گفت‌وگوی رئیس جمهور پزشکیان با رئیس جمهور ترکمنستان شکایت ایران از ادعا‌های بی‌اساس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قالیباف بر لزوم فعال‌سازی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و برزیل تاکید کرد مسلح شدن گروه نزدیک به داعش در غزه توسط نتانیاهو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با جولانی دیدار کرد مراسم برائت از مشرکین برگزار شد | درخواست حجاج بیت الله الحرام بر تحریم رژیم صهیونیستی گفت‌وگوی تلفنی روسای جمهور ایران و تاجیکستان به مناسبت عید قربان شمار شهدای خبرنگار در حملات رژیم صهیونیستی به غزه به ۲۲۵ نفر رسید پنتاگون درباره شکست آمریکا در یمن تحقیق می‌کند سفیر ایران در روسیه: پوتین به زودی به تهران سفر می‌کند پیام رهبر معظم انقلاب به حجاج بیت‌الله الحرام | دولت‌های مسلمان باید همه راه‌های کمک‌رسانی به رژیم صهیونی را مسدود کنند عراقچی: جزئیات مذاکرات هسته‌ای محرمانه است | پیشنهاد آمریکا در حال بررسی است (۱۴ خرداد ۱۴۰۴) مقاومت سوریه مسئولیت حمله به جولان اشغالی را برعهده گرفت ویدئو| روایت صالحی از بی‌وفایی عجیب چینی‌ها در قرارداد هسته‌ای UCF دیده‌بان حقوق بشر: حمله آمریکا به بندر رأس عیسی یمن جنایت جنگی است آکسیوس: آمریکا پیش‌نویس قطعنامه ضد صهیونیستی شورای امنیت را وتو می‌کند افزایش آمار شهدا در زندان‌های اشغالگران به ۷۱ نفر استرداد روزانه ۴ هزار تبعه غیرمجاز افغانستانی از مرز دوغارون ایلان ماسک: کنگره در حال ورشکست‌کردن آمریکاست روسیه برای مشارکت در مذاکرات ایران-آمریکا پیشنهاد داد تاکید رؤسای جمهور ایران و آذربایجان بر اجرای تفاهم‌نامه‌های همکاری اقتصادی پزشکیان و امیر کویت تلفنی گفت‌و‌گو کردند نگهداری بیش از ۱۰ هزار اسیر فلسطینی در زندان‌های رژیم اشغالگر پیشنهاد آتش‌بس زلنسکی به روسیه گفت‌وگوی تلفنی پزشکیان با امیر قطر| تأکید بر تقویت پیوندهای دوجانبه و تلاش برای توقف جنایات در غزه وال‌استریت‌ژورنال: واشنگتن انتظار داشت تهران پیشنهاد اولیه را رد کند | احتمالا مذاکرات این هفته از سر گرفته می‌شود زاخارووا: مسیر حل‌وفصل مسائل پیرامون برنامه هسته‌ای ایران از راه دیپلماسی می‌گذرد وزیر کشور: وظیفه ماست که راه امام(ره) و شهیدان را ادامه دهیم
سرخط خبرها

مشروعیت اقدام نظامی ایران از منظر حقوق بین‌الملل

  • کد خبر: ۲۴۳۹۰۲
  • ۱۸ مرداد ۱۴۰۳ - ۱۳:۴۱
مشروعیت اقدام نظامی ایران از منظر حقوق بین‌الملل
دکتر محمد ستایش‌پور - عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق دانشگاه قم

رئیس دفتر سیاسی مقاومت اسلامی حماس، دکتر اسماعیل هنیه که به‌عنوان میهمان برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران به تهران سفر کرده بود، در نخستین ساعات بامداد روز چهارشنبه ۱۰‌مرداد ۱۴۰۳، به‌همراه محافظ خویش، در اثر اصابت‌قرار‌گرفتن محل اقامت ایشان در تهران به فیض شهادت نائل آمدند.

باوجود اینکه رژیم صهیونیستی در روز‌های آغازین ارتکاب این جنایت، صریحا مسئولیت آن را نپذیرفته است لیکن با ارتکاب این اقدام ازسوی رژیم صهیونیستی با توجه به سبقه‌ای که در‌این‌زمینه دارد، نه‌تن‌ها ایرانیان و مسلمانان بلکه آزادگان در سراسر جهان، بار‌ها سخن از بایستگی عدم انفعال، انتقام و خونخواهی سر داده‌اند. به‌موجب آنچه در ماده ۲ (۴) منشور سازمان ملل متحد آمده، به صراحت هرگونه تهدید و توسل به زور، ممنوع دانسته شده است. 

تعهد به ممنوعیت تهدید و توسل به زور در حقوق بین‌الملل، تا به آنجا در حقوق بین‌الملل موضوعه قوام یافته که افزون بر شأن تعهد ناشی از معاهده بین‌المللی، شأن تعهد برخاسته از قاعده حقوق بین‌الملل عرفی دارد و حتی بعضا آن را واجد شأن قاعده آمره دانسته‌اند. از‌این‌رو، قدر متقن آن است که اقدام ارتکابی در‌خصوص شهادت رئیس دفتر سیاسی مقاومت اسلامی حماس، نقض صریح و مسلم معاهده بین‌المللی و قاعده حقوق بین‌الملل عرفی است و به‌این‌ترتیب، در اینکه اقدام شنیع صورت‌گرفته در‌خصوص شهادت دکتر هنیه، نقض حقوق بین‌الملل است، تردیدی وجود ندارد. 

در‌خصوص امکان‌سنجی مشروعیت اقدام نظامی جمهوری اسلامی ایران که در اطاعت از رهبر معظم انقلاب، از آن به خونخواهی شهید هنیه نیز یاد شده، بایسته است که به دفاع مشروع استناد شود. دفاع مشروع به‌عنوان یک حق ذاتی در ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد به عنوان استثنایی بر قاعده ممنوعیت تهدید و توسل به زور مورد تصریح است. 

ماده ۵۱، بیانگر حق ذاتی دفاع مشروع است که استثنایی بر قاعده منع توسل به زور دانسته می‌شود و درواقع، مجوز توسل به زور در وضعیتی استثنایی قلمداد می‌شود. درواقع، به حکم منطق و گزاره‌های عقلایی، هر عمومی، استثنا و بلکه استثنائاتی دارد و در اینجا، دفاع مشروع، استثنایی است که بر منع توسل به زور بار شده است. به موجب ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد، چنانچه حمله‌ای مسلحانه علیه کشوری صورت بگیرد، کشوری که به آن حمله شده است، می‌تواند به عنوان یک حق ذاتی از خود دفاع کند.

شایان ذکر است که این حق به صورت جمعی هم قابلیت اعمال دارد؛ مادامی‌که شورای امنیت سازمان ملل متحد، اقدام مقتضی به عمل نیاورد، کشور دفاع‌کننده از این حق برخوردار است. دیوان بین‌المللی دادگستری به‌عنوان دادگاهی که رکن اصلی قضایی سازمان ملل متحد است و در گستره جهانی از صلاحیت بین‌المللی برای رسیدگی حقوقی به اختلافات میان کشور‌ها برخوردار است، بار‌ها به فراخور رسیدگی به قضایای مختلف بر حق دفاع مشروع اشاره داشته و بر آن اساس، عمل کرده است.

از‌این‌رو، مطابق با حقوق بین‌الملل، بدون تردید، اقدام نظامی جمهوری اسلامی ایران در‌خصوص شهادت دکتر هنیه، در قالب دفاع مشروع، مجاز محسوب می‌شود.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->