طرز حرکت مهره‌های شطرنج

به گزارش شهرآرانیوز، شطرنج یک بازی دو نفره است و بر روی صفحه ای که دارای ۶۴ مربع سیاه و سفید و با استفاده از مهره‌ های شطرنج (شاه ، وزیر ، رخ ، فیل ، اسب و سرباز) انجام می‌گیرد. هر یک از بازیکنان دارای ۱۶ مهره هستند که در یک طرف صفحه شطرنج چیده می شوند و هر یک دارای ارزش و امتیازی مشخصی هستند. شطرنج با پیروزی یکی از بازیکنان یا تساوی پایان می‌ یابد.

۱-پیاده: فقط به سمت جلوحرکت می‌کند و هربار می‌تواند در امتداد ستونی که برروی آن قراردارد، تنهایک خانه پیش برود. همه پیاده‌ها هر قدرهم از شروع بازی گذشته باشد، دراولین حرکت خود (وفقط دراولین حرکت)، این حق را دارند که یک یا دو خانه به جلو بروند. پیاده مهره حریف را به صورت کج یا اریب می‌زند.

به این میگن پیاده همون سرباز ساده جلو میره می‌جنگه عقب برنمی گرده

ترفیع پیاده:

پیاده هنگامی که به انتهای صفحه (عرض آخر خود) برسد، می‌تواند به یکی ازسوار‌های همرنگ خود (به جزشاه) تبدیل شود. به عبارتی اگر یکی ازپیاده‌های سفید به عرض هشتم ویا یکی ازپیاده‌های سیاه به عرض اول برسند بلافاصله پیاده ازصفحه خارج می‌شود (پیاده هیچگاه نمی‌تواند درعرض آخر خود بماند) ویکی ازسوار‌های همرنگش جایگزین پیاده می‌شوند.

نکته: شطرنجباز می‌تواند تا ۹ وزیر داشته باشد، به همین ترتیب می‌تواند ده رخ، ده اسب یا ده فیل داشته باشد.

۲- حرکت رخ:
رخ می‌تواند به هر خانه خالی در ستون یا عرضی که روی آن قراردارد برود به شرط آنکه مهره‌های حریف برسر را هش واقع نشده باشند.

حرکت رخ چه زیباست بالا، پایین، چپ و راست

فقط میره مستقیم هر جایی که دلش خواست.

اما یادمون باشه جلوش مهره نباشه

پس از یادگیری حرکت پیاده و رخ مناسب است تا بازی‌های تمرینی فقط با حضور پیاده‌ها و یا با حضور پیاده‌ها و رخ‌ها با هنرجو انجام گردد.

۲-حرکت فیل:

فیل همیشه به صورت مورب (درطول قطر) و درخانه‌های همرنگ خانه ابتدایی اش حرکت می‌کند. فیل می‌تواند روی قطر‌ها به هرطرف که بخواهد حرکت کند، اما درهر حرکت مجاز است تنها به یک سو برود یعنی نمی‌تواند در وسط یک حرکت راه خود را تغییر دهد. ضمن اینکه هر فیل در شروع درهر رنگی باشد تا آخر بازی نیز درآن رنگ باقی خواهد ماند. پس فیلی که در خانه‌های سفید قرار دارد را فیل سفید رو و فیلی که درخانه‌های سیاه قرار دارد را فیل سیاه رو می‌نامند.

فیل خرطومش درازه کج میره و می‌نازه

دشمن ازش می‌ترسه وقتی که قطرا بازه

۴-حرکت وزیر:

حرکت وزیر ترکیبی ازحرکت فیل و رخ است. یعنی وزیر می‌تواند مثل فیل روی قطر همرنگ خانه‌ای که قرار دارد حرکت نماید. همچنین درصورتی که مانعی برسر راهش نباشد می‌تواند طول هر عرض ویا ستونی را که روی آن قرار دارد را طی نماید.

وزیرم و وزیرم قوی مثل یه شیرم سوار یکه تازم به هر طرف می‌تازم

زورم خیلی زیاده قد ۹ تا پیاده هم فیلم و هم رخم تو مهره‌ها من مخم

حرکت شاه: حرکت شاه مانند حرکت وزیر است امادرهربار، تنها می‌تواند یک خانه جابه جا شود. به این ترتیب، شاه می‌تواند به جلو، عقب، طرفین ویا قطر حرکت نماید.

شاهه یکی یه دونس راه رفتنش یه خونس
مثل آقا وزیره، اما یه خونه میره

۶-حرکت اسب:

حرکت اسب درهرسمت به شکل حرف L است. بهترین تعریفی که برای حرکت اسب می‌توان کرد عبارت است از:

الف: دوخانه به طرف بالایاپایین، سپس یک خانه به طرفین

ب: دوخانه به طرفین، سپس یک خانه به طرف بالا یاپایین

اسب مهره پرنده نه گاز می‌خواد نه دنده

راه رفتنش قشنگه مثل ببر و پلنگه

اول می‌ره دوخونه بعد می‌پیچه‌ی خونه

-مفهوم زدن یا گرفتن:

گرفتن: گرفتن یا زدن یا کشتن مهره نیز حرکتی تحمیلی به شمار میرود، زیرا حریف برای جبران عقبماندگی قوا متقابلاً باید مهره را پس بگیرد. گاهی در جواب گرفتن مهره میتوان به حملة دوگانه دست زد یا به حرکت‌های حاد دیگر متوسل شد، اما عموماً باید مهرة از دست رفته را جبران کرد تا از لحاظ کمی عقب نیفتاد.
گاهی سوار قویتر را میدهیم و مهرة ضعیفتری را میگیریم در این صورت قربانی دادهایم در واقع برای برتری یافتن برحریف آگاهانه خود را از لحاظ کمی عقب میاندازیم. اگر به ازاء مهره از دست رفته مهر‌های هم ارزش آن را از بین ببریم، تعویض کردهایم.

• 
  پس از آموزش هر حرکت مهره مناسب خواهد بود که آن مهره را به بازی اضافه نمائیم و با هنرجو به بازی بپردازیم.
  
  ۳- آموزش مفاهیم کیش ومات:
• 
  هنگامی که شاه از طرف مهره حریف مورد تهدید قرار بگیرد، اصطلاحاً می‌گوییم شاه کیش شده است.
  یک قانون مهم واساسی درشطرنج آن است که وقتی به شاه کیش داده می‌شود، شطرنجباز باید بلافاصله آن را ازحالت کیش خارج سازد؛ و براساس همین اصل، شاه نمی‌تواند حرکتی بکندکه آن را در وضعیت کیش قرار دهد، یعنی شاه نباید وارد خانه‌ای شود که در محدوده حمله مهره حریف باشد به همین خاطر است که دوشاه نمی‌توانند به دیگری کیش بدهند.
  *چگونه باید ازحالت کیش خارج شد:
  ۱-بردن شاه به خانه امنی که خارج ازتهدید مهره حریف باشد.
  ۲-قرار دادن یکی از مهره‌های خودی بین شاه ومهره‌ای که کیش داده است.
  ۳-زدن مهره‌ای که به شاه کیش داده است. کیش که دادن چی کارکن بزن و ببند، فرارکن
  کیش ومات: اگرهیچ یک از (۳ مورد رفع کیش) دربرابر کیش حریف ممکن نباشد، درآن صورت اصطلاحاً می‌گوییم شاه شما ((کیش ومات)) شده است.