حمل و نقل پایدار شهری به مثابه رگ‌های حیاتی شهر

شاید بار‌ها شنیده باشید که دسترسی به موقعیت‌های مختلف آموزشی، تفریحی و شغلی به دلیل نامناسب بودن مسیر رفت و امد و عدم سهولت دسترسی از دست رفته است و افراد بسته به موقعیتی که در آن زندگی می‌کنند از این موقعیت‌ها محروم شده اند. این احساس محرومیت و عدم دسترسی‌های مناسب پس از مدتی امکان رشد و توسعه شهروندان و همچنین بخش‌هایی از شهر را به عنوان یک موجود زنده از میان خواهد برد؛ بنابراین آنچه میبایست به عنوان یک زیر ساخت مهم و حیاتی و همچون شاهرگ‌های انتقال جریان زندگی درنظر برنامه‌ریزان شهری باشد، سیستم‌های حمل و نقل عمومی، شبکه‌ها و پایگاه‌های آن است. 

نیاز به ارتباط کارآمد و توسعه حمل و نقل درون شهری عمومی منجر به ظهور جنبش نوشهرگرایی شد. این جنبش در سال‌های پایانی ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ در شهر‌های بزرگ و در اثر فرسودگی و زوال مناطق شهری، افزایش محله‌های پراکنده و... شکل گرفت. موضوعاتی که هم اکنون نیز چالش مهمی در شهر‌های بزرگ محسوب می‌شوند. این جنبش پاسخی به پراکندگی شهری بوده و یکی از مهم تری اصول آن تقویت سیستم حمل و نقل عمومی است.

امروزه سیستم حمل و نقل عمومی تاثیر متقابل و مهمی بر سه حوزه اقتصاد، اجتماع و محیط زیست دارد و از این رو مانند رگ‌های حیاتی شهر تاثیر شگرفی بر توسعه پایدار شهر‌ها دارد. در حوزه اقتصاد، سیستم حمل و نقل همچون بستر توسعه اقتصادی عمل می‌کند. برنامه ریزی دقیق و مناسب در این حوزه منجر به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره وری خواهد شد. همچنین در حوزه اجتماع نیز بباید گفت سیستم حمل و نقل عمومی در برقراری عدالت اجتماعی بسیار موثر خواهد بود چرا که همه افراد در جامعه و در نقاط مختلف شهر حق دسترسی به امکانات را به صورت برابر دارا هستند. این مساله نهایتا سطح رضایتمندی و مشارکت اجتماعی را افزایش خواهد داد. از سوی دیگر گسترش سیستم حمل و نقل عمومی از طریق کاهش گاز‌های گلخانه‌ای و کاهش آلودگی‌های صوتی در حوزه محیط زیست تاثیر گذار خواهد بود.

مفهوم حمل و نقل پایدار به عنوان یک مولفه مهم در سیاست گذاری‌های شهری به معنای مجموعه‌ای از سیاست‌های یکپارچه، پویا و پیوسته است که اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را داراست. این سیاست‌ها منجر به توزیع عادلانه و استفاده موثر از نظر رفع نیاز‌های حمل نقل شهروندان و آیندگان خواهد شد.

در ادامه حتما بخوانید تست گرم فاز اول خط ۳ مترو مشهد انجام شد | تسهیل دسترسی زائران به حرم رضوی + فیلم

شهر مشهد نیز با توجه به آنکه دارای جمعیت نسبتا زیاد و مسیر‌های متفاوت شهری است، نیازمند اعمال چنین سیاست گذاری‌های موثری است تا بتواند مرکزیت شهر (حرم مطهر امام رضا (ع)) را به عنوان قلب تپنده شهر به سایر نقاط متصل و مرتبط کرده و شهر را از پراکندگی دور نگاه دارد. در حال حاضر علاوه بر اتوبوس‌های درون شهری عمومی، دو خط قطار شهری فعال با خدمات رسانی در تمام روز‌های سال وجود دارد و خطوط سه و چهار قطار شهری نیز در حال احداث است. فاز نخست خط سه قطار شهری نیز به عنوان متصل کننده شبکه متروی شهری امروز برای اولین بار در معرض تست قرار گرفته و متروی مشهد را با حرم مطهر و پایانه مسافربری امام رضا (ع) متصل خواهد کرد.