فعالیت اخوان‌المسلمین در اردن ممنوع شد

به گزارش شهرآرانیوز؛ ورود جریان اخوان‌المسلمین در هر یک کشور‌های منطقه غرب آسیا، پیشینه تاریخی منحصر‌به‌فرد خود را دارد. در کشور اردن، اخوان‌المسلمین در سال ۱۹۴۵ باهدف رسیدگی به امر آزادی تبلور ویژه‌ای یافت. یکی از مهم‌ترین سوگیری‌های این جریان، مخالفت آشکار با پیمان کمپ‌دیوید در سال ۱۹۷۹ بود. پس از آن وقایع اخوان‌المسلمین، فراز و نشیب‌های زیادی را در اردن گذرانده و اخیراً دولت مستقر در امان به طور کامل فعالیت این جریان را ممنوع اعلام کرده است.

به گفته اکثر تحلیلگران دلیل اعلام ممنوعیت، جلوگیری از فعالیت جریان‌های افراطی در اردن است. مقامات اردن از فعالیت نیرو‌های اسلام‌گرا با توجه به همسایگی با فلسطین اشغالی و سوریه در هراس هستند. بدین ترتیب متوقف کردن فعالیت اخوان‌المسلین در شرایط کنونی و با توجه به تغییرات گسترده در کشور‌های منطقه از منظر دولتمردان اردنی دارای اهمیت ویژه‌ای است.

تیغ ممنوعیت بر فعالیت قانونی

با اعلام رسمی مازن عبدالله هلال الفرایه، وزیر کشور اردن فعالیت اخوان‌المسلمین در این کشور غیرقانونی اعلام شد و از این پس همکاری با این گروه ممنوع است. بعد از انتشار این خبر در رسانه‌ها، به دیگر احزاب اردنی هشدار داده شد که در صورت همکاری با جریان اخوانی با آنها نیز برخورد می‌شود. در مقابل با انتشار این خبر شاهد واکنش‌هایی در درون مرز‌ها و خارج از مرز‌های اردن بوده‌ایم. در سیستم داخلی اردن، گروه‌های سیاسی برای حفظ بقای خود تصمیم به قطع ارتباط با اخوان‌المسلمین گرفتند. اما باید درک کرد که اعلام ممنوعیت به تنهایی نتیجه مثبتی قلمداد نمی‌شود، زیرا عمر سیاسی جریان اخوان در اردن سابقه طولانی دارد و بسیاری از گروه‌ها و افراد با آن انس گرفته‌اند.

در انتخابات پارلمانی اخیر در کشور اردن، جریان اخوانی توانسته یک سوم آراء انتخاباتی را کسب کند؛ بنابراین منع کردن کامل فعالیت این جریان احتمالاً با مقاومت مردمی مواجه خواهد شد. از سوی دیگر در سطح منطقه‌ای شاهد موضع‌گیری‌های کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس بوده‌ایم. برخی مانند عربستان و امارات که سابقه مبارزه با این جریان را دارند حمایت خود را از تصمیم گرفته شده اعلام کردند. در عین حال بازیگرانی مانند ترکیه و قطر ضمن توجه به حفظ روابط با دولت اردن لب به انتقاد از این تصمیم گشودند. بدین ترتیب در سطح ملی و منطقه‌ای دولتمردان اردنی با نوسانات نتایج تصمیم خود درگیر هستند.

قبل از اعلام خبر ممنوعیت فعالیت‌های اخوان المسلمین، تأثیرات رخداد‌های داخلی و خارجی به اتخاذ این تصمیم تاریخی دامن زد. در سیستم دولتی کشور اردن، بسیاری از افراد نگران نفوذ افکار اسلامی و ضداسرائیلی- ضدآمریکایی در درون اذهان عمومی بودند. همچنین از منظر خارجی، تحولات اخیر در همسایگی کشور‌های اخوانی شرایط را برای اردن پیچیده کرده است.

جریانات مسلط در منطقه غرب آسیا که از سابقه طولانی و تأثیرات مشابه در کشور‌های همجوار برخوردار هستند، ریشه‌ای تنومندتر از آن دارند که با ممنوعیت آن بتوان از فعالیت آنها جلوگیری کرد. جریان اخوان‌المسلمین که از همان ابتدا به دنبال پیگیری‌های ایده‌های اسلامی بود در درون کشور‌های منطقه نفوذ گسترده‌ای پیدا کرد. برهمین اساس هرگونه تصمیم در خصوص این گروه در وهله اول در درون جامعه هدف و در وهله دوم در خارج از مرزها، واکنش‌هایی را در پی دارد. همچنین بهره بردن از جریانات و احزاب مختلف در منطقه غرب آسیا موضوعی است که دولت‌ها در تحولات مختلف از آن بهره می‌گیرند.

بررسی این موضوع که تا چه زمانی دولت امان بتواند در برابر این تصمیم ایستادگی کند و تا چه میزان طرفداران و مخالفان منطقه‌ای با این تصمیم همراهی و یا مقابله خواهند کرد امری است که آینده اخوان‌المسلمین در اردن را مشخص می‌کند.

منبع: مهر