صحبت از تخلفات صنفی و شکایات مردمی که می‌شود دو مسئله مهم کم‌فروشی و گران‌فروشی در کنار تقلب، احتکار، عرضه خارج از شبکه، فروش اجباری و درج‌نکردن قیمت، در صدر مهم‌ترین مسائل هستند.
به گزارش شهرآرانیوز، سازمان استاندارد در این زمینه علاوه‌بر کنترل کیفیت محصولات بر کنترل کمّی آنها نیز نظارت دارد. نظارتی که در طرح پایش با چند ضابطه مشخص بر روی کالا‌های واحد‌های تولیدی در سراسر کشور انجام می‌شود. در خراسان رضوی نیز این طرح از حدود دوسال پیش به‌طور مستمر انجام شده است. موضوعی که در گفتگو با مدیر کل استاندارد خراسان رضوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
طرح پایش کمیت در دو بخش کارخانه و بازار
بررسی کمّی کالاها در طرح پایش در دو بخش کارخانه یا واحد تولیدی و بازار انجام می‌شود، موضوعی که مدیرکل استاندارد خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا درباره آن می‌گوید: یک بخش به واحد‌های تولیدی که پروانه استاندارد دارند مراجعه می‌شود و آخرین محصولی را که تولید کرده‌اند کنترل می‌کنیم و یک پایش دیگر در بازار انجام می‌شود، این محصولات ممکن است از واحد‌های تولیدی استان یا خارج از استان باشند که نیاز است به لحاظ وزنی کنترل شوند.
محمد سجادی با تأکید بر اینکه وزن خالص کالاها باید کنترل شود، بیان می‌کند: طبق استاندارد‌ها بین ۵۰ تا ۸۰ کالا با توجه به حجم کالایی که در واحد تولیدی وجود دارد، باید کنترل وزنی شوند. در بررسی‌های سازمان استاندارد خراسان رضوی معمولاً ۸۰ کالا بررسی می‌شود. برای این‌کار وزن خالص کالا بدون بسته‌بندی کنترل و سپس با بسته‌بندی وزن آنها سنجش می‌شود. بعد از این مرحله ۸۰ کالا توزین می‌شود تا وزن خالص را به دست آوریم در اینجا سه ضابطه باید احراز شود که استاندارد بودن کمّی کالا را تأیید کنیم.
۳ ضابطه که باید احراز شود
سجادی درباره جزئیات این سه ضابطه اظهار می‌کند: یک ضابطه این است که برای هر کالا باتوجه‌به وزنی که دارد یک حد رواداری مجاز در استاندارد تعیین شده است. مثلا برای کالا گفته می‌شود خطایی که می‌تواند داشته باشد ۱۰ گرم است. تعداد این موارد که از این حد مجاز بیشتر شده است باید مردود شود. مثلا در استاندارد گفته می‌شود سه مورد می‌تواند از این حد بیشتر باشد و اگر از این حد بیشتر شد به معنای این است که ضابطه برآورده نشده است و به این خطای t۱ گفته می‌شود.
وی در ادامه می‌افزاید: ضابطه دوم این است که دوبرابر این حد مجاز را در نظر می‌گیریم. اگر ۱۰ گرم حد مجاز بود دوبرابر آن، یعنی ۲۰ گرم را در نظر می‌گیریم در بین تمام مواردی که کنترل می‌شود هیچ کدام نباید از دوبرابر فراتر برود و این خطای t۲ محسوب می‌شود؛ و ضابطه سوم میانگین خطاهاست اگر در تعدادی از کالاها این وزن کم شده است باید در تعدادی دیگر از کالاها این وزن اضافه شده باشد. در واقع میزان کمبود را که کنترل می‌کنیم باید در نهایت یا صفر یا به نفع مصرف‌کننده باشد، وقتی این سه مورد برآورده شود می‌گوییم این کالا استاندارد است.
مدیر کل استاندارد خراسان رضوی درباره وضعیت استان در پایش این طرح می‌گوید: از سال ۱۴۰۱ که آغاز این طرح بود، در استان آمار مردودی‌ها ۵۴ درصد بود. با جلساتی توجیهی که برای واحد‌های تولیدی برگزار و مکاتباتی که انجام شد، همچنین نظارت‌های مستمر بر واحدها، این آمار در بهار امسال به ۱۸ درصد رسید. این طرح بر روی ۳۶۶ کالا انجام شده است.
ممنوعیت درج رواداری بر روی محصولات
یکی دیگر از مسائل مهمی که در بررسی کمّی کالاها مطرح است، وزن رواداری یا وزن خالص کالا به علاوه و منهاست که واحد‌های تولیدی بر روی محصول خود درج می‌کردند، این موضوع زمینه تقلب و سوءاستفاده را برای برخی تولیدکنندگان فراهم کرده بود.
مدیر کل استاندارد خراسان رضوی درباره ارزیابی این موضوع بیان می‌کند: در این بحث برخی تولیدکنندگان این تصور را داشتند که اگر روی کالا مثلا به‌علاوه منهای ۲۰ گرم نوشته شده است، به این معناست که اگر همه کالاها ۲۰ گرم کم داشته باشد، مانعی نیست. این مسئله باعث شد که کالاها در این بررسی‌ها مردود شوند و به همین دلیل درج رواداری بر محصول ممنوع است.
سجادی در ادامه می‌افزاید: البته یک تصور اشتباه دیگر این بود که برخی واحد‌های تولیدی تصور کرده بودند که در وزن هیچ کالایی نباید خطا وجود داشته باشد و وزن خالص همه باید یکسان باشد. درحالی‌که طبق استاندارد، به محدودیت‌ها در واحد‌های تولیدی و خطا در زمان توزین کالاها واقف هستیم و به تعداد محدود ممکن است این مسئله اتفاق بیفتد. منتهی باید در چارچوب و اصول مشخص باشد.
وی تصریح می‌کند: البته، چون واحد‌های تولیدی برچسبی که برای کالاهایشان چاپ می‌کنند، معمولا در تیراژ بالاست و درخواست داشتند که مهلتی برای این مسئله به آنها بدهیم، احیاناً اگر مواردی در بازار دیده می‌شود که هنوز رواداری درج شده است به دلیل همین موضوع است که تا پایان سال گذشته به آنها مهلت داده شده بود.
جعبه‌فروشی، اجحاف روشن در حق مشتری
بحث جعبه‌فروشی در قنادی‌ها از دیگر مسائلی بود که مدتی پیش نیز مورد رصد و پایش سازمان استاندارد قرار گرفت و برای آن قاعده مشخصی اعلام شد.
مدیر کل استاندارد خراسان رضوی با تأکید بر اینکه باید مشتری کالایی را که سفارش می‌دهد با همان وزن خالص دریافت کند، می‌گوید: در این موارد بررسی‌هایی که انجام شد قیمت وزن جعبه با شیرینی و وزن خالص شیرینی تفاوت زیادی داشت در این شیوه یک جعبه در شیرینی‌فروشی چهاربرابر قیمت اصلی آن محاسبه می‌شد که اجحاف در حق مصرف‌کننده بود.
سجادی با بیان اینکه در این مورد با اتحادیه مربوط و ستاد تنظیم بازار هماهنگ کرده‌ایم، بیان می‌کند: مصوب شد که قیمت جعبه با مقدار واقعی آن به صورت جدا محاسبه شود و وزن کالای سفارش داده شده نیز خالص باشد.
مدیرکل استاندارد خراسان رضوی با تأکید بر اینکه نمونه‌برداری ادواری از همه واحد‌های تولیدی در خراسان رضوی انجام می‌شود، بیان می‌کند: اگر در بررسی‌ها واحد تولیدی امتیاز منفی بگیرد و ادامه‌دار باشد ممکن است پروانه واحد تولیدی تعلیق و در نهایت ابطال شود. این موضوع در کمیسیون ماده ۴۲ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد که وظیفه‌اش رسیدگی به تخلفات واحد‌های تولیدی استاندارد است در اداره استاندارد بررسی می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
