«منشور حقوق شهرنشینی به دنبال اعلام عمومی حقوق و مسئولیتهای همه مداخلهگران و ذینفعان در شهر مشهد اعم از مدیریت شهری، شهروندان مشهدی و دیگر ساکنان دائم یا موقت است و هدف از تدوین این منشور تحقق شهری است که در آن شهرنشینان حق برخورداری از زندگی شایسته و سالم و حیوانات و گیاهان نیز حق بهرهمندی از محیط زیست ایمن و منابع حیاتی متناسب با نیاز خود را داشته باشند .»اینها جملاتی است که محسن حسینی پویا، رئیس کمیسیون حقوقی شورای اسلامی شهر مشهد، در مراسم رونمایی از منشور حقوق شهرنشینی شهر مشهد در معرفی این منشور بیان کرد.
منشور حقوق شهرنشینی که در 139 بند برای کلانشهر مشهد تنظیم شده است، نکات مهمی دارد که باید منتظر ماند و دید تحقق آن از سوی مجموعه مدیریت شهری و شهروندان تا چه حد پیش خواهد رفت و تا چه اندازه به نقطه هدفی که در نظر گرفته شده است، نزدیک میشود، اما قطعا در این مسیر اجرایی چالشهایی پیشروی این طرح است، اولین نکته همکاری نهادهای بالادستی مدیریت شهری است. خوشبختانه یا متأسفانه در شهرهای کشور ما فقط یک نهاد خاص مسئول مدیریت شهری نیست هرچند در عنوان اینگونه به نظر میرسد که شهرداری مسئول مدیریت شهری و شورای شهر مسئول نظارت بر کار شهرداری است، اما حقیقت چیزی جز این است. شهرداریها برای بسیاری از امور خود در حوزههای شهرسازی و اقتصادی باید مجوزهای مختلفی را نهادهای دولتی و قضایی دریافت کنند. در همینباره به نظر میرسد جاری شدن منشور حقوق شهرنشینی در زندگی مردم و کوچه و خیابان شهر مشهد نیازمند توجه همه نهادهای دولتی و قضایی از جمله فرمانداری، استانداری و دادستانی است.
نکته بعدی که دربطن منشور حقوق شهرنشینی جایگاه ویژهای دارد، فرهنگسازی زندگی شهری از طریق حقوق است. شهروندان در طول روز با بسیاری از امور روبهرو هستند که درباره اجرا و دریافت آن باید حقوقی داشته باشند و حقوقی را رعایت کنند اما در بسیاری از موارد درباره آن حقوق اطلاعاتی ندارند. یک مجتمع مسکونی را در نظر بگیرید، وقتی فردی در آن مجتمع سکونت دارد، به صورت ماهانه برای انجام امور جاری مجموعه حق شارژ پرداخت میکند.
در عین حال توقعاتی دارد، به عنوان مثال توقع انجام نظافت مجموعه را دارد، اما در مواردی هم هست که در مجموعه مسکونی قانونی نوشته نشده است مثل اینکه توقع وجود دارد که همسایگان سروصدای زیادی نداشته باشند یا در جای پارک خودشان وسیله خود را پارک کنند. خب این موارد زندگی شخصی به 2دسته کار تعیین شده و تعیین نشده تقسیم میشود، پرداخت شارژ و رسیدگی به امور مجتمع یک کار قراردادی است ولی برای رعایت حقوق همسایه قانون خاص و تعریف شدهای وجود ندارد.
حقوقی هم که ما به شهر داریم چه به صورت پرداختی و چه به صورت دریافتی در عمل در بسیاری از موارد قانون تعریف شدهای ندارد یا اگر هم وجود دارد نمیتوان برای تکتک آنها راه قانون و دادگستری را در پیش گرفت، بنابراین منشور حقوق شهرنشینی فرصتی برای فرهنگسازی زندگی شهری است.