همه‌چیز درباره پهپاد آرش ۲ ارتش | دوربرد‌ترین پهپاد انتحاری جهان + تصویر

شهرآرانیوز؛ پهپاد «آرش ۲» که نمونه ارتقایافته پهپاد «کیان ۲» به شمار می‌رود، با برد ۲۰۰۰ کیلومتر، دوربردترین پهپاد انتحاری جهان است و قابلیت تهاجم به اهداف در عمق خاک دشمن را برای نیرو‌های مسلح ایران فراهم می‌آورد.

تاریخچه و توسعه پهپاد آرش ۲

پهپاد «آرش ۲» برای نخستین بار در رزمایش مشترک پهپادی ارتش در دی ماه ۱۳۹۹ (ژانویه ۲۰۲۱) به صورت رسمی رونمایی شد. این پرنده بدون سرنشین توسط متخصصان جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران طراحی و به تولید انبوه رسیده است. توسعه «آرش ۲» در راستای دکترین دفاعی ایران مبنی بر افزایش توان بازدارندگی و قابلیت پاسخگویی به تهدیدات در برد‌های بلند صورت گرفته است. فرماندهان ارشد ارتش ایران به صراحت اعلام کرده‌اند که این پهپاد با هدف قرار دادن نقاط حساس و راهبردی دشمن، از جمله شهر‌های حیفا و تل‌آویو در سرزمین‌های اشغالی، توسعه یافته است.

ویژگی‌های فنی و مشخصات پهپاد آرش ۲

ابعاد و طراحی: پهپاد «آرش ۲» از نظر ظاهری شباهت زیادی به پهپاد «کیان ۲» دارد و از طراحی بال دلتا (مثلثی شکل) بهره می‌برد. طول این پهپاد حدود ۴.۵ متر و فاصله دو سر بال آن نزدیک به ۴ متر تخمین زده می‌شود. وزن کلی این پرنده نیز در حدود ۲۰۰ کیلوگرم است.

پیشرانه و عملکرد پروازی: یکی از تفاوت‌های اصلی «آرش ۲» با کیان ۲، نوع پیشرانه آن است. در حالی که کیان از موتور جت بهره می‌برد، «آرش ۲» به یک موتور پیستونی مجهز شده است که مصرف سوخت بهینه‌تر و در نتیجه برد پروازی بسیار بیشتری را برای آن به ارمغان آورده است. حداکثر سرعت این پهپاد حدود ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت و سقف پروازی آن ۳۶۵۷ متر (۱۲ هزار پا) گزارش شده است.

برد عملیاتی: برجسته‌ترین ویژگی «آرش ۲»، بُرد عملیاتی آن است که به طور رسمی ۲۰۰۰ کیلومتر اعلام شده است. این برد بلند، «آرش ۲» را در زمره پهپاد‌های راهبردی قرار می‌دهد و توانایی پوشش دادن گستره وسیعی از اهداف در منطقه را به آن می‌بخشد.

کلاهک جنگی: اطلاعات دقیقی در خصوص وزن سر جنگی پهپاد «آرش ۲» به طور رسمی منتشر نشده است، اما منابع مختلف نظامی و تحلیلی وزن آن را در بازه‌ای بین ۳۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم تخمین می‌زنند. تصاویر منتشر شده از لحظه اصابت این پهپاد به اهداف در رزمایش‌ها، قدرت تخریب قابل توجه آن را نشان می‌دهد.

قدرت تخریب پهپاد آرش ۲

سیستم هدایت و ناوبری: «آرش ۲» از یک سیستم هدایت ترکیبی بهره می‌برد. این پهپاد برای طی مسیر طولانی از سیستم‌های ناوبری ماهواره‌ای (احتمالاً GPS/GLONASS) استفاده می‌کند. در فاز نهایی حمله، برای افزایش دقت و مقابله با جنگ الکترونیک، از جستجوگر‌های اپتیکی یا حرارتی بهره می‌گیرد. این قابلیت به پهپاد امکان می‌دهد تا به صورت نقطه‌زن به اهداف ثابت و حتی متحرک حمله کند.

قابلیت‌های ویژه و منحصر‌به‌فرد پهپاد آرش  ۲

ضد رادار و سرکوب‌گر پدافند هوایی: یکی از قابلیت‌های کلیدی «آرش ۲»، توانایی آن در نقش یک پهپاد ضد رادار است. این پهپاد می‌تواند امواج راداری سامانه‌های پدافندی دشمن را شناسایی و به سمت منبع انتشار امواج حرکت کند. این ویژگی، «آرش ۲» را به ابزاری کارآمد برای سرکوب پدافند هوایی دشمن (SEAD) و باز کردن راه برای سایر امواج حملات هوایی تبدیل می‌کند.

هوش مصنوعی و پرواز خودکار: برخی منابع به بهره‌گیری از هوش مصنوعی در سیستم هدایت و کنترل «آرش ۲» اشاره کرده‌اند. گفته می‌شود این پهپاد قادر است به صورت خودکار و بدون نیاز به کنترل مستمر از ایستگاه زمینی، تا رسیدن به هدف به پرواز خود ادامه دهد. همچنین قابلیت «بازیابی چندباره» به این معناست که پهپاد می‌تواند در صورت عدم شناسایی هدف در تلاش اول، مجدداً اقدام به جست‌و‌جو و حمله نماید.

پرتابگر متنوع: پهپاد «آرش ۲» قابلیت پرتاب از روی سکو‌های مختلف، از جمله پرتابگر‌های متحرک کامیونی و همچنین شناور‌های نیروی دریایی ارتش را داراست. این ویژگی، انعطاف‌پذیری عملیاتی بالایی را برای به‌کارگیری این پهپاد در سناریو‌های مختلف فراهم می‌کند.

سابقه عملیاتی و رزمایشی  پهپاد آرش ۲

پهپاد «آرش ۲» در چندین رزمایش بزرگ ارتش جمهوری اسلامی ایران، از جمله رزمایش‌های ذوالفقار، با موفقیت آزمایش شده است. در این رزمایش‌ها، «آرش ۲» با طی مسافت‌های طولانی، اهداف تعیین‌شده در مناطق کویری و دریایی را با دقت بالا مورد اصابت قرار داده است.

دیدگاه فرماندهان ارتش درباره پهپاد آرش 

اظهارات فرماندهان ارشد ارتش، بهترین منبع برای درک دکترین به‌کارگیری و اهداف استراتژیک تعریف شده برای پهپاد آرش ۲ است.

سرتیپ کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش

امیر حیدری در چندین نوبت به صراحت به قابلیت‌های ویژه «آرش ۲» اشاره کرده است. وی در یکی از مهم‌ترین اظهارات خود اعلام کرد: «پهپاد آرش ۲ را خصوصاً برای تهاجم به حیفا و تل‌آویو در نظر گرفته‌ایم.» این جمله به وضوح نشان‌دهنده نقش کلیدی این پهپاد در دکترین بازدارندگی و پاسخ به تهدیدات رژیم صهیونیستی است. فرمانده نزاجا همچنین بر قابلیت منحصر‌به‌فرد «بازیابی چندباره» این پهپاد تأکید کرده که به آن اجازه می‌دهد تا زمانی که هدف مورد نظر را پیدا نکرده، به پرواز ادامه دهد و خود را نابود نکند، که این یک مزیت عملیاتی مهم محسوب می‌شود.

امیر سرلشکر عبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش

فرمانده کل ارتش نیز با اشاره به توانمندی‌های پهپادی ایران، «آرش ۲» را نمونه‌ای برجسته از توانایی کشور برای دفاع از منافع ملی در برد‌های بلند دانسته است. وی در حاشیه رزمایش‌ها، بر قابلیت این پهپاد برای سرکوب سامانه‌های پدافند هوایی دشمن (SEAD) تأکید کرده است. این یعنی آرش ۲ می‌تواند به عنوان موج اول حمله، رادار‌های دشمن را هدف قرار داده و مسیر را برای سایر پرتابه‌ها و هواپیما‌ها هموار سازد.

این اظهارات رسمی، آرش ۲ را از یک سلاح تاکتیکی صِرف فراتر برده و آن را به یک سلاح راهبردی-تهاجمی در زرادخانه ایران بدل می‌کند.

در ادامه حتما بخوانید پهپاد «آرش ۲» مخصوص تهاجم به حیفا و تل‌آویو چه ویژگی‌هایی دارد؟| فرمانده نزاجا: نمی‌گذاریم دشمنان عرض اندام کنند

تحلیل‌های کارشناسی پهپاد آرش ۲

تحلیلگران نظامی داخلی و بین‌المللی نیز ویژگی‌های آرش ۲ را مورد بررسی قرار داده‌اند:

برد و عمق استراتژیک: همه کارشناسان معتقدند برد ۲۰۰۰ کیلومتری، بزر‌گ‌ترین مزیت «آرش ۲» است. این برد، تقریباً تمام نقاط حساس در خاورمیانه، بخش‌هایی از شرق اروپا و جنوب آسیا را در تیررس ایران قرار می‌دهد. این قابلیت، به ایران اجازه می‌دهد تا تهدیدات را از مبدأ و در فاصله دور پاسخ دهد، بدون آنکه نیاز به استقرار نیرو در نزدیکی مرز‌های دشمن داشته باشد.

هزینه-فایده: پهپاد‌های انتحاری مانند «آرش ۲»، گزینه‌ای بسیار مقرون‌به‌صرفه در مقایسه با موشک‌های بالستیک یا کروز برای انهدام اهداف استراتژیک هستند. هزینه تولید پایین‌تر به ایران امکان می‌دهد تا این پهپاد‌ها را به تعداد انبوه تولید کرده و از آنها در حملات اشباعی (Saturation Attack) استفاده کند. در این نوع حملات، تعداد زیادی پهپاد به سمت یک یا چند هدف روانه می‌شوند تا سامانه‌های پدافندی دشمن را مستأصل کرده و احتمال اصابت موفق را به حداکثر برسانند.

جنگ الکترونیک و پنهان‌کاری: هرچند «آرش ۲» یک پهپاد پنهان‌کار (Stealth) به معنای کلاسیک آن نیست، اما سطح مقطع راداری (RCS) کوچک، پرواز در ارتفاع پایین و استفاده از جستجوگر‌های غیرفعال (اپتیکی/حرارتی) در فاز نهایی، کشف و رهگیری آن را برای بسیاری از سامانه‌های راداری دشوار می‌سازد.

تحلیل مقایسه‌ای پهپاد آرش با پهپادهای دیگر

در برابر شاهد ۱۳۶: آرش ۲ و شاهد ۱۳۶ هر دو پهپادهای انتحاری دوربرد با موتور پیستونی هستند. تفاوت اصلی در نقش تعریف شده آن‌هاست. شاهد ۱۳۶ بیشتر برای حملات اشباعی علیه اهداف ثابت طراحی شده، در حالی که آرش ۲ با داشتن جستجوگرهای پیشرفته‌تر و قابلیت ضد رادار، یک ابزار تخصصی‌تر برای انهدام اهداف باارزش‌تر و سامانه‌های پدافندی محسوب می‌شود. برد آرش ۲ نیز به طور رسمی و قطعی، بلندتر از شاهد ۱۳۶ اعلام شده است.

در برابر IAI Harop: هاروپ اسرائیل یک "مهمات پرسه زن" (Loitering Munition) بسیار پیشرفته و تخصصی برای سرکوب پدافند هوایی است. مزیت اصلی هاروپ، توانایی پرسه زدن طولانی مدت بر فراز منطقه هدف و جستجوی فعال برای یافتن رادارهای دشمن است. در مقابل، مزیت اصلی آرش ۲ برد بسیار بیشتر و سر جنگی قوی‌تر آن است. در حالی که هاروپ یک ابزار تاکتیکی برای میدان نبرد است، آرش ۲ یک سلاح راهبردی برای هدف قرار دادن عمق خاک دشمن به شمار می‌آید.

جمع‌بندی

پهپاد انتحاری «آرش ۲» نمادی از پیشرفت صنایع دفاعی ایران در حوزه پرنده‌های بدون سرنشین و گامی مهم در جهت تحقق اهداف راهبردی نظامی این کشور است. برد بلند، دقت بالا، قابلیت ضدرادار و انعطاف‌پذیری در به‌کارگیری، این پهپاد را به یک سلاح بازدارنده و تهاجمی موثر تبدیل کرده است که می‌تواند موازنه قدرت در نبرد‌های آینده منطقه را تحت تاثیر قرار دهد.