مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک، مقاومت دارویی ایجاد می‌کند

دکتر علی روحبخش در گفت‌وگو با خبرنگار شهرآرانیوز، با بیان اینکه مقاومت به دارو‌های ضدباکتری را جدی بگیریم اظهار کرد: یک پزشک با توجه به عفونت، داروی موردنظر را تجویز و با توجه به مقدار عفونت و میزان گسترش آن مقدار مصرف و دوره کامل درمان را تعیین می‌کند. سن، جنس، سایر دارو‌های مصرفی و بیماری‌های دیگر نیز عواملی هستند که می‌توانند روی دوز مصرفی دارو‌ها تغییر ایجاد کنند؛ لذا مصرف خودسرانه دارو‌ها یا رعایت نکردن دوره‌ درمان نه تنها باعث بهبودی نمی‌شود بلکه باعث مقاومت دارویی می‌شود.

وی افزود: آنتی‌بیوتیک‌ها یا همان ضدباکتری‌ها دارو‌هایی قوی هستند که میکروب‌ها را از بین برده و مانع تکثیر آن‌ها می‌شوند از آن جایی که آنتی بیوتیک‌ها در اغلب موارد غیرضروری یا نادرست استفاده شده‌اند، میکروب‌ها به این مواد مقاوم شده‌اند.

 سرپرست معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: مقاومت میکروبی، توانایی میکروب‌ها برای مقاومت نسبت به اثرات یک آنتی بیوتیک است و شامل تغییرات در هر مرحله که باعث کاهش یا حذف اثربخشی داروها، مواد شیمیایی یا دیگر مواد ضدمیکروبی است می‌شود که در نتیجه آن باکتری‌ها زنده می‌مانند و برای آسیب‌رسانی بیشتر تکثیر می‌شوند.

در ادامه حتما بخوانید مسمومیت دارویی، شایع‌ترین مسمومیت در مراکز درمانی | دارو‌های آرام‌بخش، بیشترین میزان مسمومیت دارویی را دارد

وی درخصوص راه‌های پیشگیری از مقاومت دارویی آنتی‌بیوتیک‌ها اظهار کرد: اولین توصیه این است که خوددرمانی نکنید، آنتی‌بیوتیک‌ها (یا به اصطلاح عوام چرک‌خشک‌کن‌ها) همان‌قدر که مفید هستند، همان‌قدر هم می‌توانند مضر باشند. مضر بودن این دارو‌ها با استفاده نادرست و نابجا به صورت مقاومت آنتی بیوتیکی مشاهده می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است مواردی همچون منع مصرف یا تداخلات دارویی هم داشته باشند و بعضی از آن‌ها نباید در زمان‌های خاصی همانند بارداری و شیردهی مصرف شوند و به همین دلیل توصیه می‌شود تنها با تجویز پزشک و مشاوره داروساز استفاده شوند.

دکتر روحبخش با بیان اینکه اگر میکروب‌ها به دارو‌ها مقاوم شوند، معالجه‌ عفونت‌ها تقریباً غیرممکن می‌شود، بیان کرد:  فردی که به عفونت مقاوم مبتلا شود، با انتقال این عفونت به سایر افراد باعث بروز فاجعه‌ای بزرگ می‌شود، بیشتر از مقدار تجویز شده توسط پزشک، از آنتی بیوتیک استفاده نشود، بااستفاده بیش از حد آنتی‌بیوتیک‌ها به‌خصوص آنتی‌بیوتیک‌هایی که بر طیف زیادی از باکتری‌ها اثر دارند، باکتری‌های مفید از بین می‌روند و جذب ویتامین‌ها مختل می‌شود.

وی گفت: به پزشک برای تجویز آنتی‌بیوتیک اصرار نکنید زیرا بسیاری از سرماخوردگی‌ها، گلودرد‌ها و سرفه‌ها به علت بروز بیماری‌های ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان این بیماری‌ها نقشی ندارند. ضمن اینکه بعضی از بیماری‌ها علائم مشابه به هم دارند، اما یکی نیستند و تشخیص صحیح را به عهده پزشک معالج خود بگذاریم.

دکتر روحبخش گفت: دوره‌ درمان را کامل کنیم، بسیاری از افرادی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، بعد از بروز علائم بهبودی، داروی خود را قطع می‌کنند، غافل از اینکه باکتری‌ها هنوز در بدن هستند و از بین نرفته‌اند، این باکتری‌ها می‌توانند با ایجاد مقاومت در خود، عفونت شدیدتری ایجاد کنند که با داروی قبلی قابل درمان نخواهد بود؛ بنابراین داروی آنتی‌بیوتیک خود را به اندازه‌ میزان تجویزی مصرف کنیم.

سرپرست معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: دارو را سرساعت مصرف کنیم. دارو‌های آنتی بیوتیک زمانی موثرند که طبق دستور و سرساعت مقرر مصرف شوند. میزان دارو را درست مصرف کنیم به منظور دادن مقادیر مناسب و درست دارو‌های مایع به خصوص آنتی بیوتیک‌های مایع به کودکان باید از وسایل درجه‌بندی شده مانند پیمانه مدرج، قاشق مدرج، سرنگ و ... استفاده شود. مقادیر این دارو‌ها درکودکان براساس وزن وی توسط پزشک تعیین می‌شود. قاشق‌های معمولی وسایل مناسبی برای دادن دارو به خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها به کودکان نیستند، زیرا مقادیر دارویی که در آن‌ها قرار می‌گیرند در انواع مختلف آن‌ها متفاوت است.

دکتر روحبخش بیان کرد: اگر به خاطر مقاومت آنتی‌بیوتیکی، این دارو‌ها را از دست بدهیم، در واقع به نسل‌های گذشته بر می‌گردیم. همان زمانی که آنتی بیوتیک‌ها کشف نشده بود و مردم از یک عفونت ساده می‌مردند. پس همه با هم به خاطر سلامت خود و نسل‌های آینده با بروز مقاومت آنتی بیوتیکی مبارزه کنیم.