداری هم طبق قانون، خانمهایی که باردار هستند، بخش زیادی از هزینه هایشان را بیمه قبول میکند. افرادی هم که بیمه نیستند، میتوانند بیمه شوند و خدمات دریافت کنند.
هر صحبتی با مردم داشته باشیم، مسئله اقتصاد را مطرح میکنند؛ چون ملموس است. ولی در واقعیت که آمارها را بررسی میکنیم، این گونه نیست. مثلا در بالاشهر نرخ باروری شان کمتر از پایین شهر است. نرخ باروری شهرهای مرفه ما کمتر از شهرهای غیرمرفه است. نمیگوییم اقتصاد اثر ندارد، ولی این نیست که با حل مشکل اقتصادی، مشکل فرزندآوری حل شود. ما وظیفه داریم مشکل اقتصادی را حل کنیم، ولی وظیفه داریم جلو بحرانهای سخت تری را بگیریم که تبعات نرخ کم فرزندآوری در جامعه است.
فرزندان سرمایههای آینده جامعه هستند. فرزندان چرخ اقتصاد آینده را باید بچرخانند. در بحران کرونا تصمیم میگرفتیم که کار اصناف تعطیل شود. میدانستیم مشکل اقتصادی ایجاد میکند، اما صدمات جانی را باید مدیریت میکردیم. درباره این مسئله نیز همین طور باید عمل کنیم.