شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ در گزارش پیش رو به سراغ کارگردانهای سه اثر «یه جور دیگه یعنی همین»، «پیرمرد بالدار» و «اوایل کوچه هشت متری» رفته ایم که به ترتیب در ساعات ۱۸:۳۰، ۲۰ و ۲۰:۲۰ در تماشاخانههای استاد حسین نوری، پردیس اردیبهشت و پردیس تئاتر مستقل درحال اجرا هستند.
نمایش موزیکال «یه جور دیگه یعنی هـــمیـــن» به کـــارگـــردانـــی امیر احسان امیرپور، از ۱۳ مهر در تماشاخانه استاد نوری حوزه هنری خراسان رضوی روی صحنه رفته است؛ نمایشی در فضای نمایشهای اصیل و سنتی ایرانی که گروه بازیگرانش را حسین شجـــاعی، امـــیـــر احـــســـان امیرپور، نیمــــــا پـــســـندیـــده، مهـــرآنا عبداللهیان، امیرمحمد سرداریان، نجمه موحد، یزدان منیریان، سارینا کامیاب، سورنا وطن پرست و مهدیه قربانی تشکیل میدهند. این اثر به داستان مرشدی میپردازد که به دنبال پیدا کردن بازیگری برای ایفای نقش سیاه است، اما از آنجایی که هیچ کس در جامعه امروز این نقش را قبول نمیکند، مرشد به سیاره دیگری میرود و یک فرد فضایی را برای ایفای نقش سیاه با خود به زمین میآورد. در این ماجرا موقعیتهای طنز و کمیکی هم ایجاد میشود که مخصوص نمایشیهای سنتی و ایرانی است.
امیرپور با بیان اینکه نمایش «یه جور دیگه یعنی همین» از نوشتههای هوشنگ جاوید، پژوهشگر خراسانی، است، یادآور میشود: نمایشهای ایرانی با محوریت سیاه بازی، فضایی کمدی و موزیکال، اما انتقادی دارند. در نمایش ما هم انتقاداتی مطرح میشود، به طوری که میبینیم تماشاگر در لحظاتی از نمایش هم میخندد و هم غمگین میشود.
این هنرمند ادامه میدهد: ما در مرحله تولید به صورت تلفنی با استاد جاوید در ارتباط بودیم و از راهنمایی ایشان استفاده میکردیم.
او درباره انگیزه خود از اجرای این نمایش نیز توضیح میدهد: من به خاطر علاقه شخصیای که به نمایشهای سنتی ایران دارم، تا امروز هر کاری که در مقام کارگردانی انجام داده ام، در این زمینه بوده است. در نمایش «یه جور دیگه یعنی همین» هم به سراغ سیاه بازی رفتم که شاخهای از نمایشهای سنتی محسوب میشود.
این کارگردان خاطرنشان میکند: مرحله پیش تولید ما از فروردین و تمرین هایمان هم از ۱۵ تیر امسال شروع شد و درنهایت توانستیم در کمتر از دو ماه نمایش را برای اجرا آماده کنیم.
او درباره ارتباط نسل جدید با نمایشهای سنتی نیز میگوید: نسل جدید به دلیل نبود برنامه ریزی درست و متنهای باکیفیت، چندان تمایلی به نمایشهایی سنتی ندارند، اما ما رویکرد و نحوه اجرای متفاوتی را در نمایشمان درنظر گرفتیم که با استقبال تماشاگران همراه بود، به طوری که برخی شبها دو سئانس روی صحنه رفتیم.
امیرپور تأکید میکند: هنرمندان، به ویژه اساتید و پیشکسوتان، باید بکوشند و سینه به سینه نحوه اجرای نمایشهای سنتی را به نسل جدید منتقل کنند؛ اتفاقی که متأسفانه متوقف شده است. از سوی دیگر همان نمایشهای اندکی هم که در این زمینه اجرا شده، از کیفیت خوبی برخوردار نبوده است تا جوانها به اجرای نمایشهای سنتی ترغیب شوند.
او همچنین یادآور میشود: نمایشهای سنتی به دلیل نیاز به لباس، گریم، دکور و موسیقی ویژه، آثاری هزینه بر هستند، یعنی امکان ندارد برای تولید آنها کمتر از ۷۰ یا ۸۰ میلیون تومان هزینه شود؛ از این رو تولید نمایشهای سنتی کار دشواری است.
این کارگردان با تأکید بر اهمیت آموزش خاطرنشان میکند: در دانشگاه اگر رشتهای برای نمایشهای سیاه بازی و روحوضی تعریف شود، بدون شک این گونه نمایشی هم رونق پیدا میکند.
امیرپور درباره وضعیت این روزهای تئاتر مشهد نیز میگوید: خوشبختانه اوضاع تئاتر مشهد خوب است. تنها مشکلی که وجود دارد مسئله مالی و اقتصادی است که در گذشته هم اهالی تئاتر با آن دست وپنجه نرم میکردند.
او ادامه میدهد: اگر تئاتر حمایت شود، بدون شک رونق بیشتری پیدا میکند، اما متأسفانه الان فقط بخش خصوصی در مشهد از این رشته حمایت میکند. همچنین حمایتهای جانبی و اعتباری هم از گروههای تئاتر صورت نمیگیرد، برای مثال هیچ بنر تبلیغاتیای در شهر به تئاتر ما اختصاص داده نشده است.
نمایش «پیرمرد بال دار» به نویسندگی و کارگردانی شکیلا واحدی و تهیه کنندگی حامد یزدی این روزها درحال اجرا در پردیس تئاتر اردیبهشت است؛ نمایشی کمدی در فضای رئال جادویی که از حضور بازیگرانی، چون سجاد جعفریان، مهلا فلاح، محسن دهقان، یلدا برزگر، راحله مداح، شکیلا واحدی، محمد ایزدی، شایلان احمری، سید ایلیا قریشی، ملیکا اتحادی، ابوالفضل عرفانی و ریحانه معین بهره گرفته است. داستان این نمایش در شهر ماکاندا که همیشه بارانی است، روایت میشود و به خانوادهای فقیر میپردازد که پیرمردی بال دار در حیاط خانه شان ظاهر میشود و آنها فکر میکنند که پیرمرد، یک فرشته است.
شکیلا واحدی که دانشجوی دانشگاه سوره است، درباره تجربه اجرای نمایش «پیرمرد بال دار» بیان میکند: من شش سالی میشود که در عرصه بازیگری و گریم تئاتر فعالم و پیش ازاین یک کار دانشجویی را در تهران روی صحنه برده بودم، اما «پیرمرد بال دار» اولین تجربه کارگردانی و نویسندگی من در مشهد محسوب میشود.
او درباره اجرای این نمایش در مشهد نیز میگوید: من خیلی دوست داشتم متنی را که خودم نوشته ام به عنوان اولین کارم با دوستان مشهدی ام در این شهر روی صحنه ببرم تا با کمک و دلسوزی آنها اجرای بهتری داشته باشم، اما بعد از اتمام اجراهای مشهد، نمایش «پیرمرد بال دار» را با همین گروه در تهران روی صحنه میبرم.
واحدی که حدود ۹ ماه درگیر نوشتن متن نمایشنامه «پیرمرد بال دار» بوده است، یادآور میشود: این نمایشنامه اقتباسی از کتاب «پیرمرد فرتوت با بالهای بزرگ»، اثر گابریل گارسیا مارکز، است. در واقع من از داستان این کتاب ایده گرفتم و آن را با فضای کمیک و رئال جادویی تلفیق کردم.
این هنرمند ادامه میدهد: من اواخر تیر به مشهد آمدم تا تهیه کنندهای پیدا و بازیگرانم را انتخاب کنم. با طی شدن این مراحل حدود دو ماه به همراه گروه تمرین کردیم تا درنهایت کار برای اجرا در مهر آمده شد.
واحدی درباره نقطه عطف نمایش خود نیز میگوید: به نظرم ارتباط پیرمرد بال دار با دختر خانواده و اینکه زندگی این خانواده با حضور او زیرورو میشود، نقطه عطف نمایش است.
او با اشاره به استقبال خوب مخاطبان از نمایش «پیرمرد بال دار» بیان میکند: خوشبختانه بلیت فروشی در شبهای قبل خوب بوده است، اما امیدوارم با گستردهتر شدن تبلیغات و انتشار تیزر نمایش در شبهای بعد استقبال بیشتری از کار صورت بگیرد. همچنین امیدوارم نمایشمان برای حضور در جشنواره تئاتر خراسان رضوی پذیرفته شود و اتفاقات خوبی در ادامه برایش رخ دهد.
واحدی درباره چالشهایی که در روند تولید اثر با آنها روبه رو شده است، خاطرنشان میکند: ما در فرایند گرفتن مجوز کمی اذیت شدیم که آن هم به خاطر کار اولی بودن من بود.
کارگردان جوان که ترجیح میدهد متن خودش را روی صحنه ببرد، یادآور میشود: به نظرمن کارگردانان همیشه نباید به سراغ متنهای قدیمی و معروف بروند. آنها میتوانند به نویسندههای جدید و نوشته هایشان اعتماد کنند، چون این نویسندگان هم ایدههای خوبی دارند.
او ادامه میدهد: همچنین به نظر من اگر کارگردانهای نسل جدید تلاش کنند متنی را که خودشان خلق کرده اند روی صحنه ببرند، اتفاقات بهتری رخ میدهد؛ البته برای محقق شدن این اتفاق باید پیشکسوتهای تئاتر و سینما به آنها کمک کنند. برای مثال آقای یزدی که از بازیگران با سابقه تئاتر مشهد است، بعد از خواندن متن نمایش «پیرمرد بال دار»، تهیه کنندگی کار من را پذیرفت و از من حمایت کرد.
نمایش «اوایل کوچه هشت متری» به کارگـــردانـــی و نـــویســـنـــدگی میعاد فوقانی و با بازی حمید رجبی، سمـــیرا کرد، کـــوثـــر کـــیانی، سپیده عابدی، احمد رضا خاکساری، ریحانه تنومند و مهشید شایسته پور، از روز یکشنبه، ۲۳ مهر، در تماشاخانه استاد لطفی پردیس تئاتر مستقل روی صحنه رفته است.
این نمایش اجتماعی اولین تجربه کارگردانی فوقانی محسوب میشود و در ۷۲ دقیقه، ماجراهای اعضای یک خانواده مشهدی را روایت میکند که بعد از گذشت چهل روز از فوت پدرشان، تصمیم میگیرند خانه او را بفروشند، اما متوجه میشوند که پدرشان در زمان حیات خود، خانه را به یک قاچاقچی که عقرب پرورش میداده، اجاره داده است.
فوقانی با اشاره به علاقه مندی خود به ژانر اجتماعی، درباره متن نمایش «اوایل کوچه هشت متری» بیان میکند: من حدود یک سال پیش نوشتن نمایشنامه «اوایل کوچه هشت متری» را شروع کردم؛ نمایشنامهای که ایده شکل گیری اش بر مبنای خبری درباره پرورش عقرب در مشهد و صادر کردن آن به خارج از کشور بود.
او ادامه میدهد: ازآنجایی که متن نمایش را خودم نوشته بودم، برخی مسائل برایم حل شده بود و توانستم راحتتر کار را پیش ببرم. باوجوداین حدود پنج ماه برای تمرینها زمان گذاشتیم تا درنهایت توانستیم «اوایل کوچه هشت متری» را در مهر امسال روی صحنه ببریم.
کارگردان نمایش «اوایل کوچه هشت متری» با اشاره به اینکه اولویتش در تئاتر، نویسندگی است، خاطرنشان میکند: ما در مشهد نویسندههای زیادی داریم، اما تعداد متنهای خوبمان که قابل اجرا هم باشد کم است؛ بنابراین میبینیم که بیشتر کارگردانان برای اجرا به سراغ متنهای قدیمی یا خارجی میروند.
فوقانی که این روزها نمایشش با استقبال خوبی روبه رو شده است، درباره وضعیت تئاتر مشهد میگوید: متأسفانه این روزها مخاطبان ثابت تئاتر، به دلیل شرایط اجتماعی، کمتر به سالنهای نمایش میآیند که این اتفاق خوبی نیست؛ یعنی ما مخاطبان ثابتمان را از دست داده ایم، ازاین رو برگرداندن آنها به سالنهای نمایش باید برایمان اولویت داشته باشد.