آیا انتخابات مجلس به داد فیلترینگ می‌رسد؟

زهرا اسکندریان | شهرآرانیوز؛ از روز‌های اول تابستان که حرف، حرف فیلترکردن اینستاگرام بود، به روز‌های وسط تابستان رسیدیم که حرف، حرف تبلیغات نامزد‌های انتخابات در فضای مجازی است. کرونا بدجوری همه برنامه‌ها را به‌هم ریخته و با درست‌کردن تنگناهایی، باعث شده است مسیر‌های دیگری باز شوند. هرچه که هست به همه ثابت کرد فضای مجازی و الکترونیکی‌شدن فعالیت‌ها چه امتیاز ویژه‌ای دارد.

 

حالا هم معاون سیاسی وزارت کشور خبر داده است که برگزاری دومین مرحله انتخابات مجلس احتمالا به فضای مجازی متکی شود. به این صورت که، چون به‌دلیل بیماری کرونا از برگزاری تجمعات جلوگیری شده است، نامزد‌ها باید در فضای مجازی تبلیغات خود را انجام دهند. البته همه این صحبت‌ها فعلا در حد پیشنهاد است. تا جایی که قرار است هفته آینده در جلسه‌ای این موضوع بررسی شود و بعد از تأیید ستاد ملی مبارزه با کرونا، این موضوع به تأیید شورای نگهبان برسد.

 

نامزد‌های ۱۱ حوزه انتخابی در ۹ استان در بهمن‌پارسال نتوانستند حدنصاب آرا را به‌دست آورند. به همین علت هم دور دوم انتخابات مجلس یازدهم به جمعه ۲۱ شهریور امسال موکول شد. حالا ۲۴ شهرستان روز‌های آخر تابستان را در فضایی انتخاباتی به سر خواهند برد. اما مسئله اینجاست که هفته تبلیغاتی نامزد‌ها در روز‌هایی که کرونا بیشتر از ۲۰۰ نفر را در ایران می‌کشد، چطور باید برگزار شود. آن‌طور که جمال عرف، معاون سیاسی وزیر کشور، گفته، این موضوع را رئیسی، معاون وزیر بهداشت، هم پرسیده و عرف هم پیشنهاد مجازی‌کردن تبلیغات را داده است.

 

یعنی در صورت تأیید این پیشنهاد، تبلیغات میدانی ممنوع خواهد شد و نمایندگان احتمالی مجلس احتمالا باید در نرم افزار‌هایی مانند اینستاگرام، توئیتر، تلگرام و واتس‌اپ تبلیغ کنند؛ ۴ شبکه اجتماعی‌ای که ایرانی‌ها بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کنند، در عین حال که ۲ شبکه از این جمع فیلتر است. براساس آمار‌هایی که شاید هم خیلی دقیق نیست و تخمینی است، ۲۴ میلیون ایرانی در اینستاگرام و ۳۰ میلیون ایرانی در تلگرام فعال هستند.

 

سال گذشته بود که ایسپا براساس یک نظرسنجی خبر داد که کاربران واتس‌اپ از تلگرام پیشی گرفتند. این را هم باید گفت که توئیتر اکنون بیش از یک‌میلیون کاربر ایرانی فعال دارد. با این اوصاف باید گفت که آیا نمایندگان که در بدو ورود به مجلس درباره فیلترینگ اینستاگرام حرف می‌زدند، حالا هم همین نظر را دارند؟

 

در حالی که برگزاری تجمعات برای تبلیغات انتخابات لغو شود، تنها راهی که نمایندگان آینده بخواهند برنامه‌های کاری و اهداف خود را اعلام کنند، شاید فیلم‌ها و عکس‌هایی باشد که در بالاو‌پایین‌کردن صفحه اینستاگرام دیده شود. اکنون تنها برنامه‌ای که از لحاظ نرم‌افزاری، ظرفیت تبلیغاتی و دیده‌شدن دارد، برنامه اینستاگرام است.

 

این در حالی است که پیش از این هم در انتخابات گذشته، فضای مجازی و به‌ویژه اینستاگرام و توئیتر در هشتگ‌سازی‌ها و معرفی چهره‌ها بسیار اثرگذار بوده‌اند. با این حال، این احتمال وجود دارد که در صورت تأیید این پیشنهاد از سوی شورای نگهبان، نرم‌افزار‌های دیگری هم در این اوضاع جان بگیرند و روی بورس بیایند.

 

آن‌طور که مشخص است، وزارت کشور به‌عنوان مسئول برگزاری انتخابات با مجازی‌کردن تبلغیات به‌شدت موافق است: «از آنجا که ۲نفر از هر یک از این ۱۱حوزه انتخابی در مرحله اول رقابت کردند و در معرض رأی مردم بودند، مردم به‌نسبت آن‌ها را می‌شناسند و تبلیغات در فضای مجازی مشکلی برای معرفی بیشتر این افراد ایجاد نخواهد کرد.» این هم بخش دیگری از صحبت‌های معاون وزیر کشور بود.

 

او در ادامه صحبت‌هایش این را هم گفته است که «برای انتخابات ریاست‌جمهوری در خرداد ۱۴۰۰ مشکلی وجود نخواهد داشت، چون احتمالا واکسن کرونا تا آن زمان به تولید انبوه می‌رسد». اما اگر این‌طور نشود، شاید بعد از این نمایندگان مجلس به‌جای حرف‌هایی درباره فیلترینگ اینستاگرام، به فکر تقویت شبکه‌های فضای مجازی بیفتند.