برنامه لیزر‌های فضایی ترامپ برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای چیست؟
دونالد ترامپ این هفته دستور کار روی جاه‌طلبانه‌ترین سپر موشکی در تاریخ ایالات متحده را صادر کرد، سپر موشکی‌ای که برای نابودی موشک‌های مافوق صوت و جلوگیری از انهدام هسته‌ای طراحی شده است.
شهرآرانیوز؛ رئیس جمهور ایالات متحده این سپر موشکی را "گنبد آهنین برای آمریکا" نامید که یادآور سیستم دفاع هوایی مشهور اسرائیل است.
اما چشم انداز سیستم نسل بعدی ترامپ، از جمله لیزر‌های مبتنی بر فضا، در واقع به برنامه جنگ ستارگان رونالد ریگان که در سال ۱۹۸۳ در اوج جنگ سرد راه اندازی شد، بسیار نزدیکتر است.
توسعه جنگ ستارگان ۲.۰ صد‌ها میلیارد دلار هزینه خواهد داشت. چالش‌های تکنولوژیکی که در این راه با آن مواجه خواهند بود بسیار زیاد است. کارشناسان هسته‌ای همچنین هشدار دادند که این ابتکار می‌تواند چین و روسیه را به اقدامات متقابلی که این برنامه را بی اثر می‌کند، تحریک کند. تا حدودی می‌توان گفت که به همین دلیل بود که بولتن دانشمندان اتمی «ساعت قیامت» خود را یک ثانیه به نیمه شب نزدیکتر کردند.
طرح ترامپ برای سپر موشکی چیست؟
فرمان اجرایی رئیس جمهور ایالات متحده، به پیت هگزت وزیر دفاع ۶۰ روز فرصت می‌دهد تا طرحی را برای دفاع از ایالات متحده در برابر حملات موشکی بالستیک، مافوق صوت و پیشرفته موشک‌های کروز ارائه دهد.
سیستم پیشنهادی ترامپ که در این یادداشت ذکر شده است، جامع، فوق‌العاده گران‌قیمت است و از نظر فنی متفاوت از گنبد آهنین اسرائیل خواهد بود. سیستمی که در اسرائیل استفاده می‌شود تنها از مناطق کوچک در برابر موشک‌های کوتاه برد، کم پرواز و غیرهسته‌ای دفاع می‌کند؛ اما ابتکار ترامپ به دنبال رهگیری موشک‌های بالستیک قاره پیما است که ۱۰۰ برابر برد بیشتر دارند و هفت برابر سریع‌تر حرکت می‌کنند. مساحت ایالات متحده نیز تقریباً ۴۵۰ برابر بزرگتر از اسرائیل است.
در عوض، دستور ترامپ مستلزم استقرار «رهگیر‌های فضایی» است یعنی شبکه‌ای از ماهواره‌ها که برخی مجهز به لیزر هستند. سپس در صورت از کار افتادن لیزرها، خواستار توسعه لایه دیگری از رهگیر‌های ارتفاع پایین‌تر است.
علاوه بر آن، این برنامه «قابلیت‌هایی برای شکست حملات موشکی قبل از پرتاب» را می‌طلبد به عبارت دیگر، سیستمی که نه فقط پرتابه را بلکه عامل پرتاب کننده را نابود می‌کند.
تحلیلگران می‌گویند که یک سپر موشکی مبتنی بر فضا و ضد نشت اطلاعات کاملا غیرممکن است. تام کاراکو، کارشناس برجسته موشکی در اندیشکده CSIS در واشنگتن می‌گوید: «هیچ پوشش امنیتی جادویی مانند این وجود ندارد.»
این سیستم چگونه کار می‌کند و هزینه آن چقدر است؟
برای شناسایی، رهگیری و انهدام موشک‌های هسته‌ای بالستیک در طول به اصطلاح مرحله تقویت، دوره سه تا پنج دقیقه‌ای قبل از ورود به مدار، نیاز به پرتو‌های لیزری موثر در صد‌ها کیلومتر است. در حال حاضر چنین فناوری وجود ندارد. بخشی از آن به دلیل "شکوفایی حرارتی" است، که به موجب آن انرژی حاصل از لیزر، جو اطراف آن را گرم می‌کند و قدرت پرتو را کاهش می‌دهد. در حالی که این اثر در خلاء نزدیک فضای بیرونی کوچک است، زمانی که پرتو به جو زمین برخورد می‌کند بسیار بیشتر می‌شود.
نیرو دادن به ماهواره‌هایی که لیزرها را پرتاب می‌کنند همچنین مستلزم داشتن راکتور‌های کوچک هسته‌ای یا شاید یک سیستم پیشرفته از پنل‌های خورشیدی است. این غیرممکن نیست، اما فابیان هافمن، کارشناس موشکی در پروژه هسته‌ای اسلو، می‌گوید که به تحقیقات و تلاش‌های سرمایه‌گذاری بزرگی نیاز دارد که نمی‌توان آن را در کوتاه‌مدت تکمیل کرد. پس از آن هزینه‌هایی وجود دارد که ترامپ باید کنگره را متقاعد کند تا آنها را تامین کند.
گزارشی در سال ۲۰۱۲ توسط آکادمی ملی علوم نشان داد که حتی یک سیستم دفاعی مبتنی بر فضا با قابلیت محدود، به ۶۵۰ ماهواره با هزینه ۳۰۰ میلیارد دلار نیاز دارد. این سازمان همچنین هشدار داد که این سیستم دفاعی در برابر تسلیحات ضد ماهواره‌ای آسیب‌پذیر خواهد بود مانند سلاح‌های هسته‌ای مبتنی بر فضایی که روسیه اخیراً ساخته است.
لورا گرگو، مدیر تحقیقات برنامه امنیت جهانی در اتحادیه دانشمندان می‌گوید: «دفاع موشکی مبتنی بر فضا مکرراً کنار گذاشته شده‌اند، زیرا گران هستند، از نظر فنی بسیار چالش برانگیز هستند و به آسانی شکست می‌خورند».
آیا یک سیستم زمینی کاربردی‌تر خواهد بود؟
فن آوری‌های موثر در حال حاضر وجود دارد. اوکراین با موفقیت از سامانه‌های تأمین‌شده غرب مانند پاتریوت‌های ساخت ایالات متحده و IRIS-T ساخت آلمان برای انهدام موشک‌های بالستیک و مافوق صوت روسیه استفاده کرده است.
مشکل، دوباره، هزینه است. ایالات متحده در حال حاضر یک برنامه دفاع موشکی میان برد زمینی ۶۰ میلیارد دلاری دارد. این شامل ۴۴ رهگیر است که در آلاسکا و کالیفرنیا مستقر شده‌اند و برای از بین بردن موشک‌های دوربرد از کشور‌هایی مانند کره شمالی طراحی شده‌اند.
اما از آنجایی که هر یک بیش از ۵۰ میلیون دلار هزینه دارد، گسترش آن سیستم برای پوشش تمام ایالات متحده بسیار گران خواهد بود.
استیسی پتیجان از مرکز یک اندیشکده امنیت آمریکایی می‌گوید: «نمی توان دفاع فعال که برای دفاع از شهرها، زیرساخت‌های حیاتی و مکان‌های نظامی مورد نیاز است را در همه جا قرار داد.»
علاوه بر این، یک تجزیه و تحلیل فنی در سال ۲۰۰۰ نشان داد که حتی یک کشور کمتر توسعه‌یافته مانند کره شمالی می‌تواند از اقدامات متقابلی، مانند موشک‌های طعمه‌ها یا پوششی خنک کننده که کلاهک هسته‌ای را می‌پوشاند، استفاده کند تا موشک‌های رهگیر جستجوگر گرما را مخدوش کند.
ژائو تانگ، یکی از اعضای ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، می‌گوید: «سیستم‌های دفاع موشکی کنونی آمریکا، علی‌رغم چندین دهه توسعه، حتی ممکن است به طور قابل اعتمادی با تهدیدات دولت‌های دشمن آمریکا مقابله نکنند. وی افزود: «دستیابی به دفاع جامع در برابر زرادخانه‌های موشکی بسیار بزرگتر روسیه و چین مستلزم هزینه‌های نجومی بدون توجه به پیشرفت‌های بی‌سابقه‌ی فناوری است.»
دشمنان هسته‌ای آمریکا چگونه ممکن است واکنش نشان دهند؟
حتی یک برنامه جنگ ستارگان ۲.۰ که به شکل نسبتاً موفق اجرایی شود، روسیه و چین را از توانایی تلافی جویانه خود محروم می‌کند و می‌تواند آنها را وادار کند تا برای حفظ برابری هسته‌ای وارد یک مسابقه تسلیحاتی سریع شوند.
مانپریت ستی، رئیس برنامه هسته‌ای مرکز مطالعات نیروی هوایی می‌گوید: «اگر یک قدرت هسته‌ای بتواند نشان دهد که می‌تواند از خود دفاع کند و در عین حال توانایی حمله اول برای سلاح‌های هسته‌ای‌اش را نیز داشته باشد، این امری بی‌ثبات‌کننده است خواهد بود.»
اریک هگین بوتام، کارشناس مسائل هسته‌ای چین در MIT گفت: «این یک تهدید تهاجمی است که رقبای قدرت‌های بزرگ نمی‌توانند و نخواهند خواست که آن را نادیده بگیرند. ممکن است قصد ما تدافعی باشد، اما هدف هر چه باشد، اگر توانایی‌ها واقعی باشد، این به عنوان یک تهدید تهاجمی حیاتی در نظر گرفته می‌شود.»
پس از آن، دشمنان می‌توانند اقدامات متقابل که به راحتی در دسترس هستند را انجام دهند. برای مثال، روسیه می‌تواند کلاهک‌های هسته‌ای بیشتری را روی موشک‌های بالستیک موجود بارگیری کند یا مناطقی را با دفاع ضعیف‌تر هدف قرار دهد.
ژائو می‌گوید: «دشمنان به سادگی می‌توانند حملات را به مراکز جمعیتی محافظت‌نشده متعدد هدایت کنند که دفاع از مکان‌های انتخابی را از نظر استراتژیک بی‌معنا می‌سازد».
تحلیلگران استدلال کردند که یک رویکرد هوشیارتر می‌تواند شامل تلاش ایالات متحده برای محدود کردن زرادخانه‌های هسته‌ای استراتژیک کشور‌ها شود چیزی که ترامپ در سخنرانی اخیر خود در داووس از آن حمایت کرد.
در عین حال، تهدیدات موشکی متعارف را می‌توان با تقویت سیستم‌های ارتفاع پایین‌تر، مبتنی بر روی زمین یا کشتی‌های نیروی دریایی ایالات متحده برطرف کرد. هزینه همچنان بسیار زیاد است، اما چنین رویکردی از نظر فنی امکان پذیر است و به طور بالقوه از یک مسابقه تسلیحاتی دیگر جلوگیری می‌کند. هافمن می‌گوید: «ایالات متحده باید بر تقویت دفاع موشکی لایه پایین‌تر تمرکز کند و در عین حال برای حفظ توازن قدرت فعلی در حوزه هسته‌ای تلاش کند».
آیا این پروژه به طور بالقوه برای SpaceX ایلان ماسک سودآور است؟
بخش فضایی این برنامه مستلزم پرتاب صد‌ها ماهواره حامل است بازاری که در حال حاضر تحت سلطه اسپیس ایکس ایلان ماسک است.
اگرچه دولت ایالات متحده پیمانکاران دیگری دارد که قادر به ارسال ماهواره‌های حامل به فضا هستند، موشک‌های ماسک ظرفیت حمل بار بالاتر، حجم بار بیشتری دارند و به طور قابل ملاحظه‌ای ارزان‌تر از اکثر رقبا هستند. آنها همچنین با فرکانس بسیار بیشتری راه‌اندازی می‌شوند و سال گذشته به‌طور میانگین هر سه روز یک بار انجام می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
