به گزارش شهرآرانیوز، اواخر سال ۱۳۸۹ بود که سامانه پرداخت الکترونیکی بلیت اتوبوس در شهر مشهد راهاندازی شد. حدود یکسال بعد از آن، این سامانه در خطیک قطارشهری پیادهسازی شد و کارت شهروندی با نام «منکارت» در اختیار شهروندان قرار گرفت تا دارندههای آن بتوانند هزینههای خدمات شهری مانند اتوبوس، قطارشهری، پارکینگ و... را بهآسانی پرداخت کنند.
به همین علت در ابتدای استقرار این سامانه نوین پرداخت خدمات شهری، شارژ و فروش منکارت از طریق حدود سیصد باجه در شهر انجام میشد که بهمرور با هدف افزایش مراکز شارژ و سهولت دسترسی شهروندان، همزمان با کاهش باجهها، عوامل فروشگاهی فعال شدند. علاوه بر آن، دستگاههای خودکار و نرمافزار موبایلی شارژ منکارت نیز جایگزین شد.
بیتردید عمر چهاردهساله این سامانه با فرازوفرودهایی همراه بوده است؛ از قطع سامانه شارژ این کارتهای آبی تا کمبود یا نبود باجههای شارژ و شکستگی و سوختگی آن و... برخی ایرادهای این کارتهای شهروندی بوده است.
رسول خطیبزاده یکی از این شهروندانی است که از نبود دستگاههای شارژ گلهمند است. او میگوید: بیشتر رفتوآمدهایم در شهر با اتوبوس و متروست. به همین دلیل سه عدد منکارت خریدهام و هر کدام را تا سقف ریالی مجاز آن در پایانه مسافربری میدان شهدا شارژ کردهام. اینطوری خیالم راحت است و دیگر دربهدر دنبال پیداکردن تذکر شارژ برای این کارتها نیستم.
او نظام پرداخت نقدی و دوبرابرشدن قیمت کرایه اتوبوسها در صورت نداشتن شارژ کارت شهروندی را ناعادلانه میداند و میگوید: وقتی در بیشتر نقاط شهر و ایستگاههای اتوبوس دستگاه شارژ نیست، شهروند کجا کارتش را شارژ کند؟ در صورت شارژنداشتن کارت، راننده اتوبوس دوبرابر هزینه متعارف از مسافر بهصورت نقدی دریافت میکند که آنهم برای شهری زیارتی مثل مشهد شایسته نیست.
سارا محمدخانی، شهروند مشهدی، مشکل اندازه کوچک نوشتههای دستگاههای شارژ منکارت را پیش میکشد. بهگفته او شهروندان باید چشمهای دقیق و تیزی داشته باشند تا از پس شارژکردن کارتشان بربیایند. این شهروند مشهدی در ادامه بیان میکند: این دستگاه کوچک و فونت ریز و کمرنگش، هنگام شارژکردن کلافهکننده است. خواهش میکنم جایگزین مناسبی برای آن پیدا کنید.
غیرفعالشدن منکارت معضل دیگری است که محبوبه علوی، شهروند ساکن محله حرعاملی با شهرآرا در میان میگذارد: منکارتم قدیمی است و گویا از رده خارج شده است و با هیچ دستگاهی شارژ نمیشود. چند مرتبه که سؤال کردم گفتند باید ببرید میدان شهدا تا منکارت شما را بهروزرسانی کنند.
عباس پیوندی، دیگر شهروند ساکن محله مصلی، پیشنهاد میدهد: ابتدا تا انتهای این خیابان را برای یافتن دستگاه شارژ منکارت طی کردم. او میگوید: هیچکدام از ایستگاههای این راسته شلوغ، دستگاه شارژ منکارت ندارند. البته این وضعیت مختص محله ما نیست و در ایستگاه باغملی نیز به همین صورت است. چند وقت پیش گذرم به این محدوده افتاد، دستگاه شارژ منکارتش خراب بود. بههرحال باید بر همه شهر نظارت شود.
او در ادامه میگوید: من هر روز ناگزیرم با اتوبوس تردد کنم، به همین دلیل بهجرئت میتوانم بگویم از ابتدا تا انتهای شهرک شهید رجایی یک دستگاه شارژ منکارت سالم وجود ندارد. ناگفته نماند چند دستگاه شارژ هست که آنها هم خراب و بدون کارایی هستند.
در ۱۰۰۰ نقطه شهر مشهد سامانه شارژ وجود دارد
محمدرضا سمیعی، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد، درباره دستگاههای شارژ منکارت به شهرآرا میگوید: در حدود هزار نقطه از شهر سامانه شارژ وجود دارد که موقعیت مکانی آنها از طریق نرمافزار «شهر من» و سرویس نقشه شهر مشهد بهنشانی map.mashhad.ir قابل مشاهده است.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد درباره تعداد پایانههای شارژ هر منطقه اینطور توضیح میدهد: نقاط نصب دستگاههای شارژ منکارت توسط سازمان اتوبوسرانی و براساس درخواستهای مردمی، میزان جابهجایی مسافران، اولویت خطوط و ایستگاهها مشخص میشود. اکنون بهطور متوسط در هر محله شهری حدود هشت نقطه مرکزی و محوری شارژ وجود دارد.
معایب و مزایای این شیوه پرداخت خدمات شهری باتوجهبه عمر حضورشان در مدیریت شهر، بخش دیگر اظهارات سمیعی است. او در این زمینه توضیح میدهد: از مزایای استفاده از دستگاههای شارژ خودکار میتوان به امکان افزایش آنها برای دسترسی بیشتر و سرعت در راهاندازی اشاره کرد. همچنین دسترسپذیری این دستگاهها در طول شبانهروز، مزیت مهم دیگری برای آنها به شمار میرود.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد در ادامه میگوید: معایب این دستگاهها مانند هر دستگاه الکترونیکی است. بهعبارت دیگر امکان خرابی بهدلیل فرسودگی، نوسان برق یا دستکاری عمدی و... وجود دارد. گاهی نیز احتمال طولانیشدن رفع این خرابیها هست؛ هرچند با تمهیدات پیشبینیشده تلاش میشود این زمان به حداقل ممکن کاسته شود.
سمیعی میافزاید: متأسفانه رفع مشکلاتی که بهدلیل تخریب یا سرقت رخ میدهد، باتوجهبه ضرورت جایگزینی با تجهیز جدید، با محدودیت جدی روبهروست.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری درباره جایگزینهای منکارت نیز بیان میکند: در تلاش هستیم بهموازات سیستم فعلی منکارت (آفلاین) با راهاندازی روشهای شارژ و پرداخت بهصورت برخط (آنلاین)، مشابه آنچه در سامانههای بانکی انجام میشود، نیاز مراجعه شهروندان به باجهها یا دستگاههای خودکار شارژ برای افزایش اعتبار منکارت را برطرف کنیم. بهعبارت دیگر با این وضع، شارژکردن منکارت بهآسانی خدمات بانکی انتقال وجه یا کارتبهکارت امکانپذیر میشود.
او درباره خرابی، دزدیدهشدن دستگاههای شارژ و دیگر گلایههای مردمی در زمینه منکارت، نیز میگوید: در این زمینه چند اقدام اساسی انجام شده که ازجمله آنها بازطراحی قاب استفادهشده، تغییر در نحوه نصب آنها و رصد شبانهروزی ارتباط دستگاه با شبکه بانکی است؛ اما متأسفانه امکان جلوگیری از سرقت و خرابکاریهای عمدی وجود ندارد. از اقدامات دیگری که انجام آن در برخی ایستگاههای اتوبوس در دست بررسی است، هوشمندسازی ایستگاه و نصب تجهیزات نظارتی و امنیتی در محل است.
سمیعی دلیل عملنکردن این دستگاهها در برخی بازههای زمانی را اینطور توضیح میدهد: دستگاههای شارژ منکارت بخشی از تجهیزات شبکه بانکی کشور است و باتوجهبه وابستگی آنها به شبکه ارتباطی اینترنت و سامانههای بانکی، هرگونه اختلال در این دو منجر به ارائهنشدن خدمت توسط دستگاه میشود، اما شهروندان به هر علتی که در هر قسمت شهر شاهد خرابی و عیب و ایرادی در دستگاههای شارژ بودند یا پیشنهاد دیگری داشتند، آن را با اپراتورهای سامانه ۱۳۷ در میان بگذارند.
او همچنین راهکاری هم برای فعالشدن منکارتهای قدیمی ارائه میدهد: دارندگان این کارت شهروندی، برای تغییر نسخه کارتهای قدیمی غیرفعال به پایانههای شهید هاشمینژاد در میدان شهدا، بیتالمقدس، پایانه شهید گمنام و پایانه الهیه مراجعه کنند.