عمل‌گرایی، نسخه درمان بافت‌های فرسوده

مشهد با داشتن 53محله دارای بافت فرسوده که 27پهنه در 12منطقه شهری را با وسعت بیش از 2200هکتار شامل می‌شود، مقام دوم کشور را در بافت فرسوده شهری پس از تبریز دارد. حدود 20درصد از جمعیت 5/3 میلیونی، یعنی 700هزار نفر از مردم مشهد در این‌گونه بافت‌ها زندگی می‌کنند. بیشترین مساحت بافت فرسوده در منطقه ثامن با 72درصد و منطقه6 با 54 و منطقه4 با 47درصد می‌باشد. در صورت وقوع زلزله در مشهد با فاجعه انسانی روبه‌رو خواهیم شد. بنابراین نوسازی بافت‌های فرسوده که اقتصاد ضعیف و بدون توان فردی دارند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. قرار گرفتن 65درصد از استان خراسان‌رضوی به‌ویژه مشهد در پهنه خطرآفرین زلزله، ضرورت تسریع در نوسازی بافت‌های فرسوده را دوچندان می‌سازد. نیاز امروز ما اقدامات عملی و گام‌های اجرایی
است.
در سال‌های گذشته مطالعات بسیاری در این حوزه صورت گرفته است و کفایت مطالعات نظری احساس می‌شود. تکرار پروژه‌های مطالعاتی و پژوهشی و رسیدن به نتایجی که بر همگان روشن است، باعث تأخیر زیاد در گام‌های عملی است. اقدامات عملی نوسازی بافت‌های فرسوده باید هرچه سریع‌تر شروع شود. دغدغه اصلی و مهم استانداری، راه‌وشهرسازی، شهرداری‌ها و شورای شهر شروع عملیات اجرایی است. به لحاظ تکنولوژیکی نمی‌توان زمان دقیق وقوع حوادث طبیعی ازجمله زلزله را تعیین کرد، اما بررسی سوابق و ادوار چنین وقایعی می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی در این حوزه باشد. با توجه به آمادگی لازم شهرداری در برداشتن گام‌های عملی، چنان‌چه قوانین یا دستورالعمل‌ها و بسترهای لازم فراهم گردد، اقدامات عملی و اجرایی زودتر شکل می‌گیرد. بر مبنای تجربیات گذشته و تبیین وضع موجود، برای نزدیک‌تر شدن به گام‌های اجرایی اقدامات مؤثر زیر ضروری به نظر می‌رسد:
1) مسئولیت‌پذیری دولت در تأمین مالی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد و پرهیز از وعده‌های نافرجام.
2) تدوین و اعلام برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت سازمان‌های مسئول
3) تقویت شهرداری‌ها و نهادهای محلی
4) استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای فراهم نمودن بستر مناسب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی
5) پرهیز از سهم خواهی دوایر دولتی و عمومی و اعطای تسهیلات کم‌بهره نظام بانکی به متقاضی
6) یکسان‌سازی و تطبیق اقدامات نظری و عملی مشوق‌های سرمایه‌گذاری
7) کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و اعتمادسازی اقتصادی در این حوزه
8) نگرش حرفه‌ای