افزایش نقدینگی در جامعه چه تأثیری بر اقتصاد دارد؟

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ بانک مرکزی با انتشار گزیده آمار‌های اقتصادی در پایان خرداد ۹۹، حجم نقدینگی را ۲۶ هزار و ۵۷۱/۷ هزار میلیارد ریال اعلام کرد که نسبت به خرداد سال ۹۸ معادل ۳۴/۲ درصد افزایش نشان می‌دهد. این در حالی است که این افزایش در دوره مشابه سال گذشته ۲۵/۱ درصد بوده است. این موضوع سبب شده است تا نگرانی‌ها درباره تأثیر منفی نقدینگی بر اقتصاد افزایش بیابد.

 

«فساد اصلی‌ترین مشکل اقتصاد ایران است و هر مشکل دیگری که بیان می‌شود، در زمره مشکلات فرعی قرار دارد. تا زمانی که فساد داشته باشیم، حتی قادر به ارزیابی درست یا غلط بودن سیاست‌های اقتصادی نیستیم.» این برشی از اظهارات دکتر حسن تحصیلی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفتگو با شهرآرانیوز درباره رشد نقدینگی و تأثیر آن بر اقتصاد است.

 

او با تأکید بر اینکه فساد معنی فراتر از اختلاس و دزدی دارد، می‌گوید: فساد باعث کندی و رکود بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. بسیاری از درآمد‌هایی که می‌تواند برای جامعه وجود داشته باشد، از بین می‌رود و هزینه‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین اصلی‌ترین مشکل اقتصاد ایران فساد است.

 

این استاد اقتصاد با بیان اینکه افزایش حجم پول اصلا کمکی به اقتصاد نمی‌کند، ادامه می‌دهد: با وجود این، بر اساس سیاست‌های نادرست و فساد در گذشته، اکنون برای افزایش حجم پول در یک اجبار قرار گرفته‌ایم، اما آنچه که باید جلو آن را گرفت، بحث فساد است. زیرا در وضعیت کنونی جامعه با وجود تنگنا‌هایی که کشور در آن قرار دارد، بدتر نیز خواهد شد و عده بیشتری در فکر دزدیدن و خارج کردن ثروت از مملکت هستند.

 

تحصیلی با تأکید بر اینکه در هیچ شرایطی در چند دهه اخیر اصلا افزایش پول به نفع کشور نبوده است، اضافه می‌کند: در هر زمان که این اقدام انجام شده، از روی اجبار بوده است. به‌عنوان مثال کسری بودجه دولت، عاملی خیلی مهم برای افزایش حجم پول بوده است. حالا نیز در چندماه اخیر درآمد‌های کشور ازجمله درآمد‌های صادراتی، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، درآمد‌های دولت از فعالیت‌های داخلی و تولید به‌شدت کاهش یافته و از طرف دیگر بیکاری و هزینه‌ها بالا رفته است. در وضعیت کنونی و با شیوع بیماری کرونا هم نمی‌توان هزینه‌ها را کاهش داد. از این رو در بن‌بستی گرفتار شده‌ایم که فقط تزریق پول در جامعه به ذهنمان می‌رسد که این موضوع هم اقتصاد را نابود می‌کند.

 

او در توضیح این موضوع می‌گوید: محصولاتی در کشور تولید می‌کنیم که شامل خدمات و کالاست و برای مبادله آن نیاز به پول داریم. اگر تولید ثابت باشد، اما پول افزایش پیدا کند، این پول به سراغ همان مقدار تولید می‌رود که باعث افزایش قیمت خواهد شد. از طرفی وقتی می‌گوییم که تولید بیشتر شود، به معنی این نیست که همه انواع تولید برای اقتصاد و توسعه کشور مفید است. حتی تولید نیز باید به اندازه معینی افزایش یابد. در غیر این صورت مضر خواهد بود و باعث از دست رفتن سرمایه می‌شود.