درحالی به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نزدیک میشویم که مسئله افغانستان همچنان مانند لکه ننگی بر پیشانی سیاستمداران آمریکایی باقی مانده است؛ موضوعی که نه دموکراتها گریزی از آن دارند و نه جمهوریخواهان، چون یکی مذاکره کرده (ترامپ) و دیگری با آن جزئیات که همه میدانند، افغانستان را ترک کرده است (بایدن).
اما امروز صحنه بازی افغانستان کاملاً متفاوت است. بیشتر از ۳ سال است که طالبان به قدرت بازگشتهاند و حالا کنترل تمام افغانستان را به عهده دارند. اقتصاد افغانستان در لبه تیغ حرکت میکند، زنان اجازه کار ندارند، دختران اجازه تحصیل ندارند، حقوق بشر معنای خود را در افغانستان از دست داده و وزارت امربهمعروف طالبان هر روز قوانین پیچیدهتری را تصویب و اجرا میکند.
شرایط امروز افغانستان نتیجه دخالت ۲۰ سال پیش آمریکا در این کشور و خروج خفتبار او در سه سال اخیر است؛ شرایطی که هر روز پیچیدهتر میشود و به نظر میرسد که جایگاه بازیگری آمریکا در این کشور زیر سؤال رفته است.
موضوع دیگری که اهمیت دارد این است که طالبان به دنبال پیروزی کدام نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستند؛ ترامپ یا هریس؟
وقتی به سخنان طالبانستیز کاملا هریس در مناظرات انتخاباتی نگاه کنیم و انتقادات پیدرپی او از دولت وقت ترامپ در مذاکره با طالبان را ببینیم، متوجه میشویم که طالبان دل خوشی از او ندارند و پیروزی او میتواند، سنگی باشد بر پیش پای طالبان.
اما موضوع ترامپ کاملاً فرق دارد؛ ترامپ معتقد است طالبان جنگجویان خوبی هستند. او بارها از طالبان به عنوان «جنگجویانی که خوب میجنگند»، «باهوش» و «سرسخت» هستند، ستایش کرده است.
این رابطه یکطرفه نیست و چند سال پیش وقتی ترامپ کرونا گرفته بود، شماری از مقامات طالبان برای سلامتی او دعا میکردند.
اما برای مردم افغانستان هیچ کدام از اینها اهمیتی ندارد. آنها به دنبال زندگی آرام با کمترین مشکلات اقتصادی هستند. هرچند با بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان شرایط امنیتی در این کشور بهتر از دوره جمهوریت شده است، اما آمارهای بینالمللی درباره شاخصهای مختلف اجتماعی و اقتصادی نشان از پیچیدگی شرایط در این کشور دارد.