به گزارش شهرآرانیوز، پدیدهای که در آن آهنگی ناخواسته و مکرر در ذهن تکرار میشود، در روانشناسی با عنوان «Earworm» یا «چسبندگی ذهنی موسیقی» شناخته میشود. این تجربه زمانی رخ میدهد که الگوهای شنیداری خاصی در حافظه کوتاهمدت باقی میمانند و بهصورت ناخودآگاه بازپخش میشوند.
مطالعات نشان میدهد آهنگهایی با ساختار ساده، ریتم تکرارشونده و ملودی قابل پیشبینی بیش از دیگران در ذهن ماندگار میشوند، زیرا مغز انسان تمایل دارد الگوهای منظم و آشنا را حفظ و بازتولید کند. از دیدگاه شناختی، این پدیده نتیجهی فعالیت خودکار حافظه کاری است. در زمانهایی که ذهن در حالت نیمهفعال قرار دارد، مانند هنگام استراحت، رانندگی یا انجام کارهای روزمره، کنترل آگاهانه بر افکار کاهش مییابد و مغز برای پر کردن خلأ شناختی به سراغ الگوهای شنیداری آشنا میرود.
همچنین اثر «زایگارنیک» (Zeigarnik Effect) در این پدیده نقش دارد. این اثر زمانی بروز میکند که فرد آهنگی را بهصورت ناقص یا ناتمام میشنود و ذهن برای تکمیل آن، بهطور ناخودآگاه آهنگ را تکرار میکند.
از منظر هیجانی نیز آهنگهایی که با احساسات قوی یا خاطرات شخصی همراهاند، پیوند عمیقتری با شبکههای حافظه هیجانی برقرار میکنند و در نتیجه احتمال تکرار آنها در ذهن افزایش مییابد.
پژوهشها حاکی از آن است که گوش دادن کامل به آهنگ، انجام فعالیتهای شناختی مانند حل معما یا مطالعه، و یا گوش دادن به موسیقی متفاوت با ریتم ملایم میتواند در کاهش این پدیده مؤثر باشد.
منبع: چند ثانیه