فصلنامه«ماجرا» رویکردی تازه به تاریخ سیاسی ایران + فیلم

الهام اسماعیلی | شهرآرانیوز؛ جواد موگویی عصر امروز ( ۱۸ مرداد۱۴۰۳) در نشست نقد و بررسی فصلنامه تاریخی سیاسی «ماجرا» در پردیس سینمایی مهر کوهسنگی به ضرورت پرداختن به موضوعات فکری و بدیع در حوزه هنر و ادبیات اشاره کرد. 

وی با تأکید بر اهمیت تاریخ‌نگاری سیاسی پس از انقلاب، از آغاز به کار این مهم در فصلنامه خبر داد.

موگویی با اشاره به نبود کار منسجم در حوزه تاریخ سیاسی معاصر ایران، خصوصاً در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، تصمیم تیم فصلنامه برای پر کردن این خلأ را اعلام کرد.

 وی افزود: ما معتقدیم که زمان آن رسیده تا کارنامه جمهوری اسلامی در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجی را به طور جامع مورد ارزیابی قرار دهیم.

سردبیر این فصلنامه اشاره داشت: در اولین شماره فصلنامه، با همزمانی با جنگ غزه، تمرکز بر این منطقه و نقش رهبری آیت الله خامنه‌ای در آن قرار گرفت. همچنین، جنگ‌های دهه ۷۰ و ۸۰ در منطقه، جنگ ۱۳۷۷ و فضای پس از ۱۱ سپتامبر مورد بررسی قرار گرفت و رفتار و استراتژی جمهوری اسلامی در این رویدادها با استفاده از اسناد فاش، تاریخ شفاهی و کتب شخصیت‌های سیاسی تحلیل شد.

موگویی به نبود منابع کافی در مورد جنگ‌های اخیر مانند حضور مستشاران نظامی و اقتصادی ایران در منطقه و همچنین جنگ سوریه اشاره کرد و این موضوع را یک غفلت بزرگ در حوزه تاریخ‌نگاری دانست. وی تأکید کرد که باید تاریخ این رویدادها به نسل جدید منتقل شود.

سردبیر فصلنامه ماجرا  همچنین به موضوع فلسطین پرداخت و گفت: هنرمندان ما به پدیده فلسطین به عنوان یک موضوع انسانی نگاه می‌کنند، اما از پیشینه تاریخی و ریشه‌های این مسئله آگاهی کافی ندارند. ما در فصلنامه به دنبال ایجاد مرجعی برای اطلاعات دقیق در این زمینه هستیم.

موگویی در پایان، به نقش جغرافیایی ایران در وقوع جنگ‌ها اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی هرگز آغازگر جنگ نبوده است و بخش مهمی از جنگ‌ها به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران رخ داده است.

غلبه رویکرد جناحی کتاب بر نگاه ملی در «ماجرا»

در ادامه منتقد اثر و جامعه‌شناس سیاسی و پژوهشگر تاریخ معاصر ایران، در نشست نقد و بررسی فصلنامه به نقاط قوت و ضعف این اثر پرداخت. وی ضمن تقدیر از رویکرد جدید این فصلنامه در ورود به حوزه تحلیل سیاست‌ورزی نظام جمهوری اسلامی، به برخی نواقص آن نیز اشاره کرد.

دکتر میلاد موحدیان با اشاره به کمبود مطالعات علمی در حوزه جبهه انقلاب، این فصلنامه را به دلیل ورود به این حوزه ستود و بر اهمیت تحلیل سیاست‌های رهبری انقلاب تأکید کرد. 

وی معتقد است که این فصلنامه توانسته است به برخی از موضوعات مغفول مانده تاریخ ایران بپردازد و با ارائه روایتی متفاوت از رهبری انقلاب، تصویری جدید از این شخصیت ارائه دهد.

از دیگر نقاط قوت این فصلنامه، موحدیان به نظم محتوایی خوب کتاب، مصاحبه‌های زنده و عمیق با شخصیت‌های سیاسی و تخلیه اطلاعاتی خوب مصاحبه‌شوندگان اشاره کرد.

 وی همچنین به بررسی دقیق رویدادهای مهمی مانند جنگ ایران و کویت، جنگ مرداد ۷۷، جنگ افغانستان و جنگ عراق ۲۰۰۳ در این کتاب اشاره کرد.

 موحدیان به برخی انتقادات نیز اشاره کرد. وی معتقد است که کتاب به اندازه کافی به ارائه اسناد و مدارک مستند نپرداخته است و این موضوع می‌تواند بر اعتبار آن تأثیرگذار باشد.

 همچنین، موحدیان به رویکرد جناحی کتاب و غلبه نگاه جناحی بر نگاه ملی انتقاد کرد و معتقد است که این رویکرد می‌تواند از ارزش علمی کتاب بکاهد.

در نهایت، موحدیان بر این نکته تأکید کرد که تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی ایران ماهیت جناحی ندارد و تغییر جناح‌ها تأثیر چندانی بر سیاست خارجی کشور نمی‌گذارد اما نکته جناحی بر ادعای اثر غلبه کرده است.

جلسات نقد و بررسی، بستری برای رشد و تعالی آثار هنرمندان و نویسندگان است

رئیس حوزه هنری خراسان رضوی، در حاشیه این مراسم و در گفتگو با خبرنگار ما بر اهمیت نقد و بررسی در ارتقای سطح کیفی آثار هنری تأکید کرد.

حمید عسگری با اشاره به تنوع گسترده‌ای از آثار تولیدی در این حوزه، از جمله ادبیات، هنرهای تجسمی، سینما، موسیقی و تاریخ شفاهی، بر ضرورت ایجاد فضایی برای گفت‌وگو و تبادل نظر میان هنرمندان و منتقدین تأکید کرده است.

وی بیان داشت: حوزه هنری خراسان رضوی با برگزاری جلسات منظم نقد و بررسی، بستری را فراهم کرده است تا هنرمندان بتوانند آثار خود را در معرض دید منتقدین و سایر هنرمندان قرار داده و نظرات سازنده‌ای را دریافت کنند. 

رئیس حوزه هنری خراسان رضوی ابراز داشت: این جلسات نه تنها به هنرمندان کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف آثار خود را شناسایی کرده و برای بهبود آنها تلاش کنند، بلکه به منتقدین نیز فرصت می‌دهد تا با آخرین جریان‌های هنری آشنا شده و دیدگاه‌های خود را درباره آثار مختلف ارائه دهند.

وی ادامه داد: نقد سازنده و منصفانه، به هنرمندان کمک می‌کند تا از اشتباهات گذشته درس بگیرند و به سوی خلق آثار بهتر حرکت کنند و باعث ارتقای سطح کیفی آثار هنری می شود.

در ادامه حتما بخوانید «رکنی» برای ادبیات فارسی | نگاهی به بینش و منش استاد ادبیات دانشگاه فردوسی