آموزههای اسلام هم پیش برنده هستند و هم مصونیت بخش. مثلا وقتی بحث از صداقت، عدالت، امانت و آزادگی میشود، میتوان به عنوان آموزههای پیش برنده از آن یاد کرد.
ولی برخی آموزهها مثل غیرت، جزو آموزههای صیانت بخش محسوب میشوند.
صیانت بخش یعنی اینکه فرد و جامعه را از اعوجاج، انحراف و نفوذ فرهنگ بیگانه باز میدارد؛ ولو اینکه زیبنده است که این خصوصیت در مردان بیشتر برجستگی و ظهور داشته باشد، غیرت فقط اختصاص به مرد ندارد؛ بهعبارتی غیرت یعنی اینکه انسان نسبت به حفظ ارزشهای خودش تعصب روا داشته باشد.
تعصب روا در مقابل تعصب ناروا قرار میگیرد. تعصب ناروا این است که انسان از روی جهالت و از روی عناد نسبت به چیزی اصرار بورزد؛ ولی تعصب روا این است که انسان بر اساس منطق و عقلانیت صحیح به ارزشهایی پایبند است و نسبت به آن ارزشها پافشاری داشته و بر رعایت آنها توسط خودش و دیگران اصرار میورزد؛ لذا غیرت نه فقط تعصب ورزیدن نسبت به حفظ حریم عفاف و حجاب است، بلکه یک مفهوم وسیعتر دارد. البته یکی از مصادیق غیرت، غیرت ورزیدن نسبت به حریم یا عفت در محارم است که آن هم لازم است.
با توجه به تعریف مصونیت بخشی غیرت، طبیعتا ترفند دستگاه ابلیس برای نفوذ فرهنگی در جامعه اسلامی این است که مقاومت فرهنگی را از بین ببرد و این مقاومت فرهنگی وقتی سست شد، زمینه تبدیل ضد ارزشها به ارزش را فراهم میکند و به این ترتیب یک قلب فرهنگی، اعوجاج و انحراف و بهتر است بگوییم ارتجاع فرهنگی در جامعه اتفاق میافتد.
وقتی ما غیرت به خرج میدهیم، یعنی اینکه نسبت به تحقق استمرار و اقامه معروف در جامعه خودمان اهتمام داریم و نسبت به تضعیف این ارزشها در جامعه بی تفاوت نیستیم.
به همین دلیل است که مهمترین خاصیت غیرت میتواند مصونیت بخشی جامعه از انحراف فرهنگی باشد و البته یکی از مصادیقی که همیشه بوده و معطوف به این زمان نمیشود و در فرهنگ تشیع مورد اهتمام بوده، غیرت ورزیدن مردم نسبت به حفظ حریم حجب و عفاف محارم خودش بوده که باعث میشده است نااهلان چشم طمع نداشته باشند.
با توجه به این آموزه دینی است که حیا و عفاف در جامعه به عنوان یک ارزش اسلامی استمرار خواهد داشت.