آنطورکه تاریخ صنعت خودروسازی نشان میدهد تقریبا از همان اوایل قرن نوزدهم و حضور خودروها در خیابانها، بوق نیز همراه آنها بوده است. البته سیر تاریخی آنها از بوقهای بادی و سوت گرفته تا زنگولهها و بوقهای دیجیتالی، امروز روند پرفرازونشیبی را طی کرده است. به نظر میرسد در اوایل قرن نوزدهم و با فراگیر شدن حملونقل با استفاده از ماشینهای دودی در بریتانیا نخستین قانون بوقی جهان برای حفظ ایمنی دیگر خودروها و عابران پیاده به تصویب رسیده باشد. براساس این قانون، رانندگان خودروهایی که در معابر عمومی تردد میکنند، باید هنگام نیاز با استفاده از یک پرچم قرمز و بوق هشدار بدهند!
بوق یا ترمز؟
رفتار رانندگان از آمریکا تا ایران و استرالیا نشان میدهد که آنها علاقه خاصی به بوق پیدا کردهاند. رانندگان ترجیح میدهند وقتی خودرو یا عابر پیادهای در مسیر آنها قرار میگیرد، بهجای گرفتن ترمز، بوقها را به صدا دربیاورند و این یعنی بوقها آنقدرها هم به امنیت عابران و ایمنی معابر کمک نمیکنند. مهم نیست در خیابانهای میلیونی پکن رانندگی میکنید یا در خودروهای فوقلوکس خیابانهای بورلیهیلز در لسآنجلس؛ رانندگان بهجای ترمز، بوق میزنند!
جرائم بوقی
براساس کنوانسیون وین (مصوب 1977) درباره ترافیک راهها استفاده از بوق، آژیر و بهطورکلی هرگونه سیستم صوتی هشداردهنده توسط خودروها و وسایل نقلیه موتوری تنها در 2صورت مجاز است؛ جلوگیری از سوانح و دیگری در معابر بینشهری برای هشدار به دیگر رانندگان پیشاز سبقت! اما خب مانند بسیاری از کنوانسیونها و مصوبات، اجرای آن برای کشورها الزامآور نیست و هر کشوری قوانین خاص خود را دارد.
نیویورک؛ تاکسیها ممنوع
در نیویورک 13000تاکسی مشغول به فعالیت هستند که از بوقزدن بهجز مواقع اضطراری منع شدهاند. هر بوق غیراضطراری برای این رانندگان تا 350دلار آب میخورد.
استرالیا؛ خداحافظی بیصدا
در ایالتهای مختلف استرالیا درباره بوقزدن قوانین سختگیرانهای اجرا میشود. برای نمونه یک خوشوبش دوستانه با بوق میتواند تا 76دلار هزینه برای راننده بتراشد!
انگلیس؛ هر بوق مکان و زمان دارد
بهطورکلی در انگلستان علاوهبر دیگر شرایط معمول، استفاده از بوق پشت چراغ قرمز و بین ساعت 11:30 شب تا 7 بامداد در مناطق مسکونی ممنوع است. جریمه چنین بوقزدنهایی باتوجهبه دفعات تکرار و گزارش پلیس میتواند از 30 تا 1000پوند برای راننده جریمه داشته باشد.
فرانسه؛ بوق زدن ممنوع
فرانسه ازجمله کشورهای سختگیر در اروپا درباره قوانین راهنماییورانندگی است. در کشوری که استفاده از کمربند ایمنی برای تمامی سرنشینان اجباری است و تا دهسالگی اجازه استفاده از صندلی جلو وجود ندارد، استفاده از بوق بهجز در موارد اضطراری حتی پساز قهرمانی در جامجهانی نیز توسط هر نوع خودرویی جریمه 35یورویی بهدنبال دارد.
چین؛ در جستوجوی آرامش
پکن با 5میلیون خودرو و بالغبر 260هزار مجروح سوانح رانندگی در سال، از شلوغترین پایتختهای جهان است. تصور کنید هر خودرو در طول روز تنها یکبار و بهصورت نابجا از بوق استفاده کند! پکن درحال حاضر رتبه نهمین شهر آلوده جهان از لحاظ آلودگی صوتی را دراختیار دارد و برای رسیدن به آرامش میکوشد رانندههای متخلف را پیدا و جریمه کند. جریمه استفاده از بوق نابجا در پکن 15دلار است.
بوق؛ زبان بینالمللی رانندگان
وقتی بوق به خودروها و موتورها اضافه میشد، کمتر کسی فکر میکرد این وسیله هشداردهنده به ابزار گفتوگو و توبیخ تبدیل شود! اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که با استفاده از بوق با دیگر رانندگان خوشوبش میکنید، بد نیست بدانید تقریبا به زبانی بینالمللی مسلط شدهاید. دو بوق کوتاه یعنی سلام! تکبوق کوتاه یعنی عذرخواهی، مسیر متعلق به شما بود! بوق کمی بلندتر بهویژه در تقاطعها یعنی آهای! چراغ سبز شد یا حرکت کن یا منتظر ضربهای مهلک باش! بوق ممتد بیش از یک دقیقه تقریبا دیگر باید کار خود را تمامشده بدانید و آماده درگیری شوید!
سبک زندگی بوقی
بیایید یک بار هم که شده به دلایل استفاده از بوق در خودروها فکر کنیم. مهم نیست در ترافیک عصر پنجشنبه مشهد-طرقبه گرفتار شدهاید یا گردشگران در رم مسیر خودرو شما را سد کرده باشند، شما و دیگر رانندگان در یک موقعیت مکانی و زمانی قرار دارید. پس تا زمانیکه خطری وجود ندارد، بوقزدن بیمعناست. همه رانندگان دوست دارند که زودتر از ترافیک خلاص شوند و به مقصد برسند؛ پس عجله برای چیست؟ پژوهشگران بر این باورند که استفاده بیشتر از بوقها و تمایل به سرعت بهعنوان اپیدمی عصر جدید، محصول سبک زندگی سریع و امروزی است. به زبان ساده شما با بوقزدن خشم و انزجار خود از حرکت کُند ترافیک را به دیگر رانندگان اطلاع میدهید و میخواهید آنها نیز دستکم بهاندازه شما آزار ببینند! پس اگر زیاد بوق میزنید و عجله دارید بدانید که گرفتار زندگی سریع و عجول شدهاید.
کاتماندو؛ نگین بوقی آسیا
اگرچه حادثه خبر نمیکند و هر لحظه ممکن است راننده به بوق احتیاج داشته باشد، شهرهایی در جهان هستند که با راهاندازی پویشهای عمومی و اعمال قوانین سختگیرانه برای حذف بوق میکوشند. ازجمله نمونههای موفق در این کار، کاتماندو پایتخت نپال و سرزمین هیمالیای معروف است که از بهار سال2017 استفاده از بوق را در این شهر ممنوع کرده و در اجرای آن نیز موفق بوده است. شرایط پایتخت نپال در قارهای که به استفاده بیشاز حد از بوق در ترافیک معروف است، باعث شهرت آن در جهان شده است.
مترجم: عادل نجفی