رئیس دیوان عالی کشور در مشهد: مردم، ذی‌نفع و مسئول تحقق امنیت و عدالت هستند

به گزارش شهرآرانیوز، نخستین همایش ملی «حق، عدالت و بحران» با حضور آیت‌الله سیدمحمدجعفر منتظری رئیس دیوان عالی کشور، عبدالرضا جوان‌جعفری رئیس دانشگاه فردوسی مشهد و جمعی از نمایندگان مجامع حقوقی همچون کانون وکلا، جامعه قضات استان، اساتید و دانشجویان در تالار همایش‌های دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

بررسی سرفصل‌های مرتبط با حقوق عامه و مبانی حقوق محیط‌زیست، حقوق کلان و حقوق مدنی ازجمله محور‌های این رویداد بود.

امنیت و عدالت، زیر تعالی جامعه

رئیس دیوان عالی کشور در این مراسم اظهار کرد: امنیت و عدالت، دو موضوع مهم در جامعه امروز ماست که بدون استثنا همه به آن نیازمند هستند. از این رو هم امنیت حرف اول را می‌زند و درون‌مایه همه مسائل است که زیرساخت ترقی سالم اعضای جامعه را فراهم می‌کند و عدالت نیز به‌عنوان رکن دوم، همه چیز را سر جای خود حفظ می‌کند. البته نه اینکه همه در جایگاه مساوی باشند بلکه به این معنا که امکانات به‌صورت متناسب و متوازن براساس ظرفیت‌ها و تلاش افراد توزیع شود.

وی با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) افزود: هرچه امروز می‌ببینید، از اقتصاد، سلامت و بهداشت گرفته تا پیشرفت‌های حوزه علم، دانش و حتی مسائل معیشتی و درآمدی، همگی تحت‌تأثیر مستقیم امنیت است. با امنیت است که آرامش و آسایش و شادی و نشاط در جامعه حکم‌فرما می‌شود و همان‌طورکه آمده است «نِعْمَتَانِ مَکْفُورَتَانِ اَلْأَمْنُ وَ اَلْعَافِیَةُ»، ضرورت امنیت را شاید ملت‌هایی بیشتر درک کنند که امروز در منطقه از این نعمت محروم هستند.

رئیس دیوان عالی کشور خاطرنشان کرد: این یک ضرورت است که مردم ما آسیب‌های اجتماعی را جدی بگیرند. این باور نادرستی است اگر مردم در هر چالش و بحران معتقد باشند فقط دستگاه قضا، نیروی انتظامی، نهاد‌های امنیتی یا ارکان دیگر صاحب مسئولیت هستند و اگر آن‌ها به وظایف خود عمل کنند، مشکلات پیش نمی‌آیند. امنیت و عدالت درون‌مایه مردمی دارند و تا مردم مشتاق نباشند و برای تحقق آن تلاش نکنند، کاری پیش نمی‌رود.

وی با اشاره به آیه ۲۸۶ سوره مبارکه بقره ادامه داد: ذات عدالت همین است که باید همه برایش تلاش کنند و هرکس به‌قدر وُسع خود؛ همان‌طورکه فرمود «لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ». این کشور مبتنی بر نظام اسلامی و حاکمیت دین خداست و همان‌طورکه همه در نعمتی ذی‌نفع هستند، به همان سطح، همه نیز مسئولیت‌های مختلف برای تحقق آن دارند.

در ادامه حتما بخوانید رئیس کل دادگستری خراسان رضوی آخرین وضعیت پرونده شهید الداغی را تشریح کرد + فیلم

حق و عدالت، درون‌مایه درمان همه بحران‌ها

رئیس دانشگاه فردوسی مشهد هم در سخنانی با تأکید بر ضرورت تحقق عدالت و احقاق حق برای پیشگیری از بروز بحران‌ها تصریح کرد: اگرچه حق و عدالت، مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از بروز شکاف‌های اجتماعی و اقسام دیگر بحران‌هاست، اما فراتر از این، می‌تواند راهکار قابل‌اتکایی برای حل چالش‌های موجود هم باشد.

وی تأکید کرد: فلاسفه بر دو مفهوم حق و عدالت تأکید ویژه دارند، زیرا این مفاهیم میزان و معیار قانون‌گذاری، تفسیر قانون و اجرای قانون را تعیین می‌کنند. اگر قانون در مقام قضاوت و اجرا، فاقد این معیار‌ها باشد، می‌تواند به ابزاری برای ظلم و ایجاد بحران در جامعه تبدیل شود.

جعفری گفت: در فلسفه حقوق، همه افراد و صاحب‌نظران اعم از گروه‌هایی که به حقوق فطری و الهی یا حقوق بشری معتقد هستند، حق و عدالت را به عنوان ترازوی قانون می‌دانند. این معیار‌ها پس از تعریف مبنایی برای قانون‌گذاری، تفسیر قوانین توسط قضات و اجرای عدالت را فراهم می‌آورند.

وی بیان کرد: اهمیت دیگر این دو مفهوم بنیادین این است که ابزاری در اختیار جامعه قرار می‌دهند تا قوانین آرای قضایی و عملکرد‌ها را ارزیابی کند. نقد و بررسی‌ها از این منظر صورت می‌گیرند که آیا قوانین و آرا، عادلانه هستند یا خیر. این اصول فراقانونی و پیشینی، مبنایی برای تمامی کنش‌ها و واکنش‌های حقوقی محسوب می‌شوند و نیاز امروز ما نیز آن است که به همین اصول و قواعد رجوع کنیم تا نقاط ضعف، احصا و برطرف شوند.